«Այն բոլոր ծրագրերը, որոնք որոշ լավատեսներ կապում էին Զանգեզուրով Իրան-Հայաստան-Վրաստան, այդ երկաթգիծը այլեւս որեւէ մեկին պետք չի լինի: Բացի տնտեսականից, այդ հանդիպումները շատ կարեւոր քաղաքական հետեւանքներ կունենան: Այն ջերմությունը, որը կար Պուտինի եւ Ալիեւի միջեւ Բաքվում, նաեւ շատ ծրագրեր, օրինակ՝մինչեւ 10 հազար ավտոմեքենա կառուցելու գործարանի հիմնարկեքը Բաքվում, դրանք կարեւորագույն ծրագրեր են: Տնտեսական լինելով հանդերձ՝ քաղաքական հետեւանքներ կունենան»,- այսօր «Հայելի» ակումբում այսպիսի տեսակետ հայտնեց «Մոդուս Վիվենդի» կենտրոնի ղեկավար Արա Պապյանը:
Նա ասաց, որ սա անպայման իր անդրադարձը կունենա Ղարաբաղի հարցի վրա. «Իր ելույթի ժամանակ Ալիեւը իր հին երգն էր երգում, բոլորի համար սպասելի էր դա: Որեւէ դիրքորոշման փոփոխություն, որ մերոնք փորձում են տարբերակել՝ ԼՂԻՄ-ի եւ շրջակա միջավայրի, նման բան գոյություն չունի: Ադրբեջանն իր կոշտ դիրքորոշման վրա է մնում: Նշում է, որ Իրանը մշտապես կողմ է եղել տարածքային ամբողջականությանը»:
Ըստ Արա Պապյանի, այս հանդիպումների շարքը մեզ համար դրական զարգացում չէր. «Եթե սրան էլ գումարում ենք Էդողանի այցը Սանկտ-Պետերբուրգ, Պուտինի հետ հանդիպումը, կես տարի տեւած խնդիրները երկու կողմն էլ հաղթահարեցին: Եթե բարեկամական հարաբերությունները չվերականգնեցին, գոնե դրա հիմքերը դրվեցին»:
Արա Պապյանը նշեց, որ մենք բավականին ծանր վիճակի մեջ ենք հայտնվել. «Մեր իշխանությունների այն քաղաքականությունը՝ բոլոր հավկիթները դնելու մի զամբյուղի մեջ, սխալ դուրս եկավ: ՌԴ-ին ապավինում էին լիովին, նրա հետ հարաբերությունները պահպանելու համար մենք մեր հարաբերությունները փչացրեցինք գրեթե ամբողջ աշխարհի հետ: Մեր քվեարկությունները նայեք ՄԱԿ-ում, մենք այն քիչ երկրներից ենք, որ ՌԴ-ի հետ ենք քվեարկել, իսկ Ադրբեջանը դեմ կամ ձեռնպահ էր. մենք տեսնում ենք, որ երբ կան շահեր, ոչ ոք չի նայում զոհողություններին»:
Կարդացեք նաև
Պապյանը համոզված է, որ Ադրբեջանի դիրքերն ավելի ուժեղ են, քան մեր: Նա նկատել էր արարողակարգային որոշ մանրամասներ. «Պուտինը գալիս է Բաքու, նրան դիմավորում է փոխվարչապետը, հետո Պուտինը գնում է թեյելու Ադրբեջանի նախագահի տուն, իսկ մեզ մոտ մեր նախագահին կանչում են Մոսկվա՝ ինչ-որ բաներ ասելու համար, երբ հանգիստ կարելի էր Բաքվից մտնել Երեւան՝ գոնե արտաքին հավասարությունը պահելու համար: Էրդողանի հետ հանդիպումը կարելի էր ոչ թե ամսի 9-ին դնել, այլ՝ 10-ին: Ի վերջո մենք ենք ստրատեգիական դաշնակից»:
Արա Պապյանը հիշեցրեց, որ անգամ, երբ Հռոմի պապ Ֆրանցիսկոսը եկավ Հայաստան, աշնանը նախատեսում է անպայման Ադրբեջան գնալ, թեեւ Ադրբեջանը քրիստոնյա երկիր չի. «Մենք հասկանում ենք, որ դա քաղաքական քայլ է: Բա եթե Հռոմի պապը, լինելով կաթոլիկ աշխարհի հոգեւոր առաջնորդը, դա անում է, մեր ստրատեգիական դաշնակիցը պիտի աներ»:
Հռիփսիմե ՋԵԲԵՋՅԱՆ
Վերջին 200 տարվա ռուս-հայկական հարաբերությունները ցույց են տվել, որ երբեմն դանդաղ, երբեմն արագ մեծ եղբոր ազգային, պետական-քաղաքական շահերը շեղվել են մեր ազգային-պետական շահերից: Ասել կուզեմ, որ մեր, անգամ կենսական շահերը, համարյա լիովին
ոտնահարվել, դրվել է աճուրդի հանուն ռուսական շահի:Ցայտուն օրինակները շատ են, և
պետք չէ ևս մեկ անգամ փորձության ենթարկել հայոց ազգային շահը անիմաստ ստորաքարշ
հանդիպումներում: Քանզի ի վերուստ պարզ է, օգոստոսի 10-ին մեկ լեզվի և մեկ ականջի
հադիպում է լինելու: Տերն ասելու է, վասալը՝ պարտավոր է լսել: Որևէ դրական նորություն
Հայաստանի ու հայ ժողովրդի համար նման անհավասար իրավիճակում ակնկալել առնվազն
հիմարություն է: Գուցե մի որոշ ժամանակ մեր իշխանիկները իրենց ապահով զգան ռուս մեծ
իշխանի ներքո,բայց դա երկար չի տևի: Այնպես որ Հայաստանը նման աննպատակ հանդիպումներում անելիք չունի: Մի ելք ունենք միայն: Ձևավորել հայացքով դեպի սեփական
ժողովուրդը/ ի Հայաստան և ի սփյուռս/ շրջված այնպիսի իշխանություն, որը թե լավ, թե վատ
օրերում կառաջնորդի մեր ժողովուրդը դեպի հաղթնակներ:
Էս իշխանությունն իսկապես այնքան սխալներ է թույլ տվել միջազգային եվ ներքին քաղաքական դաշտում իր աթոռը պահելու համար; որ նա այլեվս ի վիճակի չէ ոչինչ անելու բացի գլուխը խոնհարած օտարի ապտակներն անպատասխան ընդունելուց