Հուլիսի 27-ին Հայաստանի ազգային պատկերասրահում կբացվի անվանի նկարիչ Սարգիս Խաչատուրյանի ստեղծագործությունների ցուցահանդեսը: Այն նվիրված է արվեստագետի ծննդյան 130-ամյակին: Առաջին անգամ մեկ ցուցադրության շրջանակներում կներկայացվեն հեղինակի գեղանկարչական ու գրաֆիկական աշխատանքները, ինչպես նաեւ հնդկական ու պարսկական որմնանկարների ընդօրինակություններ:
Սարգիս Խաչատուրյանի ստեղծագործություններն իրենց արժանի տեղն են գտել Եվրոպայի, Ամերիկայի եւ Հնդկաստանի զանազան թանգարաններում, իսկ դրանց զգալի մասը պահպանվում է Հայաստանի ազգային պատկերասրահում: Դրանք ժամանակին պատկերասրահին է փոխանցել նկարչի այրին՝ նկարչուհի Վավա Խաչատուրյանը:
«Առավոտի» հետ զրույցում ՀՀ ժողովրդական նկարիչ, պրոֆեսոր Փարավոն Միրզոյանը Սարգիս Խաչատուրյանին բնորոշեց 20-րդ դարի լավագույն նկարիչներից մեկը, որի արվեստը մեծ նշանակություն է ունեցել ինչպես Առաջին հանրապետության ժամանակ, այնպես էլ հետագայում: ՀՀ ժողովրդական նկարչի բնորոշմամբ, եթե վերցնենք թեկուզ միայն այն, որ առաջին հայկական դրոշմանիշը ստեղծել է Խաչատուրյանը, դա արդեն բավական է՝ ընդգծելու համար նրա խոշոր դերակատարությունը:
Կարդացեք նաև
Սարգիս Խաչատուրյանն ականատեսն է եղել Եղեռնի արհավիրքների ու հարազատ ժողովրդի ողբերգության, եւ այդ ցավն էլ դարձել է նրա ստեղծագործության հիմնական թեմաներից մեկը: Պատահական չէ, որ Խաչատուրյանին Թումանյանը, Անդրանիկը եւ մյուսներն անվանել են Հայոց վշտի նկարիչ:
1931թ. Իրանի կառավարության հրավերով արվեստագետը մեկնել է Սպահան՝ վերականգնելու Սեֆյան շրջանի որմնանկարները, միաժամանակ կատարել պատճենահանումներ, որոնք ցուցադրել է Փարիզում եւ Եվրոպայի այլ քաղաքներում։ 1934 թվականին հենց Խաչատուրյանն է հիմնադրել Նոր Ջուղայի հայկական արվեստի թանգարանը:
1937թ. Խաչատուրյանն առաջինն է ձեռնամուխ եղել Հնդկաստանի եւ Ցեյլոնի VI – XII դդ. Վիմափոր տաճարների՝ արվեստագիտությանն անհայտ, անմատչելի որմնանկարների պատճենահանմանը։ 1942-ին արդեն այդ որմնանկարների պատճենները ցուցադրվել են Լուվրում եւ ԱՄՆ-ի բազմաթիվ քաղաքներում։ Հատկապես հնդկական մշակույթի բացառիկ նմուշները Խաչատուրյանի շնորհիվ հարստացրին համաշխարհային արվեստի գանձարանը։
Փարավոն Միրզոյանի խոսքերով, այդ հրաշալի որմնանկարների եզակի ընդօրինակություններն արժեքավոր են, քանի որ դրանց մի մասը «դրսում» էլ լավ չի պահպանվել:
«Նա տարբեր ժանրերում է աշխատել՝ դիմանկար, բնանկար, կոմպոզիցիաներ եւ այլն: Խաչատուրյանը հայ կերպարվեստի նշանակալից դեմքերից էր: Նա այսօր էլ շարունակում է նույնքան հետաքրքիր լինել: Նրա կերպարվեստում կա եւ կուբիստական մոտեցում, եւ իմպրեսիոնիստական, եւ ռեալիստական դիմանկարի մոտեցում… Ափսոսում եմ, որ Խաչատուրյանը եւ իր նման այլ նկարիչներ երկար չեն ապրել հայ հողի վրա»,- հայտնեց Փարավոն Միրզոյանը:
ԳՈՀԱՐ ՀԱԿՈԲՅԱՆ
«Առավոտ»
26.07.2016
