«Նորավանք» գիտակրթական հիմնադրամի ավագ փորձագետ Վահրամ Հովյանի տվյալներով, վերջին տասնամյակում գոյապահպանության խնդիրն ամենասուրը դրված է Մերձավոր Արեւելքում, չնայած որ այդ խնդիրները, ըստ փորձագետի, սկսվել են դեռեւս 20-րդ դարի կեսից:
«20-րդ դարի կեսից սկսած Մերձավոր Արեւելքն ամենաթեժ ու ամենաանկայուն տարածաշրջանն է համարվում, ներքին ու արտաքին ցնցումներ այստեղ են հենց տեղի ունենում:
Ցնցումներից տուժում են մեր հայրենակիցները, եւ ամենավտանգավորն այն է, որ սա հանգեցնում է մեծամասշտաբ արտագաղթի, հայ համայնքների մեծ թվաքանակով ներկայացուցիչները գաղթում են ու հիմնականում տեղափոխվում են Եվրոպա ու ԱՄՆ»,- այսօր «Արմենպրես» ակումբում ասաց պարոն Հովյանը:
Ըստ նրա, Պարսից ծոցի առաջին պատերազմի ժամանակ, որը տեղի ունեցավ Քուվեյթում, այդտեղի հայ համայնքը մեծ կորուստներ ունեցավ. «Մինչ այդ պատերազմը հայերի թիվը Քուվեյթում հասնում էր 25.000-ի, իսկ պատերազմից հետո հինգ անգամ նվազեց, հիմա Քուվեյթում ընդամենը հինգ հազար հայ կա:
Կարդացեք նաև
Մինչեւ 1970-ականները, Լիբանանի հայ համայնքը մոտ 300.000 էր, հիմա՝ 50-70.000-ի կարգի: Սիրիայում էլ մինչեւ 1970-ականները կար 250-300.000 հայ, նախքան այս արաբական գարունը 70-100.000-ի կարգի հայության մասին էր խոսվում: Իրանի հայ համայնքը մեծ կորուստ կրեց հեղափոխությունից հետո, մինչ այդ հայերի թիվը մոտ 300.000-ի էր հասնում, այսօր լավագույն հաշվարկներով 100.000-ի մասին է խոսքը: Քանակական ցուցանիշը նվազել է նաեւ Կոստանդնուպոլսի հայ համայնքում, այսօր այնտեղ 60-80.000-ի կարգի հայ կա»:
ՀՀ սփյուռքի փոխնախարար Սերժ Սրապիոնյանն (լուսանկարում) էլ նկատեց, որ սիրիահայության թեման մնում է ցավոտ թեմաներից. «Սիրիայի շատ հայեր հիմա անվտանգ վայրեր են տեղափոխվել, Սիրիան այսօր ամենաթեժ կետն է, կենսապահպանության առումով, բայց հայապահպանության առջեւ կանգնած անտեսանելի մարտահրավերներ կան, որոնք պահանջում են լուրջ միջամտություն. «Նկատի ունեմ տարածաշրջանային հայկական այն համայնքները, որտեղ չկան, այսպես կոչված, հակադրություններ … այսօր խնդիր ունենք հետխորհրդային երկրների հայ համայնքների հայապահպանության գծով: Միայն ՌԴ-ում ունենք բավականին ստվար հայ համայնք, որտեղ ամենափոքր համայնքի թիվն անցնում է 5000-ը, իսկ ամենամեծ համայնքի թիվն անցնում է 300.000-ը: Նրանք ամենավտանգվածն են, որովհետեւ ձուլման, ռուսացման գործընթացն ավելի արագ է ընթանում, քան կարելի էր սպասել»:
Արփինե ՍԻՄՈՆՅԱՆ
