Մարտի 29-ին ՀՀ սփյուռքի նախարարության աջակցությամբ տեղի ունեցավ «Մուսա լեռան 40 օրը» գրքի հունգարերեն թարգմանության վերահրատարակության շնորհանդեսը:
Գիրքը վերահրատարակվել է Հունգարիայի հայ ազգային ինքնավարության ղեկավարի տեղակալ Ալեքս Ավանեսյանի հովանավորությամբ՝ 100 օրինակով, որոնց վրա դրոշմված է ապակե 100 հայկական մանրանկար:
Բացման խոսքով հանդես եկավ ՀՀ սփյուռքի նախարարի տեղակալ Սերժ Սրապիոնյանը: Նա մասնավորապես նշեց. «ՀՀ սփյուռքի նախարար Հրանուշ Հակոբյանի անունից շնորհակալություն եմ հայտնում վերահրատարակության նախաձեռնող Ալեքս Ավանեսյանին, ով ջանք ու եռանդ չի խնայում հայ մշակույթը հունգար ժողովրդին և կառավարությանը ներկայացնելու գործում: Ֆրանց Վերֆելի վեպի այս շքեղ հրատարակությունը դրա վառ ապացույցն է: Իհարկե, մենք գիտենք, որ հայ-հունգարական միջպետական հարաբերությունները սառեցվեցին կացնով մարդ սպանող ադրբեջանցու արտահանձնման ու հերոսացման գործընթացներից հետո, սակայն համոզված ենք, որ այդ հարաբերությունները չեն վերաբերում հայ և հունգար ժողովուրդներին: Մենք ամեն բան պետք է անենք հունգար ժողովրդին Հայոց ցեղասպանության հարցը ճշգրիտ լույսի ներքո ներկայացնելու և բարեկամությունը շարունակելու ուղղությամբ: Պարոն Ավանեսյանի այս հրաշալի նախաձեռնությունը գալիս է օգնելու հենց այդ գործին»:
Կարդացեք նաև
ՀՀ ազգային արխիվի տնօրեն Ամատունի Վիրաբյանը նշեց, որ Հունգարիայում վեպն առաջին անգամ թարգմանվել և հրատարակվել է 1945թ., այնուհետև բազմիցս վերահրատարակվել: Յուրաքանչյուր վերահրատարակություն փաստում է այն մասին, որ վեպն ապրում է՝ ապրեցնելով իր հեղինակին՝ Ֆրանց Վերֆելին: «Վեպի առաջին հրատապությունը 1933-ին էր, և ընդամենը մեկ տարի անց այն արժանացավ «Տարվա լավագույն վեպ» միջազգային մրցանակին: Լույս տեսնելով մոտ մեկ միլիոն օրինակով՝ այն կարծես յուրօրինակ հարգանքի տուրք դարձավ մեր մեկուկես միլիոն զոհերի հիշատակին, – նշեց Վիրաբյանը՝ հավելելով, – Հայոց ցեղասպանության մասին պատմող ոչ մի գիրք կամ ֆիլմ այնպես չի ընդունվել միջազգային հանրության կողմից, որքան Վերֆելի վեպը»:
Ելույթ ունեցավ Մուսա լեռան հերոսամարտի պատմության և մուսալեռցիների ազգագրության թանգարանի տնօրեն Դավիթ Սարգսյանը: Նա ընդգծեց, որ հատկապես Վերֆելի այս վեպով միջազգայնացվեց Հայոց ցեղասպանության հարցը:
ԵՊՀ արևելագիտության ֆակուլտետի թուրքագիտության ամբիոնի վարիչ Ալեքսանդր Սաֆարյանը շնորհակալություն հայտնեց ՀՀ սփյուռքի նախարարությանը՝ գրքի վերահրատարակության շնորհանդեսը հավուր պատշաճի կազմակերպելու համար: Ա.Սաֆարյանը կարևորեց այն հանգամանքը, որ Վերֆելը ազգությամբ հրեա էր, ինչի մասին հաճախ խուսափում են նշել: «Այսօր մեր գրականագետները պետք է լրացնեն Խորհրդային տարիների բացը: ԵՊՀ պրոֆեսորադասախոսական ողջ կազմի անունից շնորհակալություն եմ հայտնում Ձեզ, պարոն Ավանեսյան՝ Վերֆելի վեպի վերահրատարակության գործը պատվով կազմակերպելու համար», – ասաց Սաֆարյանը:
Գնահատանքի խոսքով հանդես եկան ՀՀ ԳԱԱ գրականության ինստիտուտի տնօրեն Վարդան Դևրիկյանը, ՀՀ ԳԱԱ պատմության ինստիտուտի Հայոց ցեղասպանության պատմության բաժնի վարիչ Արմեն Մարուքյանը, ինստիտուտի գիտաշխատող Հովհաննես Ալեքսանյանը, «Մուսալեռ» հայրենակցական միության անդամ, մուսալեռցու ժառանգ Գաբրիել Փանոսյանը:
Այնուհետև ներկաներին դիմեց Հունգարիայի հայկական ինքնավարության ղեկավարի տեղակալ Ալեքս Ավանեսյանը: Շնորհակալություն հայտնելով բարձր գնահատականի համար՝ պարոն Ավանեսյանը, Հունգարիայի հայկական համայնքի կողմից 2015թ. իրականացված Հայոց ցեղասպանության 100-րդ տարելիցի միջոցառումների մասին պատմող ֆիլմին զուգահեռ, խոսեց նաև անելիքների և ներկայացված գրքի վերահրատարակության մասին: Ներկաները հետաքրքրությամբ դիտեցին փոքրիկ տեսաֆիլմ:
Անդրադառնալով գրքին՝ Ավանեսյանը կարևորեց կազմի մանրանկարիչ՝ Բուդապեշտի Հայ արվեստի կենտրոնի մանրանկարչության ուսուցչուհի Երմոնե Զապել Մարթայանի և նրա աշակերտների կատարած հիասքանչ աշխատանքը, ինչի շնորհիվ վեպն առանձնակի շքեղությամբ շուտով կհայտնվի Հունգարիայի պետական այրերի, հունգարահայ համայնքին սատար կանգնող հունգարացիների, համայնքապետերի սեղանին, պետական հաստատություններում և թանգարաններում:
Ա.Ավանեսյանը նշեց նաև, որ միայն Վերֆելի վեպի վերահրատարակմամբ չեն բավարարվելու: «Մենք գիտենք, որ այսօրվա երիտասարդները դժվարությամբ են հաստափոր գրքեր ընթերցում, ուստի նախաձեռնել ենք նաև վեպի սյուժեով երաժշտական ֆիլմի նկարահանում: Նախնական աշխատանքներն ավարտել ենք և նախատեսել սեպտեմբերի 21-ին ֆիլմը ցուցադրել Բուդապեշտում՝ Հայաստանի անկախության 25-ամյակի առթիվ», – նշեց Ավանեսյանը:
Շնորհանդեսի ավարտին նախարարի տեղակալ Սերժ Սրապիոնյանը ՀՀ սփյուռքի նախարարության շնորհակալագրեր հանձնեց Ֆրանց Վերֆելի «Մուսա լեռան 40 օրը» գրքի հունգարերեն թարգմանության վերահրատարակության նախաձեռնողներ Ալեքս Ավանեսյանին, Սևան Սարկիսյանին, Նիկողոս Հակոբյանին և Սոսի Սուսանիին:
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆ ՍՓՅՈՒՌՔԻ ՆԱԽԱՐԱՐՈՒԹՅՈՒՆ
