Եվ այսպես՝ տեւական անորոշությունից հետո պաշտոնապես հայտնի դարձավ, որ հունիսի 20-ին Հայաստանի, Ռուսաստանի եւ Ադրրեջանի նախագահներն այնուամենայնիվ հանդիպելու են Սանկտ Պետերբուրգում։ Քննարկման թեման, բնականաբար, ղարաբաղյան հակամարտությունն է, կողմերն էլ, ինչպես ընդունված է, հանդիպումից առաջ հույս են հայտնում, թե կհաջողվի խնդիրը լուծել խաղաղ բանակցությունների ճանապարհով։
Բուն խնդիրը հետեւյալն է՝ ո՞րն է, ի վերջո, այդ հանդիպման նպատակը։ Փոխզիջումների հիման վրա հասնել ղարաբաղյան խնդրի խաղաղ կարգավորմանը։ Բայց դա գործնականում անհնար է։ Հայաստանն ու Ադրբեջանը «փոխզիջում» ասելով լրիվ տարբեր բաներ են հասկանում։
Ըստ Ադրբեջանի՝ «փոխզիջումն» այն է, որ հայկական ուժերը ոչ թե միանգամից յոթ շրջան հանձնեն, այլ սկզբում՝ հինգը, հետո Ղարաբաղում հանրաքվե անցկացնեն ու որոշեն, թե ինչ կարգավիճակ են ուզում Ադրբեջանի կազմում, եւ միայն դրանից հետո հանձնեն մյուս երկու շրջանները։
Իսկ հայկական կողմի փոխզիջումն այն է, որ Ադրբեջանը նախ պաշտոնապես ճանաչի ԼՂՀ անկախության իրավունքը, եւ միայն դրանից հետո որոշվի՝ որ շրջաններն են վերադարձման ենթակա, եւ որոնք՝ ոչ։
Կարդացեք նաև
Այսինքն՝ որքան էլ դիվանագետները խուճուճ տերմիններ օգտագործեն, մի բան ակնհայտ է՝ կողմերի դիրքորոշումների միջեւ շփման եզրեր չկան, չեն եղել ու տեսանելի ապագայում չեն լինելու։
Հիմա հարց է ծագում՝ Ռուսաստանը կարո՞ղ է կողմերին ստիպել զիջումների գնալ։ Օրինակ՝ կարո՞ղ է Ադրբեջանին ստիպել պաշտոնապես ճանաչել ԼՂՀ ինքնորոշման իրավունքը։ Ոչ, չի կարող։ Եթե Ալիեւը նման բան անի (եւ հանրաքվեի միջոցով փորձի փոխել Ադրբեջանի սահմանադրությունը), անմիջապես կզրկվի իշխանությունից։
Իսկ կարո՞ղ է Հայաստանին ստիպել ընդամենը «բանավոր պայմանավորվածությունների հիման վրա» հանձնել թեկուզ մի ազատագրված շրջան։ Ոչ, չի կարող:
Մարկ ՆՇԱՆՅԱՆ
Հոդվածն ամբողջությամբ կարող եք կարդալ «Չորրորդ իշխանություն» թերթի այսօրվա համարում
