Մաստրիխտի հայ համայնքը տարակուսած է Ֆրանսիայի թեմի առաջնորդ, Սրբազան Վահան Հովհաննիսյանի պարզաբանումից : Նրանք իրենց հոգևոր հովիվ են տեսնում Տ.Արմեն քահանա Մելքոնյանին
Մաստրիխտից մեզ հայտնեցին, որ այսօր ‘ օգոստոսի 24-ին ի պաշտպանություն Տ. Արմեն քահանա Մելքոնյանի, Բելգիայի Անտվերպեն քաղաքում բելգիահայերը բողոքի ցույց են կազմակերպելու: Մաստրիխտցիները ի պաշտպանություն իրենց քահանայի նման ակցիա նախատեսել են կազմակերպել սեպտեմբերի 4-ի’ կիրակի օրը, հավաքվելու են Սուրբ Կարապետ եկեղեցում, Տեր Արմենին էլ խնդրել են, որ պատարագ մատուցի, այնուհետև ի պաշտպանություն նրա լիազորությունների ստորագրահավաք են կազմակերպելու: Նրանք համայնքում հոգևոր հովիվ են տեսնում Տեր Արմեն քահանա Մելքոնյանին:
Նախապատմություն
Բավական աղմկահարույց, պարզաբանման կարոտ դեպքեր են տեղի ունենում նիդերլանդահայ կյանքում: Օրեր առաջ լուրեր տարածվեցին, որ Նիդերլանդների Մաստրիխտ քաղաքի «Սուրբ Կարապետ» եկեղեցին սպասարկող քահանա Արմեն Մելքոնյանը Սասնա ծռերին աջակցող հավաքին մասնակցելու համար պաշտոնազուրկ է արվել: Սկզբից շրջանառվում էր նրան կարգալույծ անելու լուրը: Հետագայում այն հերքեց ինքը’ Տ. Արմեն քահանա Մելքոնյանը, պնդելով, որ Մայր Աթոռը դա չի կարող անել, քանի որ ինքը ձեռնադրված է Կիլիկիո կաթողիկոսարանի կողմից:
Կարդացեք նաև
Դրա փոխարեն նա գրություն է ստացել Գերաշնորհ Վահան եպիսկոպոս Հովհաննիսյանից ‘ իրեն պաշտոնազուրկ անելու մասին: Ավելի վաղ ֆեյսբուքյան հարթակում Արմեն քահանա Մելքոնյանին խիստ դատապարտող երկտող էր թողել Մայր աթոռ Սուրբ Էջմիածնի արխիվի և ձեռագրերի պահոցի տնօրեն Տեր Ասողիկ քահանա Կարապետյանը, ով հետևյալն է գրել «…Ձեր մոտեցումը և պահվածքը բնավ վայել չէ հայ հոգևորականին, Դուք Ձեր մոտեցմամբ չեք արտահայտում Հայոց Եկեղեցու հաշտարար ու խաղաղարար վերաբերմունքն ու առաքելությունը: Խոր ցավ և վրդովմունք պատճառեցիք: Ոչ միայն անընդունելի է, այլ խիստ դատապարտելի»:
Դրանից հետո Տեր Ասողիկը հանդես բերելով «եղբայրասիրական հանդուրժողականություն» իր ընկերների ցանկից հանել է Տեր Արմենին:
Պարզաբանում, որ ավելի է խճճում իրավիճակը
Կարելի՞ է մտածել, որ այս քայլի համար է պատժվել հայ եկեղեցու սպասավորը…
Պարզվում է’ ոչ: Իսկ պարզաբանումն արել է Ֆրանսիայի թեմի առաջնորդ Գերաշնորհ Վահան եպիսկոպոս Հովհաննիսյանը’ հանդես գալով մամուլով («Ասպարեզ», 18 օգոստոս, 2016թ.):
Հիշյալ մամուլի տեղեկությամբ, բնավ էլ Տ.Արմեն Քահանա Մելքոնյանը կարգալույծ և ոչ էլ պաշտոնազուրկ չի արվել ցույցի մասնակցելու պատճառով: Համենայն դեպս այդպես հաստատում է Գերաշնորհ Տերը, ով նաև պնդել է, որ նրան այդ մասին ոչ մի գրություն էլ ինքը չի ուղարկել: Ահավասիկ նրա խոսքերը.
-Ես իրեն ոչ մի գրություն չեմ ուղարկել: Թող այդ թուղթը ցույց տա, ես իրենից ներողություն կխնդրեմ:
Գերաշնորհ Տեր Վահան արքեպիսկոպոս Հովհաննիսյանը խնդիրը չի տեսնում նաև , երբ եկեղեցու սպասավորը մասնակցում է որևէ քաղաքական ակցիայի, ասենք ցույցի կամ միտինգի:
-Ցույցերին մասնակցելու համար նրան (Տ.Արմեն քահանա Մելքոնյանին-ծանոթ.’ Նիդ.օրագիր) ոչ ոք ոչինչ չի ասել: Եթե ես ցույցի գնալու համար պիտի պատժեի իմ քահանային, ես էլ չեմ գնա (նկատի ունի’ ցույցի,.-ծանոթ.Նիդ.օրագիր): Նախորդ անգամ գնացի, կանգնեցի իմ ժողովրդի կողքին, միասին աղոթեցինք,- այսպես պարզաբանել է նա «Ասպարեզ»-ի թղթակցին:
Թվում է միայն այսքան պատասխանով Գերաշնորհ Տեր Վահան արքեպիսկոպոս Հովհաննիսյանը վերջ կդներ օրեր ի վեր արծարծվող այս աղմկահարույց ու տհաճ թեմային և խնդիրը խաղաղ կհանգուցալուծեր:
Այդպես կլիներ, եթե Սրբազան կուսակրոն հոր «այո»-ն’ այո լիներ, «ոչ»ն էլ’ ոչ: Այսպես նա չէր խճճվի այս եկեղեցական պատմության լաբիրինթոսում’ գրությամբ մեկ այլ բան ասեր, մի ուրիշ բան պարզաբաներ մամուլով:
Մաստրիխտի «Անի» հայ համայնքի և տեղի «Սուրբ Կարապետ» եկեղեցու անդամներն էլ չէին տարակուսի , ապա և վրդովի Գերաշնորհ Սրբազանի իրարամերժ «պարզաբանումներից»:
«Կուժ քեզ եմ ասում, կուլա դու լսիր»
Այնուամենայնիվ փաստենք, որ նման բովանդակության նամակ Գերաշնորհ Տերը ուղարկել է ոչ թե Տեր Արմեն քահանային, այլ Հոլանդիայի հոգևոր հովվությանը’ Արևմտյան Եվրոպայի Հայրապետական պատվիրակի Հոլանդիայի փոխանորդ, գերաշնորհ Առեն վարդապետ Շահինյանին: Վերջինս էլ Սրբազանի օգոստոսի 6-ի ամսաթվով իրեն հասցեագրված գրությունը արդեն իր կողմից վերահասցեագրել է Մաաստրիխտ քաղաքի «Անի» հայ համայնքի և «Սուրբ Կարապետ» եկեղեցու ատենապետ Լևոն Րաֆֆի Սարգիսին, մի օրինակ էլ Տեր Արմեն քահանային : Արդյունքում’ իրականություն է, որ Սրբազանը նման ցուցում տվել է: Նամակում նշված է, որ Տեր Արմեն քահանա Մելքոնյանը Հոլանդիայի հայոց հոգևոր հովվության տարածքում գործող հայկական ծխերում որևէ հովվական պարտականություն չունի, այլ կմնա որպես ազատ հոգևորական:
Ինչու՞… Չի նշված պատճառը:
Գրությունը պարտավորեցնում է, որ այսուհետ Մաաստրիխտում եկեղեցական ծիսակարգեր կազմակերպելու համար ատենապետը պարտավոր է նախապես դիմել Հայր Սուրբին:
Հակասությունները շատ են, փաստարկները’ իրարամերժ,
կամ անհայտ հավասարումներով խնդիր…
Եթե եպիսկոպոսը մեղք չի գտել Արմեն քահանա Մելքոնյանի արարքներում, ապա ի՞նչն է այնուամենայնիվ պատճառ հանդիսացել Սրբազանի նման հանկարծահաս գրության ուղարկմանը: Մինչ այս նամակի երևան գալը Տեր Արմեն քահանա Մելքոնյանը Սուրբ Կարապետ եկեղեցու այցելու հովիվն է եղել: Ժողովուրդը մշտապես գոհ է եղել նրա լավ է աշխատանքից: Կտրուկ ավելացել է Հայ Առաքելական եկեղեցու հետևորդների թիվը: Այս Նամակից հետո Տեր Արմենը ձեռնպահ է մնացել որևէ արարողությունից: Մայիս ամսից (նաև դրանից առաջ), երբ Մաստրիխտի հայ եկեղեցին պաշտոնապես ծուխ դարձավ, նա մեծ աշխատանք էր կատարել, կանոնավոր պատարագներ է մատուցել ու ամենակարևորը’ վայելել տեղի և հարևան Բելգիայից ու Գերմանիայից հաճախող հայ հավատացյալների հարգանքն ու վստահությունը: Եկեղեցու նորընտիր ծխական խորհուրդը ևս ոգևորված էր նրա կազմակերպչական ու աշխատանքային գործունեությունից: Մի խոսքով նրա աշխատանքից գոհ են եղել ու մինչ այսօր էլ գոհ են ատենապետ Լևոն Սարգիսն ու Լինբուրգի մարզի ողջ հայ համայնքը:
Ուրեմն’ ո՞րն է այն ծանրակշիռ փաստարկը, որ քահանային հեռու են պահում իր գործունեությունից և որի համար թույլատրություն է անհրաժեշտ:
Ահա և Տ. Վահան եպիսկոպոս Հովհաննիսյանի բուն պարզաբանումը (մեջբերում «Ասպարեզ»-ին տված նրա պարզաբանումից).
-Ես իրենից (Տեր Արմեն Քահանա Մելքոնյանից-ծանոթ.’ Նիդ.օրագիր) խնդրել եւ պահանջել եմ փաստաթղթեր, թե ինքը ձեռնադրվա՞ծ է Անթիլիասում, թե՞ ոչ, բայց մինչ այս որեւէ փաստաթուղթ չեմ ստացել: Ամեն մեկին, ով գա, ասի` ես քահանա եմ, չեմ կարող պաշտոն տալ, կարգ ու կանոն կա: Եթե ինքը ձեռնադրված քահանա է, թող բերի համապատասխան նամակը, որ իսկապես ձեռնադրված է: Ես` որպես քրիստոնյա, նրան ասացի, որ չի կարող լինել պաշտոնապես քահանա, մինչեւ այդ թղթերը չներկայացնի…
Հենց այս պատճառաբանությամբ էլ Գերաշնորհը փորձել է վերջակետ դնել անհայտ հավասարումներով այս խնդրին’ իրականում խառնելով եկեղեցու և հոտի փոխհարաբերությունները:
Գերաշնորհը փաստորեն կասկած ունի, որ հայ եկեղեցու նշանակում ստացած սպասավոր քահանան’ հնարավոր է քահանա չի, թղթեր է պահանջել ու ոնց ուզում է , կամ եթե կարող է Տ. Արմեն Մելքոնյանը թող այն իրեն ի ցույց դնի, ուղարկի…Եվ երբ դա անի խնդիր չունի:
Տեր Արմեն Քահանային, որպես ապացույց առայժմ հաջողվել իր ֆեյսբուքյան էջում լուսանկարներ տեղադրել, որտեղ հրապարակավ իրեն քահանա են ձեռնադրում: Նշվում է նաև քաղաքը և այն հոգևորականի անունը, ով իրեն ձեռնադրում է քահանա: Մեր վստահելի աղբյուրն էլ հաստատեց, որ ըստ կարգի թուղթ կամ վկայական հիմնականում չի տրվում: Ամեն բան հիմնված է փոխադարձ վստահության և ճանաչողության վրա: Որպես օրինակ բերել է, որ ինքը ևս փաստաթղթերով չի կարող վկայել, որ ձեռնադրված հոգևորական է’ թեև ծառայում է Մայր Աթոռին:
Մաստրիխտահայերի զարմանքն ու դժգոհությունն է հարուցել նաև Սրբազանի այն ձևակերպումը, թե ինչու՞ Հայաստանից հետաքրքրված են Հոլանդիայի մի գյուղի քահանայով: Հետաքրքիր է, որ սրանով Գերաշնորհ տերը ասել կուզի, որ թերագնահատում է’ ասենք թեկուզ ամենափոքրիկ գյուղի, փոքրաթիվ հոտի անդամների ինքնասիրությունը, որի հովիվն ասես մեղավոր է, որ մեծ թվով անդամներ չունի: Իհարկե, եկեղեցական հարուստ ավանդույթներ ունեցող , 120.000 բնակիչ ունեցող հնամենի Մաստրիխտը , որտեղ ապրել ու սրբացվել է հայազգի Սերվատիուսը, ում անունով կա եկեղեցի ու այլ տեսարժան վայրեր ‘ գյուղ չես անվանի:
Լևոն Սարգիսը պատմեց, որ Խաղողօրհնեքի օրը ժողովուրդը հավաքվել է Սուրբ Կարապետ եկեղեցու մոտ: Տեր Արմենը եկեղեցում է եղել, բայց չի պատարագել:
Երկու կարծիք լինել չի կարող, քահանան եթե ստել է, ապա հոգևոր հովիվ լինել չի կարող, պետք է նրան մեկուսացնել, կամ էլ անսալ տեղի հայ համայնքի ձայնին և չխանգարել նրա ազնիվ ծառայությանը: Ավելի շատ հակասությունները բերում են երկրորդ կարծիքի ճշմարտացիությանը:
Մյուս կողմից ‘ հոդվածի վերևում մեջբերած Հայր Ասողիկի Տեր Արմենին ուղղված երկտողը, երևի պիտի ավելի շատ վերաբերի հայ բարձրաստիճան հոգևորականներին, որ ազնիվ ու ճշմարտախոս, նաև խիզախ լինեն, ուղիղ և շիտակ խոսեն, իրենց մեջ կրեն Հայոց Եկեղեցու հաշտարար ու խաղաղարար վերաբերմունքն ու առաքելությունը և խոր ցավ ու վրդովմունք չառաջացնեն հավատակիցների շրջանում:
Այլապես նման պատկեր չեինք ունենա:
Խավար, բայց նշմարելի լուսավոր կետ
Այս պատմության մեջ, որ ակնկալում ենք արդարացի հանգուցալուծման թեև նորից հակասական, բայց մի լուսավոր կետ կա…
Այս տարվա մայիս ամսին, գերաշնորհ Տեր Վահան եպիսկոպոս Հովհաննիսյանը (Վերևի լուսանկարում) «թուղթ չունեցող» քահանա Տ. Արմեն Մելքոնյանի հետ Մաստրիխտում միասին, համերաշխ պատարագ են մատուցել , հավատավոր ժողովրդին’ քարոզելով Աստվածհավատության, համբերության, համերշխության ու հանդուրժողականության: Վերջում էլ միասին լուսանկարվել են:
Այո, նման բան եղել է և հուսով ենք էլի է լինելու: Ներողամտությունն ու մեղքերի թողությունը Հիսուսի տված հանդուրժողականության ու եղբայրասիրության դասերը դրան են մղում:
