ՄԻԵԴ վճռով ՀՀ-ն կփոխհատուցի դատապարտյալին մահակով ծեծողին

Կառավարությունը հերթական անգամ կփոխհատուցի Հայաստանի արդարադատությունից տուժած քաղաքացուն, որը դիմել էր Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարան:

ՄԻԵԴ-ն այս տարվա հուլիսի 20-ին «Հովհաննիսյանն ընդդեմ Հայաստանի» գործով վճռել է, որ Հայաստանի հանրապետությունը պարտավոր է 3000 դոլար փոխհատուցում վճարել:

Այս մասին տեղեկանում ենք կառավարության սեպտեմբերի 22-ի նիստի օրակարգից:

Ըստ ՄԻԵԴ-ի, նշված գործով խախտվել է Մարդու իրավունքների եվրոպական կոնվենցիայի 5-րդ հոդվածի 3-րդ կետը: Եվրոպական դատարանը փաստել է, որ ներպետական դատարաններին չեն ներկայացվել հիմնավոր եւ բավարար պատճառներ՝ դիմումատուի նկատմամբ կալանք նշանակելու եւ կալանքի ժամկետը երկարացնելու մասին միջնորդությունների հիմնավորման համար։ ՄԻԵԴ-ը նշել է, որ առաջին ատյանի դատարանը բավարարվել է իր որոշման մեջ միայն վերացական եւ կարծրատիպային ձևակերպումներ տալով՝ իր պատճառաբանությունը պարզապես սահմանափակելով Քրեական դատավարության օրենսգրքի 135-րդ հոդվածի համապատասխան մասերի հիշատակմամբ:

Ընդ որում, դիմումատուն պահանջել է 1,648,915 դրամ՝ որպես նյութական վնասի հատուցում, 70,000 եվրո՝ որպես ոչ նյութական վնասի հատուցում, ինչպես նաեւ 3,000,000 դրամ՝ որպես ներպետական դատարաններում եւ Եվրոպական դատարանում կրած ծախսերի եւ ծախքերի հատուցում։ Սակայն ՄԻԵԴ-ը որոշել է, ինչպես կառավարության որոշման նախագծում է գրված՝ 3000 եվրո փոխհատուցում:

Կառավարության հավանությանը ներկայացրած փաստաթղթում ներկայացված են նաեւ գործի փաստական հանգամանքները: Ըստ այդմ՝ «2007-ի սեպտեմբերի 4-ին Երեւան քաղաքի դատախազության կողմից հարուցվել է քրեական գործ «Վարդաշեն» քրեակատարողական հիմնարկում պատիժ կրող դատապարտյալ Ռ.Կ.-ի կողմից ներկայացված դիմումի հիման վրա: Վերջինս, մասնավորապես, հայտնել է, որ դիմումատուն՝ նույն քրեակատարողական հիմնարկի պետի նախկին տեղակալը եւ քրեակատարողական հիմնարկի 2 այլ ծառայողներ՝ Ա.Գ.-ն եւ Լ.Հ.-ն ծեծել են իրեն ռետինե մահակներով։ 2007-ի սեպտեմբերի 11-ին դատախազությունը որոշել է դիմումատուի նկատմամբ կիրառել խափանման միջոց՝ ստորագրություն՝ իր բնակության վայրից չհեռանալու մասին։ Սեպտեմբերի 18-ին դիմումատուի նկատմամբ կիրառված խափանման միջոցը վերացվել է։ Գործի քննության ընթացքում «Վարդաշեն» քրեակատարողական հիմնարկի պետը Ռ.Կ.-ին պատճառված մարմնական վնասվածքները հաստատող ցուցմունք է տվել, իսկ քրեակատարողական հիմնարկի բժշկական բաժանմունքի ղեկավարը նշել է, որ ինքը Ռ.Կ.-ին բժշկական օգնություն է տրամադրել եւ համապատասխան գրառում է կատարել բժշկական մատյանում։

2008-ի փետրվարի 7-ին դիմումատուն ձերբակալվել է բռնությամբ զուգորդված պաշտոնեական լիազորություններն անցնելու մեջ կասկածով: Դիմումատուի նկատմամբ մեղադրանք է առաջադրվել ՀՀ քրեական օրենսգրքի 309-րդ հոդվածի 2-րդ մասով նախատեսված բռնությամբ զուգորդված պաշտոնեական լիազորություններն անցնելու համար: Նույն օրը քննիչ Մ.-ն դիմել է Երեւան քաղաքի Կենտրոն եւ Նորք-Մարաշ վարչական շրջանների ընդհանուր իրավասության դատարան՝ դիմումատուի նկատմամբ կալանքը որպես խափանման միջող կիրառելու միջնորդությամբ: Նույն օրը Երեւան քաղաքի Կենտրոն եւ Նորք-Մարաշ վարչական շրջանների ընդհանուր իրավասության դատարանը բավարարել է միջնորդությունը՝ հիմք ընդունելով վերագրվող հանցանքի ծանրությունը, եւ այն հանգամանքը, որ եթե դիմումատուն մնա ազատության մեջ, կարող է թաքնվել, խոչընդոտել գործի քննությունը եւ ազդել վկաների վրա»:

Դատարանը, ինչպես գործի հանգամանքներում է նշված, մերժել է նաեւ գրավով ազատ արձակման միջնորդությունները: Դիմումատուն որքան էլ փորձել է այլ ատյաններում խափանման միջոցը փոխելու իրավական քայլեր ձեռնարկել՝ չի հաջողվել: 2008-ին գործը քննող դատավորը մերժել է հերթական միջնորդությունը՝ գտնելով, որ քրեական գործով բավարար ապացույցներ կան, որոնք չեն բացառում դիմումատուի մասնակցությունը ծանր հանցագործության կատարմանը, ապա 2009-ին դիմումատուին մեղավոր է ճանաչել եւ դատապարտել 2 տարի ժամկետով ազատազրկման:

Կառավարություն ներկայացրած նախագծում, որպես ծանուցում գրված է՝ «Եվրոպական դատարանը «Հովհաննիսյանն ընդդեմ Հայաստանի» գործով վճռում արձանագրել է, որ կալանք կիրառելիս եւ դրա ժամկետը երկարացնելիս կարծրատիպային ձեւակերպումների օգտագործումը հաճախ հանդիպող խնդիր է Հայաստանում, եւ որ արդեն մի շարք գործերով հայտնաբերվել է Կոնվենցիայի 5-րդ հոդվածի 3-րդ կետի խախտում, եւ որպես օրինակ նշվել է՝ Փիրուզյանն ընդդեմ Հայաստանի, Մալխասյանն ընդդեմ Հայաստանի, Սեֆիլյանն ընդդեմ Հայաստանի, Արա Հարությունյանն ընդդեմ Հայաստանի, Բադալյանն ընդդեմ Հայաստանի գործերով վճիռները։

Նելլի ԲԱԲԱՅԱՆ