Բիաթլոն մարզաձեւը Հայաստանում կա եւ չկա: Կա, որովհետեւ ֆեդերացիա
եւ հատուկենտ մարզվողներ ունենք: Չկա, որովհետեւ պետական ուշադրություն չկա: «Առավոտը» զրուցել է Հայաստանի բիաթլոնի ֆեդերացիայի նախագահ Վարդեւան Գրիգորյանի հետ:
-Պարոն Գրիգորյան: Հայաստանում շատերն անգամ չգիտեն, որ մենք բիաթլոնի ֆեդերացիա ունենք եւ այդ մարզաձեւը գործում է:
-Խորհրդային տարիներին Հայաստանն ունեցել է բիաթլոնի լավ ավանդույթներ: Մեր մարզիկները մասնակցում էին ԽՍՀՄ առաջնություններին, ԽՍՀՄ ձմեռային սպարտակիադաներին եւ որոշ հաջողությունների հասնում էին: Անձամբ ես եղել եմ ԽՍՀՄ ուսանողական հավաքականի անդամ, սպորտի վարպետ եմ, վաստակավոր մարզիչ: ԽՍՀՄ փլուզումից հետո կորսվեցին այդ լավ ավանդույթները, որոնք ձեւավորվել էին դեռ 60-ական թվականներին: Դա հիմնականում պայմանավորված է նրանով, որ բիաթլոնը շատ թանկ մարզաձեւ է ու այն պահպանելն ու զարգացնելը ծախսատար է ու դժվար: Բայց 2007 թվականին կարողացանք ստեղծել մարզաձեւի ֆեդերացիան ու անում ենք ամեն բան՝ այն պահպանելու համար:
-Բիաթլոնը պետական աջակցություն չի՞ ստանում:
Կարդացեք նաև
-Ոչ: Բայց մենք դրան ըմբռնումով ենք մոտենում եւ ինքներս ներածի չափով որոշակի աշխատանքներ իրականացնում ենք: Օրինակ, ձեռք ենք բերել ռուսական արտադրության ժամանակակից չորս հրացան, երկուսը նվիրել են Նորվեգիայի մեր գործընկերները, իսկ միջազգային ֆեդերացիան ամեն տարի տալիս է որոշակի քանակության դահուկային գույք, հանդերձանք, նաեւ՝ մինչեւ 5 հազար փամփուշտ: Թե գումարային արտահայտությամբ դա ինչ է, ասեմ, որ 50 փամփուշտանոց մեկ տուփը արժե 5000 դրամ: Ուսումնամարզական հավաքի ժամանակ մեկ մարզիկն օգտագործում է 10-12 հազար փամփուշտ: Բաժանեք եւ կտեսնեք, թե ինչ գումարների մասին է խոսքը: Դեռ չեմ խոսում դահուկների, հանդերձանքի, թիրախների, հատուկ հրաձգարանների մասին: Ի դեպ, վերջինն անգամ ԽՍՀՄ-ի ժամանակ չունեինք: Եկեք ընդունենք, որ մեկ բիաթլոնիստը շատ թանկ հաճույք է, անգամ պետության համար:
-Ձեր մարզաձեւը Հայաստանի ո՞ր մարզերում է ավելի շատ տարածված:
-Գյումրիում եւ Ախուրյանում: Մի ժամանակ Հրազդանի շրջանում էլ ակտիվություն եղավ, բայց ԽՍՀՄ-ի փլուզումից հետո մարեց:
– Իրավիճակից ելք գտնելու ուղիներ կա՞ն:
-Բիաթլոնում հաջողությունները ես ուղիղ կապում եմ դահուկավազքի հետ: Աշխարհում ընդունված է, որ ուժեղագույն բիաթլոնիստները մեծամասամբ գալիս են դահուկավազքից: Դահուկային մարզաձեւերի ֆեդերացիայի նախագահ Արմեն Երիցյանի հետ հանդիպելու պայմանավորվածություն կա: Ուզում եմ քննարկել մեր դահուկավազորդներին նրանց անձնական ցանկությամբ վերաորակավորելու խնդիրները:
-Դահուկավազքի եւ բիաթլոնի մեջ ընդհանրություններ կան: Ինչպե՞ս վարվել կրակելու հետ: Դա որոշակի վտանգ է պարունակում:
-Մեր բիաթլոնիստները մարզվում են դահուկավազորդների վազքուղիներում: Բայց քանի որ դրանք անցնում են տարբեր հարթություններով, կարողանում ենք սարերի լանջերին կրակելու հարմար հատվածներ ընտրել: Հարթ տարածությունում կրակելն ընդհանրապես արգելում ենք:
-Հաջողության հասնելու համար համապատասխան որակավորում ունեցող մասնագետներ են անհրաժեշտ:
-Մասնագետներ ունենք: Բայց նրանք կարող են պարապել սկսնակների հետ: Բարձրակարգ մարզիչ ունենալու համար էլ լուրջ միջոցներ են պահանջվում:
-Մի խոսքով, բիաթլոնը հայկական մարզաձեւ չէ՞:
-Ասել եւ մնում եմ նույն կարծիքին, որ ազգային մարզաձեւ հասկացություն չկա, մեզ համար՝ բացի կոխից: Չկա մարզաձեւ, որ ազգը ցանկանա զարգացնել ու չկարողանա: Ամենավառ օրինակը մեր հարեւան Թուրքիան է: Երեք տասնամյակ առաջ նրանք աշխարհին հատուկենտ մարզաձեւով ու մարզիկներով կարող էին ներկայանալ: Իսկ հիմա՞: Ֆուտբոլ, բասկետբոլ, վոլեյբոլ, սեղանի թենիս, ըմբշամարտ, բռնցքամարտ, ծանրամարտ, ջրային ու ձմեռային մարզաձեւեր, որոնք հաստատ իրենց ազգայինը չեն: Բայց գումարներ են ներդնում, հրավիրում աշխարհի լավագույն մասնագետներին, յուրացնում են նրանց գիտելիքներն ու փորձը, դրանք դարձնում հենակետային կամ ազգային: Ու հիմա առաջատար են:
Բիաթլոնը պիտի լինի հատկապես հայկական մարզաձեւ: Չմոռանանք՝ ովքե՞ր են մեր հարեւանները: Ասում են, Արցախյան պատերազմում Ադրբեջանի կողմից աշխատող դիպուկահարների մեծ մասը այլ երկրների վարձկան բիաթլոնիստներ են եղել: Ինքներդ ասեք. բիաթլոնը ազգային կամ հայկակա՞ն մարզաձեւ է:
ԱՇՈՏ ՀԱԿՈԲՅԱՆ
«Առավոտ» օրաթերթ
04.03.2016
