Ինչպես սկսել Արվեստի Մարդու՝ ժողովրդական նկարիչ Զուլում Գրիգորյանին նվիրված ակնարկը, որ լինի տպավորիչ , բայց ոչ կաղապարված ու միապաղաղ:
Զուլում Գրիգորյան արվեստագետի կերպարը չունի ավելորդ ճոխության ու ճոռոմության կարիք: Այս ինքնատիպ ու առանձնահատուկ նկարչի մասին գրված յուրաքանչյուր միտք պետք է լինի նրա ապրած կյանքի ու ստեղծած արվեստի պես պարզ ու մաքուր, բայց և խորն ու բովանդակալից:
Դժվար է միանգամից, կարճ ու կոնկրետ նկարագրել, բնութագրել Զուլում Գրիգորյանին: Արտակարգ շնորհով օժտված այս նկարիչն ունի իրեն հատուկ մի աստղ, մի հմայք, որ ձգում ու տանում է իր հետ շփվողներին:
Պատկառելի հասակ ու հարուստ կենսափորձ ունեցող նկարչի մեծության կողքին հասկանում ես, թե որքան փոքր ու աննշան է շարքային մարդու կեցությունը:
Կարդացեք նաև
Միջավայրի համար գեղեցիկ, լուսավոր ու բարի գոյություն է Զուլում Գրիգորյանը: Նրա ՝ արվեստագետի ու մարդու տեսակն այսօր փնտրված է, ու նրա տեսակի պակասը մենք զգում ենք մեր ամենօրյա գոյության ընթացքում:
Զուլում Գրիգորյանը այսօր ապրում է Թումանյան փողոցի իր արվեստանոց-պատկերասրահում: Երբ այցելեցի Վարպետին, նա վատառողջ էր, բայց նույնիսկ անկողնում պառկած լինելով՝ իր մեծությանը վայել կերպով սիրով ընդունեց ինձ …
Ողջ օրը անվանի ու ճանաչված արվեստագետն անց է կացնում ընթերցելով. երբ ներս մտա Նարեկացի էր կարդում (կողքին դրված էր Լիխտենբերգի գրքերից).
-Գրքերն են ինձ պահում… որտեղ եղել եմ, միշտ գիրք եմ գնել. ինձ թվացել է, թե գիրքն է մարդկության փրկությունը … Մոտ երեք տասնյակ երկրներ եմ այցելել, բայց երբեք խանութներ չեմ գնացել, ինձ համար սիրուն շորեր չեմ առել: Ես գիրք եմ գնել ու քայլել աշխարհի արահետներով, – ասաց Վարպետը:
Զուլում Գրիգորյանը ծնվել է Կրասնոդարում, բայց նրա արմատները գալիս են Արևմտյան Հայաստանից: 1957 թվականից Հայաստանի նկարիչների միության անդամ է։
Զուլում Գրիգորյանը նկարել է կոմպոզիցիայի և բնանկարի ժանրերում, նրա ստեղծագործություններում կարևոր տեղ է գրավում Մեծ եղեռնի թեման, առաջին գործերում գերիշխում են հայրենասիրական թեմաները։ Զարմանալի է, բայց սասունցի նկարիչը , որն այցելել է աշխարհի բազմաթիվ երկրներ, չի եղել Արևմտյան Հայաստանում:
-Երբեք չեմ էլ լինելու , – ասաց Վարպետը … – Ես նրանցից չեմ , որ ավտոբուսներով երթամ Վանա լճում երգեմ. ինչու…. Այնտեղ մեր հայրենակիցներն են կոտորվել (մի ակնթարթ լռում է)…
Բայց գիտես արյունը ուրիշ բան է. չպետք է մոռանալ արյան մասին. արյան կանչը զորեղ բան է : Ես բազմիցս արտասահման գնալ – ապրելու հրավերներ եմ ունեցել և այժմ էլ ունեմ , բայց չէ… Իմ տունը Հայաստանում է … – շարունակում է Զուլում Գրիգորյանը :
Ամեն տեսակ շինծու, բռնազբոսիկ երևույթներից զուրկ ժողովրդական նկարիչը առանձնահատուկ վերաբերմունք չունի կոչումների նկատմամբ, ավելին:
-Կոչումները փչացնում են մարդուն . Դրանք ինձ համար մեծ արժեք չունեն , -ասում է նկարիչը:
Կյանքի երկար , ոլորապտույտ քառուղիները պատվով անցած Զուլում Գրիգորյանը այսօր տխրում, վշտանում է մարդկանց պահվածքից .
– Հիասթափվում եմ, երբ նայում եմ մարդկանց ապրելուն . մարդկանց այսօր ոչինչ չի հետաքրքրում: Ժամանակին ես նկարներիս համար օրերով չեմ քնել, առավոտյան ժամը 7-ին վազում էի արվեստանոց, որ նկարեմ , միտքս կիսատ չմնա … Բայց այսօրվա մարդուն դա չի հետաքրքրում …
Ու ես անգամ սկսում եմ իմ արվեստը չսիրել. հիասթափվում եմ … 21-րդ դարում մարդկանց հարգանք է պակասում:
Բայց այս ամենով հանդերձ, նկարիչը գոհանում է իր ապրածով, հարցին, թե եթե նորից կյանքը սկսելու հնարավորություն ունենար, ինչ կփոխեր, ճշմարիտ արվեստագետը պատասխանեց .
-Ոչինչ. ես նորից կապրեի իմ պես. Զուլումի պես՝ պայքարող, անհաշտ , ըմբոստ …
Արփինե ՄՈՒՐԱԴՅԱՆ
