«Առավոտ»-ի զրուցակիցն է «Ջեյմսթաուն»
հիմնադրամի հոդվածագիր Արմեն Գրիգորյանը
– Ադրբեջանը, Թուրքիան եւ Ռուսաստանը ստեղծում են համագործակցության եռակողմ ձեւաչափ՝ վստահեցրեց Թուրքիայի նախագահը Սանկտ Պետերբուրգում ՌԴ նախագահի հետ համատեղ մամլո ասուլիսում: Անկարան նշում է, որ եռակողմ ձեւաչափը ձեռնտու է բոլոր կողմերին: Այս ձեւաչափում համագործակցությունը քաղաքական, տնտեսական, տրանսպորտային եւ էներգետիկ ոլորտներում՝ ՀՀ ռազմավարական դաշնակից Ռուսաստանի մասնակցությամբ, ի՞նչ վտանգներ է պարունակում Հայաստանի համար:
– Քաղաքացիական ազատությունների սահմանափակման եւ բռնատիրական տենդենցների ուժեղացման արդյունքում Թուրքիայի հարաբերություններն Արեւմուտքի հետ զգալիորեն բարդանալու են, եւ դա նրան դարձնում է Ռուսաստանի բնական դաշնակից` հարաբերությունների հետագա ընդլայնման հավանականությամբ: Երկու երկրների ղեկավարներն Արեւմուտքից մեկուսանալու, հակաարեւմտականության քարոզչության միջոցով իշխանությունն ամրապնդելու ճանապարհն են բռնել:
Հայաստանի համար վտանգը հիմնականում միջազգային հարաբերությունների սուբյեկտից օբյեկտի վերածվելն է, ինչը Ռուսաստանին հնարավորություն է տալիս փորձ կատարել Հայաստանի հաշվին իր խնդիրները լուծելու: Դա տեղի է ունենում ոչ միայն Ռուսաստանի քաղաքականության, այլեւ Հայաստանում առկա ներքաղաքական իրավիճակի պատճառով. չկա ռուսական ծրագրերին հակակշռելու ընդունակ քաղաքական համակարգ:
«Ջեյմսթաուն» հիմնադրամի հոդվածագիր, քաղաքագետ Արմեն Գրիգորյանը
Դեռեւս 2013թ. աշնանից սկսած՝ բազմիցս առիթներ են եղել նշելու, որ Եվրասիական միությանն անդամակցելու եւ Ռուսաստանից կախվածությունն էլ ավելի խորացնելու գործընթացն, ըստ էության, «անշլյուսի», աստիճանական անեքսիայի է վերածվելու: Եվրասիական միությանն անդամակցելու գործընթացը, ռուսական ռազմակայանի տեղակայման ժամկետը երկարաձգելը, վերջերս ՀՕՊ պայմանագրի վավերացումը դրա փուլերն են, եւ ԱԺ-ում Ռուսաստանի շահերով առաջնորդվող կայուն մեծամասնություն կազմող ուժերը հակակշռող գործոն չեն կարող հանդիսանալ: Գալիք ընտրությունների արդյունքում այդ ուժերի «մեծ կոալիցիայի» պլանավորված վերարտադրությունը եւ դրա դեմ ուղղված հասարակական պահանջի պակասն է հիմնական վտանգը, դրանով է Ռուսաստանին հնարավորություն տրվում իրագործել իր քաղաքականությունը` առանց Հայաստանի շահերը հաշվի առնելու:
Կարդացեք նաև
– Բաքվում վերջերս Ռուսաստան-Իրան-Ադրբեջան գագաթնաժողովն անցկացվեց: Փաստացի, Ռուսաստանն ընդգրկվում է Հայաստանը մեկուսացնող նոր ծրագրերում՝ զրկելով Հայաստանին Իրանի հետ փոխշահավետ ծրագրերի իրագործման հնարավորությունից: Այսօր շատ է խոսվում ապագաղութացման մասին, կարծես հասարակական պահանջ է ձեւավորում: Հնարավորություն տեսնո՞ւմ եք դա իրականացնելու համար:
– Այն, որ «Հյուսիս-հարավ» տրանսպորտային միջանցքն Ադրբեջանի տարածքով պիտի անցներ՝ ակնհայտ է, մասնավորապես, տեղանքի բարդության եւ ֆինանսական պատճառներով, ինչպես նաեւ երկաթուղու աբխազական հատվածի վերագործարկման անհնարինության պատճառով: Միայն իրենց մորթապաշտական շահերով առաջնորդվող ռուսամետ պաշտոնյաները եւ ԵՏՄ-ի անդամակցությունը հիմնավորելու ցուցումը կատարող վերլուծաբաններն ու լրագրողները կարող էին պնդել, որ Հայաստանը ԵՏՄ-ի եւ Իրանի միջեւ միջանցք պետք է ապահովի: Իրանի հետ համագործակցությունը պետք է զարգանա դեպի Վրաստան եւ Սեւ ծով տանող ուղղությամբ եւ, իհարկե, նաեւ էներգետիկ ոլորտում առհասարակ, սակայն վերջինիս խանգարում է ռուսական «Գազպրոմի» մենաշնորհը:
Ինչ վերաբերում է ապագաղութացման հասարակական պահանջին, դրա ձեւավորումը չափազանց դանդաղ է տեղի ունենում, բնականաբար, արդեն հիշատակված Ռուսաստանի շահերով առաջնորդվող ուժերը շարունակելու են խանգարել դրան, նրանց են միանում նաեւ նոր ստեղծվող որոշ կուսակցություններ, «այլասերված Արեւմուտքի», «ավանդական ընտանիքի» քարոզիչները եւ այլք:
– Ռուսաստան-Թուրքիա հարաբերություններում ջերմացման նոր փուլ է: Պուտին-Էրդողան հարաբերությունները ի՞նչ ազդեցություն կարող են ունենալ տարածաշրջանային զարգացումների վրա, մասնավորապես՝ Ղարաբաղյան կարգավորման նկատմամբ՝ հաշվի առնելով այն հանգամանքը, որ ռուսական քարոզչամեքենան է հայկական կողմից «տարածքային զիջումներ» պահանջելու գործին լծվել:
– Մասնավորապես թուրքական սպառնալիքի պատրվակով Հայաստանի գաղութացման խորացումն է հավանական: Ինչ վերաբերում է «տարածքային զիջումներին», խնդիրը ոչ թե առհասարակ փոխզիջման միջոցով հակամարտության կարգավորումն է, այլ Ռուսաստանի կողմից Ադրբեջանին օգնելու արդյունքում ռուս «խաղաղապահների» հնարավոր տեղակայումը:
ԷՄՄԱ ԳԱԲՐԻԵԼՅԱՆ
«Առավոտ», 16.08.2016
Չեղավ ախպեր ջան, ռուսներին պրիմիտիվ եք պատկերացնում: Նրանք մեզնից լավ են հասկանում որ Հայաստանը իրենց ,,կոզիրն,, է թուրքացեղերի դեմ, որը սխալ կլինի վերացնել կամ կորցնել: Դրա համար են աչքերը չորս արած հետեւում որ հանկարծ արեւմուտք չթեքվենք, օգտագործելով մտրակն ու պրյանիկը: Իսկ թե որ պահին որից ինչքան կուտենք, արդեն մեր խելքից կամ տհասությունից է կախված: