2016 թ. դեկտեմբերի 6-ին լրացավ Հայաստանում 2015 թ. անցկացված Սահմանադրության փոփոխությունների վերաբերյալ հանրաքվեի տարեդարձը: Այդ օրը Հայաստանի քաղաքացիները գնացին ընտրատեղամասեր արտահայտելու իրենց կարծիքը սահմանադրության փոփոխությունների վերաբերյալ, որոնք առաջարկվել էին գործադիր իշխանության կողմից՝ երկրի կառավարման համակարգը նախագահականից խորհրդարանայինի անցման նպատակով:
Քննադատների կողմից հանրաքվեն դիտվեց որպես Սերժ Սարգսյանի իշխանությունը երկարաձգելու միջոց: Քանի որ երկու կեղծված ընտրությունների արդյունքում նախագահի պաշտոնը զբաղեցնելուց հետո նա չի կարող առաջադրվել երրորդ անգամ, այս փոփոխությունները հնարավորություն են տալիս նրան դառնալ վարչապետ՝ առանց որևէ ժամկետի: Իր իսկ կողմից գլխավորած սահմանադրության փոփոխությունների հանդեպ այս թերահավատությունը հետևանք է Սարգսյանի և իր մերձավորների իշխանության ընթացքում աննախադեպ աստիճանի հասած համատարած կաշառակերության և տնտեսության ու զարգացման ոլորտներում վարած խիստ անհաջող քաղաքականության:
Policy Forum Armenia-ի «Հայաստանում 2015 թ. Սահմանադրության փոփոխությունների վերաբերյալ» այսօր հրատարակած հատուկ զեկույցում բերված են ապացույցներ 2015 թ. դեկտեմբերի 6-ին տեղի ունեցած հանրաքվեի ժամանակ համակարգված ընտրակեղծիքների վերաբերյալ: Մասնավորապես, այնտեղ ներկայացված է մանրամասն վիճակագրական վերլուծություն, որը կարելի է ամփոփել հետևյալ կերպ.
– հանրաքվեին մասնակցած ընտրողների պաշտոնական թիվն արհեստականորեն ուռճացված է և չի համապատասխանում իրականությանը
– «Այո» և «Ոչ» քվեների վիճակագրական բաշխումը բոլորովին բնականոն չի: Այո քվեների բաշխումը ավելի շեղված է, քան 2008 թ. ի վեր գրանցված որևիցե իշխանամետ քվեի վիճակագրական բաշխում
– քվեարկության մասնակիցների ուռճացված թիվը միշտ ի նպաստ «Այո» քվեի է
– արհեստականորեն ուռճացված քվեարկողների քանակը կապված է գործոնների հետ, որոնք առնչվում են ընտրակեղծարարության հետ
– գոյություն ունի շոշափելի և վիճակագրորեն զգալի «դիտորդի գործոն», որը խոսում է ընտրակեղծիքի առկայության մասին
– գոյություն ունի հարաբերակցություն անվավեր քվեաթերթիկների մասնաբաժնի և «Ոչ» (ընդդիմադիր) քվեների միջև
Կարդացեք նաև
Միջազգային և տեղական դիտորդների ու ականատեսների դիտարկումները և սոցիալական ցանցերում բազմաթիվ գրառումները հաստատում են այս արդյունքները, որոնք են՝ Հանրաքվեի ընթացքում համատարած ընտրակեղծիքն ու ընտրախախտումները: Ակնհայտ է, որ հանրաքվեի ընթացքը խեղված է եղել, և արդյունքները չեն արտահայտում Հայաստանի քաղաքացիների կամքը:
Ինչպես նշել է Policy Forum Armenia-ի գործադիր խորհրդի անդամ՝ գիտությունների դոկտոր Զավեն Քալաջյանը, «Հիմնվելով մեր զեկույցում բերված արդյունքների վրա, Սերժ Սարգսյանի վարչախմբի կողմից առաջադրված Սահմանադրության փոփոխությունները ամենայն հավանականությամբ հավանության չեն արժանացել հայաստանցի ընտրողների կողմից: Մեր վերլուծության արդյունքները համահունչ են Հայաստանում վերջին տարիներին կայացած քվեարկությունների դեպքերի հետ, երբ իշխող ռեժիմը փոփոխել էր արդյունքները ի նպաստ իրեն:»
Զեկույցը ծառայում է որպես հիշեցում, թե ինչ աստիճանի ու որքան զարգացած են Հայաստանում ընտրակեղծիքի մեխանիզմները: Այն նաև զգուշացնում է, որ շատ ավելի հզոր դիտորդական և քվեների վերահաշվարկման ջանքեր են պահանջվում իշխող վարչախմբի ընտրակեղծիքի մեքենայի ու կանխորոշված արդյունքների վրա որևէ կերպ ազդելու համար: Մինչ Հայաստանը ներկայանում է որպես ընտրական ժողովրդավարություն, վերջին քառորդ դարի իրադարձությունները ապացուցեմ են, որ կառավարման փոփոխություններ մտցնելու ընդունված քաղաքական մեխանիզմները Հայաստանում չեն գործում: Ընտրությունները պարզապես դարձել են գործիք ավտորիտար իշխանությունների համար՝ լեգիտիմացնելու իրենց իշխանությունը: Այս առումով՝ Policy Forum Armenia-ն ողջունում է ԱՄՆ դեսպանատան կողմից վերջերս Երևանում արված հայտարարությունը, ըստ որի Հայաստանում ընտրակեղծիքի առկայությունը «քաղաքական կամքի հարց է»:
Ապրիլյան քառօրյա պատերազմը և հուլիսյան դեպքերը ցույց տվեցին, որ Սարգսյանի վարչախմբի և Հայաստանի ժողովրդի միջև հանրային պայմանագիրը խզված է: Մինչ բնակչությունը դիմանում էր ծանր սոցիալական պայմաններին և մարդու իրավունքների ոտնահարումներին՝ Արցախում խաղաղության և որոշ տնտեսական առաջընթացի ստանալու դիմաց, Սարգսյանի վարչախումբն այլևս անկարող է կատարել իր կողմի պարտավորությունները: Վերիհիշյալ դեպքերը նաև ցույց տվեցին, որ Հայաստանում կան քաղաքական ու քաղաքացիական ուժեր, որոնք ամեն ինչ կանեն թույլ չտալու, որ Հայաստանը հայտնվի բռնապետության ճիրաններում ու Ռուսաստանի բացարձակ տիրապետության տակ:
Նոր սահմանադրությունից առավել Հայաստանին անհրաժեշտ են նոր որակի առաջնորդներ՝ կրթված, արժանապատիվ մղումներով և տեսլականով, ովքեր կարող են առկա օրենքները գործի դնել ի նպաստ ժողովրդավարական կառավարման, որն անհրաժեշտ է մեր երկրի զարգացումը, բարգավաճումն ու անվտանգությունն ապահովելու համար: Ներկա ստատուս քվոն այլևս չի գործում և անկասկած կբերի բողոքի նոր ալիքների և ցնցումների:
Policy Forum Armenia-ն շահույթ չհետապնդող անկախ վերլուծական կազմակերպություն է, որը նպատակ ունի երկխոսություն ծավալել Հայաստանի տնտեսական զարգացման և ազգային անվտանգության հարցերի շուրջ, դրանով իսկ աջակցելով հանրային քաղաքականության ձևավորմանը Հայաստանում: Սույն Հատուկ զեկույցը և այլ զեկույցներ, ուղղված Հայաստանում և սփյուռքում կարևոր իրադարձությունների վերլուծությանը, զետեղված են կազմակերպության կայքում :
PFA գործադիր խորհուրդ
Վաշինգտոն
Հետաքրքիր է,դուք այդ պնդումները ինչով եք ապացուցում…..