«Հնարավոր չէ բավարարել միության բոլոր անդամների ցանկությունները»

Էդուարդ Թոփչյանը՝ հայ հեղինակներին անդրադառնալու եւ Կոմպոզիտորների միության «կնճիռների» մասին

Օրերս կայացած Հայաստանի կոմպոզիտորների միության համագումարը վերընտրեց գործող նախագահ Արամ Սաթյանին, ձայները բաշխվեցին 56 կողմ, 28 դեմ եւ 1 անվավեր հարաբերակցությամբ: Նախկին չորս տարիներին՝ Սաթյանի պաշտոնավարման օրոք, նրա համախոհների մեծ մասը դժգոհում էր իրենց ստեղծագործությունները հայաստանյան պետական կոլեկտիվների կողմից հազվադեպ կամ ընդհանրապես չկատարելուց: Վստահ ենք, որ նույնը կատարվելու է առաջիկայում:

Դիպուկ էր նախագահի թեկնածու Վարդան Աճեմյանի խոսքը. նա միությունը համեմատել էր ԺԷԿ-ի հետ, «որտեղ փորձում են գոհացնել բոլորին, սակայն ի վերջո բոլորն էլ դժգոհ են մնում»:

Հայտագրերից կարելի է հետեւություն անել, որ, օրինակ, Հայաստանի պետական ֆիլհարմոնիկ, Երիտասարդական եւ Կամերային նվագախմբերը եթե ոչ մշտապես, ապա ժամանակ առ ժամանակ հնչեցնում են հայ դասական ու ժամանակակից կոմպոզիտորների երկեր: Ավելին, Երիտասարդականը վերջին շրջանում անցկացնում է կոնկրետ հայ կոմպոզիտորներին նվիրված փառատոների շարք՝ «Սարյան ֆեստ», «Բաբաջանյան ֆեստ», «Տերտերյան ֆեստ» եւ այլն:

«Առավոտը» Հայաստանի թիվ 1 նվագախմբի՝ ազգային ֆիլհարմոնիկի գեղարվեստական ղեկավար Էդուարդ Թոփչյանին խնդրեց թվերով ներկայացնել, ասենք, նախորդ համերգաշրջանի ընթացքում կատարված հայ հեղինակների գործերը: Մաեստրոն նշեց, որ ինքը չի բողոքում սեփական հիշողությունից, ասաց, թե այս պահին մեկառմեկ կարող է թվել: «2017թ. հունվարից մինչեւ համերգաշրջանի ավարտը՝ հուլիս, կատարել ենք 160 ստեղծագործություն, որից 81-ը՝ հայ դասական եւ ժամանակակից հեղինակի: Այդ թվում՝ Բաբաջանյանից՝ 29, Ազնավուրից՝ 23, Ամիրխանյանից՝ 19, Միրզոյանից, Սարյանից, Հովհաննիսյանից, Շարաֆյանից՝ մեկական, կատարել ենք կոմիտասյան երկու ստեղծագործություն, անցկացրել ենք երեկոներ՝ նվիրված Բաբաջանյանի, Ազնավուրի, Էդուարդ Թադեւոսյանի, Երվանդ Երկանյանի հոբելյաններին: Հրավիրված կոլեկտիվների եւ մեներգիչների հետ առաջին անգամ կատարել ենք Ռոբերտ Պետրոսյանի «Խաղաղություն աշխարհին» ստեղծագործությունը, Արաքս Մուշեղյանի «ԱՄԵՆ» ռոք օպերան»,- հայտնեց մեր զրուցակիցը:

Էդուարդ Թոփչյանը նշեց, որ մշտապես իրենց ուշադրության կենտրոնում են նաեւ երիտասարդ երաժիշտները, որոնք հաճախ են հանդես գալիս ֆիլհարմոնիկի հետ, ներկայացնելով հայ հեղինակների երկեր եւս: Բարձրաձայնեց երաժշտասեր հանրության կողմից ճանաչված կլարնետահար Էդուարդ Խորոզյանի, ջութակահարներ Պոլինա Շարաֆյանի, Դիանա Ադամյանի, շեփորահար Դանիել Մելքոնյանի, երգչուհի Ջուլիետա Ալեքսանյանի անունները:

Մեր զրուցակիցը հատուկ շեշտեց, թե «Մշակութային կանգառ» մարզային ծրագրերում, իր խոսքերով՝ «անպակաս են հայ հեղինակների գործերը»: Հավելեց նաեւ, թե նոյեմբերի 12-27-ը ֆիլհարմոնիկը Իսպանիայում եւ Գերմանիայում կայանալիք հյուրախաղերի ընթացքում, բնականաբար, կհնչեցնի նաեւ հայ կոմպոզիտորի, այս դեպքում՝ Խաչատրյանի եւ Միրզոյանի ստեղծագործությունները:

Հետաքրքրվեցինք՝ անդրադարձը ժամանակակից հայ կոմպոզիտորների ստեղծագործություններին ի՞ր մտահղացումն է, թե՞ Կոմպոզիտորների միության նախագահն էլ է «միջամտում» այդ հարցում: «Եղել են ու կլինեն միության հետ համատեղ համերգներ, բայց հավատացնում եմ՝ հնարավոր չէ բավարարել միության բոլոր անդամների ցանկությունները՝ իրենց ստեղծագործությունները կատարելու առումով: Խորհրդային տարիներին, երբ գոյություն ուներ հեռուստատեսության եւ ռադիոյի սիմֆոնիկ նվագախումբը, կար պլան՝ ոչ միայն կատարել, այլեւ ձայնագրել որոշակի թվով դասական, ժամանակակից հեղինակների երկեր: Կարծում եմ ու համոզված՝ այն ժամանակ էլ նույն դժգոհությունները կային…»,- ասաց դիրիժորը:

ՍԱՄՎԵԼ ԴԱՆԻԵԼՅԱՆ

Գլխավոր լուսանկարում` Էդ. Թոփչյանը (աջից) կոմպոզիտոր Լ. Շարաֆյանի
եւ թավջութակահար Ս. Բագրատունու հետ:

«Առավոտ»

02.11.2017