Մտահոգություն ԿԳ նախարարի հաշվետվության եւ օտար լեզուների հայեցակարգերի շուրջ

Այսօր մամլո ասուլիսում խոսելով օտար լեզուների դասավանդման մասին, ԿԳ նախարար Լ. Մկրտչյանը հիշեց իր մանկությունը. «Օրինակ, ես ավարտել եմ Չարենցի դպրոցը, որտեղ բոլոր առարկաներն անցնում էինք հայերեն, բայց Անգլիայի և Ամերիկայի գրականությունը` անգլերեն»:

Նախարարը նախ և առաջ պարտավոր է պաշտպանել Լեզվի մասին ՀՀ օրենքը, որի 2-րդ հոդվածում գրված է. «Հայաստանի Հանրապետության տարածքում գտնվող կրթական և ուսումնական համակարգերում դասավանդման և դաստիարակության լեզուն գրական հայերենն է»:

Ի դեպ, նույն Լեզվի մասին ՀՀ օրենքի խախտման առիթով վերջերս հրապարակային, նաև նամակով դիմել էինք նախարարին` կապված Բարձրագույն կրթության նախագծի հետ:

Պարզվում է` ԿԳ նախարարությունն այս անգամ ևս փորձում է անտեսել ՀՀ Լեզվի մասին օրենքը, որն ակնհայտ է նաև օտար լեզուների քննարկման ներկայացված հայեցակարգերում:

Այդ կապակցությամբ նախարարը հայտարարեց, թե հանրակրթության ոլորտում «Այժմ էլ մենք պատրաստում ենք երեք բլոկ` անգլերենի, ֆրանսերենի, գերմաներենի հայեցակարգը` լատինատառ հիմքի վրա, կիրիլիցայի հիմքի վրա ռուսերենի հայեցակարգը, ունենալու ենք նաև չինական խորացված ուսուցմամբ դպրոց, հնարավոր է` արևելագիտության ուղղությամբ»:

Հարկ ենք համարում հիշեցնել, որ Հանրակրթության մասին ՀՀ օրենքի 4-րդ հոդվածով «Հայաստանի Հանրապետությունում հանրակրթությունն իրականացվում է գրական հայերենով` «Լեզվի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի պահանջներին համապատասխան, բացառությամբ օրենքով նախատեսված դեպքերի»: Հստակ է, որ արգելվում է ՀՀ-ում օտարալեզու կրթությունը հանրակրթության ոլորտում` բացառությամբ ազգային փոքրամասնությունների, մինչդեռ օտար լեզուների հայեցակարգում գրված է. «Օտար լեզվի խորացված ուսուցումը այս կամ այն առարկայական ոլորտում (ֆիզիկա, մաթեմատիկա, աշխարհագրություն և այլն), այսինքն՝ մի շարք առարկաններից որոշ թեմաների՝ հայերենի զուգահեռ դասավանդում նաև օտար լեզվով ավագ դպրոցում» (տե՛ս https://www.e-draft.am/projects/345/about):

Նույնը վերաբերում է նաև Ռուսաց լեզվի դասավանդման հայեցակարգի հետևյալ դրույթին. «Ռուսաց լեզվի ուսուցում այս կամ այն առարկայական ոլորտում (ֆիզիկա, մաթեմատիկա, աշխարհագրություն և այլն), այսինքն՝ ավագ դպրոցում մի շարք առարկաններից որոշ թեմաների՝ հայերենին զուգահեռ դասավանդում» (տե՛ս https://www.e-draft.am/projects/415/about): Որքան էլ հայեցակարգի քննարկման  առաջարկների մասին ամփոփաթերթում նշվում է, թե դրանք վերաբերում են խորացված ուսուցմամբ դպրոցներին, միևնույնն է, այդ դեպքում ևս այն հակասում է Լեզվի մասին և Հանրակրթության մասին ՀՀ օրենքներին, ուստի առաջարկում ենք հանել այդ դրույթներն առհասարակ:

Մեր կարծիքով՝ ցանկացած օտար լեզվի ուսուցում հնարավոր կլինի լիարժեք և որակյալ իրականացնել միայն այն դեպքում, երբ ուսուցումը կատարվի բացառապես մայրենի լեզվով, որն էլ հենց Լեզվի մասին ՀՀ օրենքի պահանջն է:

Վանո ԵՂԻԱԶԱՐՅԱՆ