Այսօր ԱԺ պաշտպանության եւ անվտանգության հարցերի հանձնաժողովը միջազգային սեմինար էր կազմակերպել՝ Զինված ուժերի նկատմամբ խորհրդարանական վերահսկողության թեմայով:
Մարդկային զարգացման միջազգային կենտրոնի գործադիր տնօրեն Թեւան Պողոսյանը իր զեկույցում հայտնի ասացվածքը հիշեցրեց. «Իշխանությունը փչացնում է, իսկ բացարձակ իշխանությունը փչացնում է ամբողջովին: Աշխարհում գոյություն չի կարող ունենալ ազնիվ կառավարություն, բայց հնարավորություն կա կառավարությանը զսպել: Կառավարությունները չեն փչանա, եթե դրանց հետեւում են: Եթե կառավարությանը հետեւում են, գիտակցում է, որ ՀԿ-ները, խորհրդարանական վերահսկողության ինստիտուտները, մամուլը, դատական իշխանությունները միշտ էլ կգան այն խնդրին, որ եղածը կկարգավորվի, մեղավորները կպատժվեն: Դրա համար անհրաժեշտ է, որ համապատասխան ինստիտուտներ կարողանանք ձեւավորել: Եթե իշխանությունները չիմանան, որ իրենց կարող են պատժել, միշտ էլ ունենալու ենք մեծ խնդիր»:
Պետք է նախ թափանցիկությունն ապահովել: Ըստ Թեւան Պողոսյանի, ՀՀ-ում այդ առումով օրենսդրական դաշտն է փոխվում, երկար չարչարվելուց հետո հնարավոր է գտնել ցանկացած տեղեկություն, բայց հաշվետվության ինստիտուտներ են պետք: Նրա խոսքով՝ թափանցիկության մեջ պրոբլեմ է հետեւողականությունը. «Մենք միշտ հարձակվում ենք սկզբում, ուզում ենք խնդիրը լուծվի, բայց հետեւողական չենք»:
Միացյալ Թագավորության պաշտպանության նախարարության ավագ պաշտպանության ծառայող Դեյվիդ Հովարդը ներկայացրեց բրիտանական փորձը՝ խորհրդարանական վերահսկողության: Նա ասաց, որ կան բաներ, որ իրենց օրենքով,, Սահմանադրությամբ ամրագրված չէ, բայց արդեն տարիների փորձն է իրենը թելադրում. «Խորհրդարանը հնարավորություն չունի միջամտելու ԶՈՒ օպերատիվ միջոցառումներին, բայց հնարավորություն ունի վերահսկել, թե կառավարությունն ինչպես է դա անում, ինչպես է միջոցները, ռեսուրսները ծախսում: Միացյալ Թագավորությունում ամենամեծ ընդդիմադիր կուսակցությունը կոչվում է Նորին մեծության պաշտոնական ընդդիմություն, նրանք իրավունք ունեն հարցեր տալ կառավարությանը, պարզել՝ ինչպես է իրականացնում գործադիրի իր գործառույթները»:
«Գլոբալիզացիայի եւ տարածաշրջանային համագործակցության վերլուծական կենտրոնի» ղեկավար Ստեփան Գրիգորյանը ԱԺ պաշտպանության եւ անվտանգության հարցերի հանձնաժողովի նախագահ Կորյուն Նահապետյանին հարցրեց. «Պլանավորո՞ւմ եք Սահմանադրական փոփոխություններից հետո գոնե հանդիպում ունենալ ՊՆ-ի այն բարձրաստիճան պաշտոնյաների հետ, որոնք նշանակվում են: Հանդիպում, ծանոթանալ ինչ մտքեր ունի, ինչ փորձառություն»: Նահապետյանը պատասխանեց, որ մտադիր են հրավերներ ուղարկել ԶՈՒ-ի գլխավոր շտաբին, ունենալ առավել գործնական քննարկումներ:
Ստեփան Գրիգորյանը հարցրեց, թե ինչ խմորումներ կան հանձնաժողովում, տարաձայնություններ՝ այս կամ այն հարցի հետ կապված: Կորյուն Նահապետյանը նշեց, որ «Սահմանված կարգի խախտմամբ զինծառայություն չանցած քաղաքացիների մասին» օրինագծի քննարկման ժամանակ անգամ նույն խմբակցության անդամները տարբեր դիրքորոշում են ունեցել, բուռն քննարկումներ:
«Ծառուկյան» խմբակցության պատգամավոր Վարդան Բոստանջյանը հարցրեց՝ «ԱՄՆ-ի նման հզոր երկրում ինձ թվում է՝ քաղաքական համակարգն ավելի փոքր ազդեցություն ունի պաշտպանական համակարգի վրա: Այդ վերահսկողությունը ես ուզում եմ իմաստավորված տեսնել, ի՞նչ անենք, որ չխանգարենք պաշտպանական համակարգի արդյունավետությանը»: Թեւան Պողոսյանն էլ ի պատասխան ասաց, որ ռուսերենից կոնտրոլ բառը չպետք է թարգմանել եւ այդպես մոտենալ հարցին, այլ պետք է համագործակցել:
Հռիփսիմե ՋԵԲԵՋՅԱՆ
