Առցանց «Առավոտի» «Դեմ առ դեմ» հաղորդման շրջանակներում բանավիճում են ՀՀԿ խմբակցության պատգամավոր, վաստակավոր երգչուհի Շուշան Պետրոսյանը եւ իրավապաշտպան Վարդան Հարությունյանը:
Հռիփսիմե Ջեբեջյան.- Պարոն Հարությունյան, վերջին իրադարձությունների հետ կապված մեր իշխանության ներկայացուցիչների կողմից այսպիսի կոչեր հնչեցին, որ «Արցախը անկախ, ժողովրդավար երկիր է: Ղարաբաղը թողեք ղարաբաղցիներին, մի փորձեք քիթներդ խոթել ինքնուրույն, կայացած պետության մեջ»: Եվ հարցադրումներ կան՝ երբ մեր զինվորն է պահում Ղարաբաղի սահմանները, երբ Ղարաբաղից պաշտոնյաներ են բերում այստեղ իշխանության գլուխ, այդ ժամանակ չեն ասում՝ քիթներդ մի խոթեք Ղարաբաղի գործերի մեջ, ու ընդհանրապես՝ այս մեր ու ձերը ո՞րն է, ինչո՞ւ են սկսել նորից տարանջատում մտցնել՝ ղարաբաղցի-հայաստանցի:
Վարդան Հարությունյան.- Երկու հայկական պետությունների մասին է խոսքը: Երկուսն էլ մեզ համար հավասարաչափ կարեւոր են, եւ շատ բնական է, որ հայերը՝ Հայաստանում, ղարաբաղցիները Ղարաբաղում շատ մտահոգված պետք է լինեն Ղարաբաղի եւ Հայաստանի լինելիությամբ: Հայաստանի ցանկացած քաղաքացի իրավունք ունի Ղարաբաղում ընթացող գործընթացներին ե՛ւ միջամտելու, ե՛ւ կարծիք հայտնելու, մասնակցելու, ինչպես որ ղարաբաղցիները՝ ՀՀ-ում: Էլ չեմ ասում, որ մարդը նույնիսկ Բրազիլիայում տեղի ունեցած երեւույթների մասին կարող է կարծիք հայտնել, եւ անգրագիտություն է, նույնիսկ չգիտեմ՝ ինչից դրդված են մարդկանց կոչ անում լռել, չտեսնելու տալ, չմիջամտել, չխոսել այդ երեւույթների մասին:
Հ. Ջ.- Ասում են՝ Ղարաբաղը թողեք ղարաբաղցիներին:
Կարդացեք նաև
Վ. Հ.– Ի՞նչ է նշանակում՝ թողեք ղարաբաղցիներին, Ղարաբաղը մենք ենք: Հիմա ի՞նչ, Վայքն էլ թողնենք վայքեցիների՞ն, ինչի՞ մասին է խոսքը, դա անգրագիտություն է: Հայաստանցու համար հայրենիքը ՀՀ-ի եւ ԼՂՀ-ի այս փոքր հողակտորն է: Հիմա եւ ՀՀ-ում, եւ, ցավոք, վերջին դեպքերը ցույց տվեցին, որ նաեւ Արցախում կալվածատիրոջ պատկերացումներով են փորձում ապրել՝ եթե ես իշխանավոր եմ, ես կալվածատերն եմ ու պետք է ես թելադրեմ խաղի կանոնները, եւ ուրիշ խաղի կանոն չպետք է լինի: Եթե դուք իմ դեմ եք, ապա դուք ապրելու իրավունք չպետք է ունենաք, էս երկրում, պետք է թողնեք ու հեռանաք: Եթե իմ դեմ եք ու ապրում եք էս երկրում, ապա մարդավայել ապրելու հնարավորություն, աշխատանք չպետք է ունենաք, եւ կարող է՝ նաեւ ծեծվեք: ՀՀ-ում դա շատ տարածված է, արմատավորված է:
Հ. Ջ.- Ասում են՝ նույն ռեժիմն է գործում նաեւ Ղարաբաղում:
Վ. Հ.– Հայկ Խանումյանի դեպքը ցույց տվեց, որ նույն ռեժիմն է գործում, որ իրենց ընդդիմադիրին կարող են տանել ու ծեծել անթաքույց: Ձերբակալվածների հարցը ոչինչ չի նշանակում, դեպքն ինքնին այնքան ճչացող է ու այնքան վիրավորական, որ եթե նույնիսկ մի քանի օր հետո որոշել են մեկ-երկուսին ձերբակալել, դա ոչինչ չի նշանակում: Եթե նույնիսկ բոլորին 15 տարով կալանավորեն, դեպքն արդեն տեղի է ունեցել:
Շուշան Պետրոսյան.- Ես ռեժիմ բառը չեմ սիրում: Որեւէ ծեծ ինձ համար անընդունելի է, իհարկե, անընդունելի է որեւէ բռնություն, բայց ռեժիմ բառը չեմ ընդունում: Կան մարդիկ, որոնք ստեղծում են ինտրիգներ, եւ երբ ստացվում է այն, ինչ չպետք է լինի, պիտի հաշվի առնեն երկրի վիճակը, սահմանի վիճակը: Այսօր խնդիր եղավ: Մենք, որ փորձում ենք բյուրեղային պահպանել Արցախը, որ այդ հարցը տարածում չունենա, որ նման խնդիրներ չլինեն, Արցախը մաքրամաքուր իր անկախությունը ձեռք բերի, միանա ՀՀ-ին, սա ավելորդ սխալ բան էր: Էս փորձերն անընդհատ արվում են, ես չեմ հասկանում: Ռեժիմը ո՞ր կողմից է, եկեք ճշտենք մի հատ: Պառակտում են արցախյան հարցը: Էն, որ տղերքը տառապելով, քարը քարին շարելով աշխատում են, ու էս աշխատանքը ջո՞ւրը գցել: Նախ՝ Խանումյանն ինչի՞ արեց էդ բանը, եւ ինչի՞ արեցին նրանք, ինչ արել են, փառք Աստծո, այսօր կարդացի, որ պատժվել են, ձերբակալվել են: Լավ, ինչի՞ էր պետք էս ամենը, էն էլ էսօր, երբ թուրքի հետ կապված հարցեր են լուծվում: Նույն բանն են նրանք, էլի:
Հ. Ջ.- Ասում եք՝ Խանումյանն արեց: Բայց Խանումյանին առեւանգել են, ծեծել են, ի՞նչ արեց:
Շ. Պ.– Առեւանգել են ինչի՞ համար: Շատ վատ է դա, պիտի չլիներ: Նախ՝ ո՞նց կարելի է մարդու վրա ձեռք բարձրացնել, պատգամավորի վրա՞: Չնայած էդ էլ մի կողմ՝ մարդու վրա ո՞նց կարելի է ձեռք բարձրացնել: Մի խոսքով՝ հեչ ժամանակը չէր, հեչ տեղը չէ, առհասարակ անընդունելի է:
Հ. Ջ.– Դավիթ Բաբայանը որքան էլ փորձեց տեղափոխել Հայկ Խանումյանի հարցը անձնական դաշտ, որ քաղաքական խնդիր չկա, ամեն դեպքում միայն այն, որ ստիպել են Խանումյանին ստորագրել, տեսանյութ են պատրաստել, որ ասի, թե Սամվել Բաբայանը իրեն փող է տվել հանրահավաք անելու համար, սա արդեն քաղաքական դաշտ չի՞ տանում:
Վ. Հ.- Ինքնին դեպքը քաղաքական է, եթե պայմանավորված է քաղաքական գործչի առեւանգմամբ եւ նրա նկատմամբ բռնությամբ: Ինչ վերաբերում է Բաբայանին, նա խոսում էր ոչ թե որպես մամուլի խոսնակ, այլ որպես մարդ, որը չի սիրում Հայկ Խանումյանին եւ շատ գոհ ու ուրախ է, որ նրան ծեծել են: Դատելով նրա խոսքից՝ նա անձնական խնդիրներ ուներ Հայկ Խանումյանի հետ կամ նրան չի սիրում, շատ ուրախ էր, որ նրան ծեծել են, դա բարձրաստիճան պետական պաշտոնյայի խոսք չէր:
Հ. Ջ.- Ի՞նչ է փոխել Սամվել Բաբայանի այցը, ասում են՝ մթնոլորտ է փոխվել, Արցախում քաղաքական դաշտը դեֆորմացիայի է ենթարկվել:
Վ. Հ.- Այն, ինչ տեղի էր ունենում Ղարաբաղում, կար, ուղղակի առիթ էր պետք, որ ի ցույց դրվեր: Առիթը Սամվել Բաբայանն էր: Սամվել Բաբայանը ԼՂ-ի պատմության մեջ բավականին մեծ ներդրում ունի, ԼՂՀ կայացման ամենաակտիվ դերակատարներից մեկն է, եւ եթե նա գալիս է ու ասում, որ ես ասելիք ունեմ, լավագույն տարբերակը կլիներ, որ իշխանությունները ընդունեին, լսեին նրան եւ ասեին՝ դու թյուր կարծիք ունես, այն, ինչ առաջարկում ես, մենք 10 տարի առաջ ենք արել, կամ ասեին՝ չենք արել, շնորհակալություն, կանենք: Դրանով Սամվել Բաբայանի թեման կփակվեր: Եթե էդ հրավեր-հանդիպումը, թեկուզ որեւէ սրճարանում տեղի ունենար, չէր լինի քաղաքականացված էս շոուն: Էս շոուն առիթ հանդիսացավ, որ Սամվել Բաբայանի շուրջ աղմուկ բարձրանա: Տարբեր նախկին պաշտոնյաներ իրենց ծառայություններն են միշտ առաջարկում իշխանություններին: ՀՀ-ում դա գոյություն չունի, նախկին պաշտոնյաները դառնում են թշնամիներ կամ հայտնվում են բանտում, կամ սկսում են հալածվել: Երեկվա իրենց ընկերը, որի հետ ծանրություն են կրել պատերազմում, որի հետ կաշառք են միասին վերցրել ու բաժանել, միասին ընդդիմադիրներին բանտ են նստեցրել, հանկարծ հայտնվում է թշնամու կարգավիճակում: Ասում են՝ Սամվել Բաբայանը եկավ ու սկսեց միտինգներ անել, հա, բայց իշխանության դերը ո՞րը պիտի լիներ: Պետք է ասեին՝ Սամվե՛լ Բաբայան, միտինգ անելու փոխարեն արի հանդիպենք: Չարեցին այդ քայլը, որ փակեին էս շոուն:
Հ. Ջ.– Տիկին Պետրոսյան, դուք մի քանի օր առաջ ֆեյսբուքում այսպիսի գրառում եք արել՝ «Հաղթելու ենք, ձեր հերն եմ անիծել»: Մի կողմից՝ նման կոչերը մեզ դուր են գալիս, դուխ են տալիս, մյուս կողմից՝ տեսակետներ կան, որ պետք չի թերագնահատել հակառակորդին: Օրինակ՝ Սամվել Բաբայանը նույնիսկ ամոթանք տվեց, ասում է՝ մարդիկ մեզ լսում են ու մեր վրա խնդում են: Մենք պատրա՞ստ ենք պաշտպանել հրթիռակոծությունից մեր քաղաքը, մեր ժողովրդին, հո նրանով չի՞, որ գնանք Բաքու թեյ խմելու: Կարաք Բաքու թեյ խմեք, բայց վախում եմ՝ իրանք ավելի շուտ հասնեն Երեւան՝ թեյ խմելու: Ի՞նչ են տալիս էս կոչերը մեզ, պե՞տք են մեզ էս կոչերը:
Շ. Պ.- Իսկ ո՞վ է ասում, որ թերագնահատում ենք հակառակորդին, հակառակը: Չեմ մոռանում տատիկիս՝ տանը անվերջ կրկնվող խոսքը՝ երբեք ընկերություն չանես թուրքի հետ, երբե՛ք: Բարեւիր, որովհետեւ բարեւն Աստծունն է, բայց միշտ գրպանումդ ունեցիր դագանակդ: Ինչի՞ մասին է խոսքը, նրանք ո՞նց կարող է փոխվեն, եթե դպրոցում, մանկապարտեզում խաղեր ունեն՝ գենոցիդ-գենոցիդ:
Վ. Հ.– Ես թուրքերի որակումների հետ համաձայն չեմ: Մենք ուզենք թե չուզենք՝ ապրում ենք մի տարածաշրջանում, դատապարտված ենք միասին ապրելու, եթե շարունակենք իրար մեջ տեսնել միայն հավերժական թշնամիների, նշանակում է՝ մենք դատապարտված ենք հավերժական պատերազմի: Իսկ ես կուզենայի, որ մենք իրար հետ հաշտ ու համերաշխ ապրեինք, խաղաղություն լիներ: Ես շատ դրական թուրքերի եմ հանդիպել:
ՀՌԻՓՍԻՄԵ ՋԵԲԵՋՅԱՆ
«Առավոտ»
11,06,2016
