Ներկայացնում ենք «Սասնա ծռեր» խմբի խոսնակ անդամ Վարուժան Ավետիսյանի հոդվածը.
Ժամանակն է պատմականորեն գնահատելու «Սասնա Ծռեր»-ի ապստամբությունը: Ցանկալի կլիներ դրան ավելի ուշ անդրադառնալ: Սակայն մամուլում և հանրային այլ տեղեկութային հարթակներում ուղղորդված քարոզչություն է կատարվում, որի նպատակն է նսեմացնել «Սասնա Ծռեր»-ի ապստամբության նշանակությունը՝ ձգտելով այն ներկայացնել որպես ձախողված փորձ և, ըստ այդմ՝ ապստամբությունը որպես փոփոխության հասնելու ոչ արդյունավետ մեթոդ:
Կա նաև «Սասնա Ծռեր»-ին որպես ահաբեկիչներ ու հանցագործներ ներկայացնելու միտում, սակայն դրան կարիք չկա անդրադառնալու՝ «Սասնա Ծռեր»-ի ապստամբության իրավաչափության և նրանց նկատմամբ ժողովրդի համատարած համակրանքի պատճառներով:
Միևնույն ժամանակ՝ «Սասնա Ծռեր»-ի ապստամբությունը որպես ձախողված փորձ և ապստամբությունը՝ որպես ոչ արդյունավետ մեթոդ ներկայացնող փաստարկումները ևս արժանի չեն հակափաստարկումների:
Այդուհանդերձ, դրանք արագացնում են «Սասնա Ծռեր»-ի ապստամբությունը պատմականորեն գնահատելու պահի հասունացումը և փաստում, որ արդեն առկա է մեր տեսակետներն արտահայտելու անհրաժեշտություն:
1988-ին սկսվեց Հայրենիքի իրավունքի վերատիրացման և հայության առաքելության վերաստանձնման գործնական ժամանակաշրջանը:
Կարդացեք նաև
Այդ ժամանակ Լեոնիդ Ազգալդյանն ամփոփ և դիպուկ կերպով արձանագրեց Հայրենիքի իրավունքի գերակայության վերահաստատումը միջազգային-իրավական տարաբնույթ կեղծ ու անիրավ սահմանափակումների նկատմամբ՝ «Սա Հայաստան է և վե՛րջ»:
Այդ վերահաստատումը տեղի ունեցավ արտաքին զավթիչի դեմ ապստամբության ձևով դրսևորված ինքնապաշտպանության միջոցով: Հայության հերթական Սարդարապատն էր, որը պսակվեց հաղթանակով: Սարդարապատներն այլ ելք չեն էլ կարող ունենալ:
Հրամանատար-մտավորական Լեոնիդ Ազգալդյանը զենքը ձեռքին, Մասիսի տիրական խաղաղությամբ և ամեն հակաճառություն բացառող տոնով ազդարարեց ոչ միայն Արցախի, այլև ըստ էության ամբողջ Հայքի տարածքի նկատմամբ Հայի իրավունքի վերահաստատման գործընթացի մեկնարկը:
Սակայն Հայրենիքի իրավունքը, նրա տարածքի նկատմամբ իրավունքից բացի, նաև այդ տարածքում Հայի ազատ ու արժանապատիվ կյանքի իրավունքն է՝ Հայրենիքի իրավունքի ներքին, խորքային բովանդակությունը, ինչից բխում է Հայի առաքելությունը, այն, հանուն որի անհրաժեշտ է վերատիրանալ հայրենի տարածքին:
Լեոնիդ Ազգալդյան տեսակը նաև այդ բովանդակային մասը արարողն էր՝ իր օրինակով և գործով արմատավորվող աշխարհայացքով ու կենսակերպով: Ոսոխը, անշուշտ, քնած չէր: Հայի տեսակի զարթոնքի գրեթե բոլոր հրամանատար-ճարտարապետները, այդ թվում՝ Լեոնիդ Ազգալդյանը, մինչ օրս չպարզված հանգամանքներում սպանվեցին: Այս տեսակի աստղաբույլի ասպարեզից հեռանալու պատճառով կասեցվեց ոչ միայն Հայրենիքի իրավունքի՝ այդ ժամանակ արդեն միանգամայն հնարավոր վերահաստատումը Կուր-Արաքսյան միջակայքի տարածքի վրա և տարածաշրջանում գործոն դարձող պետություն ունենալու ընթացքը, այլև, առաջին հերթին մեր ներսում բովանդակային առումով Հայրենիքի իրավունքի արմատավորումը:
Հետո պարզվեց, որ անգամ վիճարկելի է Արցախի Հայաստան լինելու հարցը:
Հետընթացն ու քայքայումը հասան մեր օրեր: Օտարի ծառա ներքին զավթիչը, մտածելով, թե արդեն ժողովուրդը կորցրել է դիմադրելու ունակությունը, 2016թ. ապրիլին համարձակվեց տրամաբանական ավարտին հասցնել 1988-ին սկսված Հայի վերահառնումի գործընթացը կասեցնելու և, հետ շրջելով՝ պատմության փակ էջին հանձնելու իր տերերի և իր ծրագիրը:
Ժողովուրդը դեռևս 90-ականների սկզբից էր զգում և հասկանում այս ծրագիրը խափանելու անհրաժեշտությունը, սակայն իր խորքային մշակութացվածության ազդեցությամբ ամեն անգամ հետ էր քաշվում, երբ աչքի առաջ ուրվագծվում էր ներքին Սարդարապատի տեսլականը:
Այս հոգեբանական արգելքի սառույցը սկսեց հալվել Ապրիլյան քառօրյայից հետո, երբ ակնհայտ դարձավ, որ ներքին զավթիչը դավաճան է: Մինչ այդ խորը կասկած կար, իսկ դրանից հետո եղավ բացահայտում: «Սասնա Ծռեր»-ը նկարագրված գործընթացի առարկայական արգասիքն են: Նրանք այն կոլեկտիվ Լեոնիդ Ազգալդյանն են, որ ներքին զավթիչի դեմ ապստամբության ձևով դրսևորված ինքնապաշտպանության միջոցով «Սա Հայաստան է և վե՛րջ» ասելու հետ մեկտեղ այն լցրեցին ու մատուցեցին Հրամանատար Ժիրայր Սէֆիլյանի՝ «Մե՛նք ենք տերը մեր երկրի» բովանդակությամբ: Այսինքն՝ Հայրենիքի իրավունքի վերահաստատումն արձանագրեցին ամբողջական՝ տարածքային և բովանդակային զույգ առումներով:
Նրանք վիժեցրեցին ոչ միայն Արցախի հանձնումը, այլև մեր պետության գաղութացումը: Անշուշտ, իներցիայի ուժով երկուսն էլ դեռ ընթացքի մեջ են, սակայն այլև տեղ չեն հասնելու, քանի որ Հայաստանում ծնվել է իր գլխի տեր սուբյեկտ:
Քաղաքականությունը ուժերի հարաբերություն է:
Հայաստանում այդ հարաբերությունը երաշխավորված էր հօգուտ ներքին զավթչի, քանի որ ժողովուրդն ուներ ներքին Սարդարապատի հոգեբանական արգելք:
«Սասնա Ծռեր»-ի ապստամբության հիմնական «չոր արդյունքը» այդ արգելքի խորտակումն էր և ներքին Սարդարապատի՝ այլընտրանք չունենալն ու երաշխավորված արդյունավետությունը: Սա է պատճառը, որ գաղութային վարչակազմի սազանդարներն ու տարատեսակ պատեհապաշտները ճիգեր են անում ցույց տալու, թե այն ձախողված փորձ էր և որպես մեթոդ արդարացված չէ:
«Սասնա Ծռեր»-ի ապստամբության շնորհիվ մեկնարկային մակարդակում և ներուժային առումով ուժերի հարաբերության ձևաչափն արմատապես փոխվել և շուռ է եկել:
Այժմ ներքին Սարդարապատը հաջողված արդյունքով փորձարկում է անցել, անշեղորեն աճում է որպես գաղափար, կամք ու մարմին և սպառնում է «Թուր Կեծակի»-ի նման ամբողջ թափով իջնել «Մըսրա Մելիք» համակարգի գլխին և երկու կես անել նրան: Եթե ժողովուրդը «Դավիթանում է», ապա «Մըսրա Մելիք»-ը նրան տեսնելով ու ճանաչելով՝ իր մահն է տեսնում: «Մըսրա Մելիք» համակարգի կյանքի թելն այլևս կտրված է: Ներկայումս «Դավիթ»-ժողովրդի երրորդ ու վճռական հարվածի սպասման փուլն է: «Մըսրա Մելիք» համակարգը քաղցր լեզու է բանեցնում, ընտրությունների տեսքով այլընտրանք է առաջարկում, «խաթր» ունեցող միջնորդներ է հանդես բերում, իր մեծ ու տխեղծ մարմնի շարժումներով, բերանից գոլորշի հանելով և տիրական կեցվածք ցույց տալով ձգտում է վախ ու հուսահատություն ներշնչել և վերականգնել ուժերի նախկին հարաբերությունը: Սակայն իրականում ինքն էլ չի հավատում իր արածին ու աճապարանքով քառասուն գազ հորն է մտնում՝ վրան ջաղացի քարեր ու գոմեշի կաշիներ քաշելով:
Գիտի, որ սատկելու է, բայց ուրիշ տարբերակ չունի, ուստի փորձում է նյութական պատնեշներով պատսպարվել ժողովրդի ցասման հրեղեն թրի հարվածից:
Որպես ամփոփում.
«Սասնա Ծռեր»-ի ապստամբությունը ավարտուն հեղափոխություն էր ազգային-քաղաքացիական գիտակցության մեջ և ներքին Սարդարապատի հաջողված փորձարկում քաղաքական ասպարեզում, ինչը նաև ծնեց հայրենատեր սուբյեկտին:
Առաջիկայում ներքին Սարդարապատի համազգային մասշտաբով իրականացումը նախ ներսում կհաստատի ազատ ու արժանապատիվ Հայրենիքի իրավունք, ապա Կուր-Արաքսյան Հանրապետության ստեղծմամբ կազդարարի Հայրենիքի վերատիրացման և հայության առաքելության վերաստանձնման գործընթացի տարածաշրջանային փուլի մեկնարկը:
Սա Հայաստան է և վե՛րջ:
Մե՛նք ենք տերը մեր երկրի:
«Սասնա Ծռեր» խմբավորման խոսնակ
Վարուժան Ավետիսյան
21-ը հունվարի 2017թ., «Արմավիր» ՔԿՀ
բլա-բլա-բլա-բլա
սին ու դատարկ խօսքեր,
ցնորաբանական զառանցանք,
լոկ ինքնախաբէություն,
զզվելի megalomania
ձեր կատարածը արյունահեղ զավեշտ մըն էր միայն
Սասնո Հանգստափչիկներ իսկ կոչվելու արժանի չէք
եթէ դուն ես իսկական հայը,
ես կը նախընտրեմ չինացի լինել