Մայիսյան հերոսամարտերում իր ուրույն ներդրումն է ունեցել նաեւ եզդի ազգի հրամանատար Ջհանգիր աղան (լուսանկարում), որը ղեկավարել է 1500 հոգանոց հեծելազոր: Մասնավորապես Սարդարապատի ճակատամարտին մասնակցել է մոտ 500 եզդի մարտիկ, իսկ Բաշ-Ապարանի մարտերում հայ զինվորների կողքին թուրքերի դեմ կռվում էին ավելի քան 500 եզդիներ՝ Ջհանգիր աղայի հրամանատարությամբ:
Ջհանգիր աղա
Ջհանգիր աղան կարևոր առաքելություն էր ստանձնել ռազմաճակատում և թիկունքում՝ համախմբելով եւ առաջնորդելով հայ և եզդի ֆիդայիներին:
Սարդարապատի հերոս Ջհանգիր աղայի թոռնուհի Զեմֆիրա Խատիեւան այսօր` մայիսի 24-ին, «Պոստ Սկրիպտում» մամուլի ակումբում Ջհանգիր աղայի կյանքի եւ գործունեության մասին որոշ մանրամասներ ներկայացրեց. «1909 թվականին պապս հանդիպում է Անդրանիկ զորավարի հետ: Վերջինիս դուր է գալիս երիտասարդ եւ ուժեղ Ջհանգիր աղան: Իմանալով, որ Ջհանգիր աղան նշանված է, Անդրանիկը պատրաստակամություն է հայտնում լինել նրա հարսանիքի քավորը: 1919թ. Անդրանիկը Էջմիածնի եկեղեցի է հրավիրում Ջհանգիր աղային: Նրանք երկար զրուցում են եկեղեցու բակում: Թե կոնկրետ ինչ էին խոսում, հայտնի չէ, բայց Ջհանգիր աղայի զինակցի պատմելով` Անդրանիկը պապիս հրավիրել է իրար հետ գնալ արտասահման: Ջհանգիր աղան հրաժարվել է` մտածելով, որ մի ամբողջ ժողովրդի Արեւմտյան Հայաստանից բերել էր Հայաստան, հիմա ինչպե՞ս լքի նրանց… Անդրանիկը Ջհանգիր աղային նվիրում է սպարապետին վայել հագուստ, եւ նրանք տխուր բաժանվում են իրարից: 1920թ. Նյու-Յորքից ուղարկված նամակում Անդրանիկը խնդրում է ջերմ բարեւներ փոխանցել աղային: Նրանք նամակագրական կապի մեջ էին: Հպարտ եմ, որ հայրենասերի զորավարի թոռն եմ: Նա ողջ կյանքը նվիրեց Հայաստանին»:
Զեմֆիրա Խատիեւա եւ Ամո Շարոյան
Տիկին Խատիեւան նաեւ նշեց, որ եզդի հրամանատարը թուրքերին ահ ու սարսափ է ներշնչել. «Նա գիտեր թուրքերի թույլ տեղը, գիտեր, որ նրանք վախենում են գիշերով կռվելուց, եւ գիշերն էր հարձակվում նրանց վրա: Թուրքերը փախչում էին նրան տեսնելուց»:
Կարդացեք նաև
Ասուլիսի մեկ այլ բանախոս` «Միդիա-Շանգալ» եզդիների ազգային միավորում հ/կ խորհրդի նախագահ Ամո Շարոյանը փաստեց, որ Ջհանգիր աղան ստացել է «հայ ժողովրդի անկեղծ դաշնակցի» կոչում, սիրվել եւ հարգվել:
«Հայաստանաբնակ եզդիները շուտով միանալու են մայիսյան հերոսամարտերի տոնակատարություններին: ՀՀ Առաջին հանրապետության ստեղծումը խանդավառությամբ ընդունեցին նաեւ եզդիները եւ լծվեցին պետականության կառուցմանը: Այսօր մեր պետականությունը պարտավոր ենք պահպանել աչքի լույսի պես, մեր անկախությունն անքննելի է: Մենք պարտավոր ենք ապրել եւ արարել այս հողի վրա: Եզդիները ՀՀ-ն համարում են իրենց հայրենիքը, հպարտանում մայիսյան հերոսամարտերով»,- նկատեց Շարոյանը:
Անդրադառնալով ապրիլյան պատերազմին` նա ասաց. «Մենք, չնայած կասեցրեցինք Ադրբեջանի սադրանքը, ունեցանք կորուստներ` հայրենիքի պաշտպանության համար: Այդ գործի համար նահատակվածները չեն մահանում»:
Տեսանյութը` քիչ ուշ:
Լուիզա ՍՈՒՔԻԱՍՅԱՆ
Ջհանգիր աղայի եւ Անդրանիկ զորավարի լուսանկարները` արխիվային
