Գիտության բնագավառում բարեփոխումներ ձեռնարկելու ուղղությամբ կառավարության կողմից ձեռնարկվող յուրաքանչյուր քայլ կբախվի, մեր կարծիքով, միաժամանակ երկու արգելքի «զուգահեռ դիմադրությանը»։
Առաջինը մեր երկրի հեռանկարային զարգացման երկարաժամկետ ռազմավարության բացակայությունն է, որի մեջ պետք է տեղ գրավեին գիտության համապատասխան ուղղություններն ու ճյուղերը։ Երկրորդը մեր գիտնականների շրջանում գոյություն ունեցող այն կարծրացած ստերեոտիպն է, համաձայն որի՝ եթե իրենց աշխատավարձը միանգամից բարձրացվի, ապա Հայաստանում գիտությունն անմիջապես ծաղկում կապրի։
Նման կացությունը հանգեցնում է անպտուղ եւ անիմաստ փակուղիների ձեւավորման։ Մինչդեռ խնդիրն այն է, որ գիտության բարեփոխման գործընթացը պետք է ընթանա առավելագույն հրապարակայնության պայմաններում, չվերածվի կրթության ոլորտի տխուր փորձից արդեն հայտնի մեխանիկական «օպտիմալացման», կամ էլ չվերակենդանացնի գիտության բնագավառում ԽՍՀՄ օրոք իրականացվող քաղաքականությանը հատուկ ձեւական չափորոշիչները։
Կարծում ենք, ներկայումս խիստ կարեւոր է երկու հարցի հետեւողական քննարկումն ու պարզաբանումը.
ա) ի՞նչ ակնկալիքներ ունի պետությունը գիտությունից եւ կոնկրետ ո՞ր ոլորտներում կատարվող հետազոտական աշխատանքների ընդլայնման կարիքն է զգում,
բ) ի՞նչ կարող է գիտությունը առաջարկել պետությանը, մասնավոր բիզնեսին եւ լայն հասարակայնությանը՝ կոնկրետ ուղղությունների, բնագավառների եւ ակնկալվող կոնկրետ արդյունքների առումով։
Կանխապես պետք է ձեւավորվի առաջարկ-պահանջարկ հստակ հարաբերակցությունը՝ որպես գիտության զարգացման առաջնահերթությունների մասին պատկերացումների որոշակի համակարգ, եւ հետո նոր միայն այն կոնկրետացվի՝ որպես կիրառական ու հիմնարար գիտությունների զարգացման համամասնությունների միջեւ սահմանվող որոշակի հարաբերակցություն։
Կ. Սարուխանյան
Հոդվածն ամբողջությամբ կարդացեք «Հայոց Աշխարհ» օրաթերթի այսօրվա համարում
