Ամենավատ հետեւանքը լճացումն է լինելու

Հայտնի հասարակական գործիչ, նախկին պատգամավոր Էլինար Վարդանյանը, իմ կարծիքով, շատ լավ վերլուծություն էր գրել տարկետման իրավունքի թեմայով: Նա ներկայացնում է «Այլընտրանքային նախագծեր» խումբը, որը, ոմանց կարծիքով, իբր «շահադիտական նպատակներով» պետք է դեմ լինի «Ես եմ» եւ «Պատիվ ունեմ» ծրագրերին: Սակայն իրավիճակն այլ է՝ սկզբունքորեն կողմ լինելով այդ ծրագրերին՝ հեղինակը բարձրաձայնում է ավելի խորքային հարցեր, հրավիրում է ավելի լուրջ քննարկումների, քան այն մակերեսային լեզվակռիվն է, որը սովորաբար տեսնում ենք Ֆեյսբուքում: Հոդվածի բովանդակությունը չեմ վերաշարադրի, կարող եք կարդալ:

Փոխարենն անդրադառնամ վերջին թեզին եւ փորձեմ այն շարունակել: «Ամենավտանգավոր տենդենցն այն է, որ պետական համակարգը, քաղաքական վերնախավը այս ամենից հետեւություն կանի, որ գործ չանելը ավելի ճիշտ է, ավելի անվտանգ է, քան անելը։ Սա կբերի համընդհանուր ստագնացիայի։ Մենք հոգեբանորեն կդառնանք ոչ համարժեք մեր առաջ կանգնած մարտահրավերներին»,- գրում է Էլինար Վարդանյանը:

Իրականում հայտնի է, որ իշխանության ցանկացած նախաձեռնություն՝ լինի դա կուտակային կենսաթոշակ, 13 տարեկան աղջիկների պատվաստում, ընտանեկան բռնությունը  կանխարգելող օրենք, արագաչափերի տեղադրում եւ այլն, հասարակության կողմից a priori ընկալվում է որպես չարիք: Եվ մենք գիտենք դրա պատճառները:

Առաջինը՝ իշխանությունների նկատմամբ վստահության չափազանց ցածր աստիճանն է, որն իր հերթին ունի օբյեկտիվ ու սուբյեկտիվ պատճառներ:

Երկրորդը՝ ընդդիմության քարոզիչները շատ ավելի կրեատիվ են, քան իշխանություններինը՝ վերջիններիս ուղեղը փոքր-ինչ ճարպակալած է:

Երրորդ՝ իշխանությունը, եթե անգամ ուզում է անցկացնել սկզբունքորեն ճիշտ եւ օգտակար նախագիծ (որպիսին էր, օրինակ, իմ կարծիքով, կուտակային կենսաթոշակի մասին նախագիծը), այն մինչեւ վերջ, բոլոր մանրամասներով չի մշակում, հաշվի չի առնում հնարավոր սողանցքները եւ բնակչության մեծ մասի մենթալիտետը:

Բարեփոխումներ անցկացնելը, որպես կանոն, կապված չէ իշխանավորների անձնական, նյութական շահերի հետ: Օրինակ՝ եթե երիտասարդները շարունակեն բանակից ազատվել մագիստրատուրաների եւ ասպիրանտուրաների միջոցով, դրանից ոչ մի իշխանավորի բիզնես կամ կաշառք ստանալու հնարավորություն չի պակասի: Հետեւաբար պաշտպանության նախարարն իսկապես ցանկանում է, որ գիտությամբ իբր զբաղվելը բանակից ազատվելու «մահանա» չդառնա: Բայց ցանկացած, անգամ ճիշտ գաղափար անպայման հանդիպելու է հասարակական դիմադրությանը եւ հարակից, նաեւ անձնական թեմաների ներմուծմանը՝ «բա դու ծառայե՞լ ես», «բա քո տղան ծառայե՞լ է», «բա ինչո՞ւ հարուստների երեխաները չեն ծառայում» եւ այլն: Եվ Վիգեն Սարգսյանը, ինչպես նաեւ այլ պաշտոնյաներ, քաղաքական գործիչներ կմտածեն՝ «ավելի լավ չի՞ լինի, եթե ոչ մի բան չփոխվի, ինչո՞ւ եմ անցավ գլուխս ցավի տակ դնում»:  Դա ուղիղ ճանապարհ է դեպի լճացում:

Արամ ԱԲՐԱՀԱՄՅԱՆ