Եթե hարկային մարմնի կամ հարկային ծառայություն իրականացնող պաշտոնատար անձանց վարչարարության հետեւանքով վնաս է եղել, ապա վնասը հատուցվում է ծառայության նյութական խրախուսման եւ համակարգի զարգացման ֆոնդի միջոցների հաշվին, իսկ նշված ֆոնդում առկա միջոցների անբավարարության դեպքում` Հայաստանի Հանրապետության պետական բյուջեի այլ միջոցների հաշվին: Այս մասին այսօր ԱԺ տնտեսական հարցերի մշտական հանձնաժողովի նիստում հայտարարեց ՀՀ ֆինանսների նախարար Վարդան Արամյանը: Հանձնաժողովում քննարկվում էր «Հարկային ծառայության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ ու լրացումներ անելու օրենքի նախագիծը:
«Եթե դու անում ես վարչարարություն, որով 3-րդ անձին վնաս ես պատճառում, այդ վնասը հաստատվում է իրավական ակտով եւ փոխհատուցման սկզբնական աղբյուր դիտվում է տվյալ մարմնի խրախուսման եւ զարգացման ֆոնդը: Եթե լավ վարչարարություն ես անում, ապա բնական է, որ պետք է միջոցներ լինի` խրախուսման համար: Իսկ եթե խնդիր է եղել վարչարարության հետ, բնական է, որ պետք է քո պարգեւատրումները առաջնային ֆինանսավորման աղբյուր դիտվեն»,- փոփոխությունը ներկայացրեց նախարարը: Ըստ նրա, առաջարկվող փոփոխությունները պայմանավորված են նաեւ ՀՀ պետական բյուջեի վրա չնախատեսված ծախսերի մասով ընկնող լրացուցիչ բեռի թեթեւացմամբ: Գործող օրենքով, փոխհատուցումն իրականացվում էր բյուջեի միջոցների հաշվին:
«Ծառուկյան» խմբակցության պատգամավոր Սերգեյ Բագրատյանը հարց-առաջարկ հնչեցրեց. «Եթե ակտը ճիշտ չի կայացվել, ինչո՞ւ պետք է խրախուսում ստացողը չփոխհատուցի վնասը: Այսինքն, առաջարկում եմ, որ ոչ թե համակարգը փոխհատուցի վնասը, այլ խրախուսում ստացողը: Եթե ինքը հասկանա, որ անհատական պատասխանատվության է ենթարկվում, ապա մի քիչ երկար կմտածի»: Իր առաջարկած մեխանիզմը կիրառելու դեպքում, ըստ պատգամավորի, անգամ եթե հարկային տեսուչը վերադասից հրաման ստանա այս կամ այն ընկերությանը տուգանելու`կիմանա, որ անհատական պատասխանատվություն է կրելու եւ անօրինական գործողություն չի կատարի. «Եթե անհատական պատասխանատվություն լինի, ապա այլ է ու պատվերով ակտ չի լինի»:
Վարդան Արամյանը պատասխանեց` առաջարկված մեխանիզմը գործում է, գործող օրենսդրության շրջանակում դրված է նաեւ որոշակի բալանսի սկզբունքը. «Եթե կլինի այնպիսի իրավիճակ, օրինակ, որ 2-3 տեսուչով գնացել են ու ակտ են գրել, եւ հետագայում դատարանի որոշմամբ այդ ակտը ոչ իրավաչափ է ճանաչվել, տնտեսվարող սուբյեկտն էլ պահանջում է հատուցել պատճառված վնասը` կլինեն համապատասխան գործողություններ: Ենթադրենք ասում է, որ չհաշված հարկերը նաեւ 20 մլն վնաս ես պատճառել, հիմա այս 20 մլնի փոխհատուցումը պետք է դիտարկվի տվյալ մարմին պարգեւատրման ֆոնդը, որովհետեւ տվյալ ֆոնդն աշխատակիցների լավ վարչարարության արդյունքում է ձեւավորվում: Հետագայում մարմինը, եթե ցանկանում է այդ միջոցները վերադարձնել, ապա ռեգրես հայցով մտնում է դատարան»:
«Ելք» խմբակցության պատգամավոր Արամ Սարգսյանը համամիտ է Վարդան Արամյանի հետ. «Պետություն փողը տուր, հետո քո աշխատողի հետ հարցդ լուծի»: Նախագիծը դրական եզրակացություն ստացավ: Այն կքննվի վաղը կայանալիք ԱԺ արտահերթ լիագումար նիստի օրակարգում:
Նելլի ԳՐԻԳՈՐՅԱՆ
