ՀՀ քաղաքաշինության նախարարության Ճարտարապետության ազգային թանգարան-ինստիտուտում ընթանում է «Նոր Ջուղա» խորագրով գիտաժողովը: Մասնագետները ներկայացնում են Նոր Ջուղայի հայկական եկեղեցիների, տեղանունների եւ պատմական տների մասին ուսումնասիրություններ: Նոր Ջուղան ներկայում թաղամաս է Իրանի Սպահան քաղաքում, որը հիմնվել է 1606թ.-ին, երբ պարսից Շահ Աբաս Մեծը Արեւելյան Հայաստանից ու հարակից տարածքներից մոտ 300.000 հայ տեղահանեց: Նրանք գաղթեցին դեպի Իրանի խորքերը` հիմնելով Նոր Ջուղան:
Գիտաժողովի զեկույցներից մեկը Նոր Ջուղայի գերեզմանատների տապանագրերում առկա տեղանունների մասին է: «Տապանագրերը հետաքրքիր եւ հարուստ տեղեկություններ են պարունակում: Տեղանունների մի մասը նշվել է իբրեւ ծննդավայր, մի մասն էլ գաղթավայրերի պատմությունն է ներկայացնում: Դրանք ցույց են տալիս, որ Նոր Ջուղան միջգաղթավայրային կարեւոր նշանակություն է ունեցել: Անատոլիայից մինչեւ Հնդկաստան եւ Միջագետ. այդ վայրերում ծնված հայերն ամփոփվել են Նոր Ջուղայի գերեզմանոցում: Կյանքի եւ գործունեության բերումով նրանք կապված են եղել Նոր Ջուղայի հետ»,-լրագրողների հետ զրույցում ասաց Հայկական ճարտարապետությունն ուսումնասիրող հիմնադրամի տնօրեն, հուշարձանագետ Սամվել Կարապետյանը:
Կարդացեք նաև
Նա տեղեկացրեց, որ առավել հետաքրքրական են Հայաստանի տարբեր բնակավայրերի անունները ներկայացնող տապանագրերը. «Արժեքավոր են այն տապանագրերը, որոնց տեղանունները վերաբերում են առաջին սերնդի հանգուցյալների ծննդավայրին: Առաջին սերնդի ներկայացուցիչները կարեւորել են իրենց ծննդավայրը: Նրանց մի մասի տապանաքարերին տեղանունը կա: Նոր Ջուղայի հասարակական գերեզմանատանը 17-18դդ. 12.000-ից ավելի տապանաքար կա, որոնցից մոտ 250-ն ունեն տեղանուններ»:
Գիտաժողովի մասնակիցներից Ահմադ Մոնթազերն ուսումնասիրել է Նոր Ջուղայի և հարակից շրջանների հայկական վտանգված հուշարձանները, լուսանկարել եւ չափագրել դրանք: Հայ մասնագետները կծանոթանան նրա աշխատանքին` Նոր Ջուղային նվիրված իրենց ուսումնասիրություններն ամբողջացնելու նպատակով:
Լուիզա ՍՈՒՔԻԱՍՅԱՆ
