«Սոցիոսկոպ» հասարակական կազմակերպությունը ուսումնասիրություն է կատարել «Մեդիահանդուրժողականության ինդեքսը Հայաստանում իրավապաշտպանների եւ ակտիվիստների հանդեպ» թեմայով: Ուսումնասիրվել են 10 առցանց լրատվամիջոցների 2015 թվականի ապրիլ-դեկտեմբեր ամիսների տեքստային հրապարակումները:
Այսօր Մեդիա նախաձեռնությունների կենտրոնում ներկայացվեց այդ ուսումնասիրությունը: Ըստ այդմ, «Իրավապաշտպանների եւ ակտիվիստների հանդեպ մեդիահանդուրժողականությունն՝ ըստ նվազման կարգի հետեւյալն է.
| Tert.am | 0,81 |
| Epress.am | 0,84 |
| Lragir.am | 0,85 |
| 1in.am | 0,86 |
| A1plus.am | 0,87 |
| News.am | 0,87 |
| Հայկական ժամանակ | 0,87 |
| Azatutyun.am | 0,88 |
| Առավոտ | 0,90 |
| Իրավունք | 1,71 |
«Սոցիոսկոպի» ներկայացուցիչ Անահիտ Հարությունյանի ներկայացմամբ՝ իրադարձային թեմատիկ նյութերի քանակային առումով Aravot.am-ը, news.am-ն ու «Հայկական ժամանակն» առաջին տեղերում են, իսկ վերջին տեղում՝ «Իրավունքն» է. «Եթե պատկերը դիտարկենք ցուցիչների պրիզմայով, ապա կտեսնենք, որ բախվում ենք մեդիադաշտի ամենակարեւոր խնդիրներից մեկին. 2074 հոդվածների մեջ ընդամենը 11, 9%-ի մոտ է, որ կա մեդիա դիրքորոշում, բացառությամբ «Իրավունքի», մնացած բոլորը խուսափում են բացահայտ ինքնուրույն դիրքորոշման արտահայտումից»:
Կարդացեք նաև
Դիտարկման ենթարկված թեմատիկ հոդվածների 91.9%-ի դեպքում միայն մի տեսակետ է ներկայացվում, ինչը խոսում է այն մասին, որ լրատվամիջոցները հակված չեն երկխոսության, եւ կոնկրետ որոշակի ուղեգիծ ունեն ռազմավարություն տանելու: Թեմայի լուսաբանումը հիմնականում կրում է իրադարձային բնույթ, թեմատիկ հոդվածները տարբեր լրատվամիջոցներում ներառում են միեւնույն տեղեկատվական առիթները, կա միօրինակություն»: Ըստ զեկուցողի, հստակ անհանդուրժողականության ինդեքսով «Իրավունքը» ամենավերջին տեղում է՝ 1,71, Aravot.am-ը՝ 0, 90, Azatutyun.am-ը ՝0,88: Տես՝ աղյուսակը
Ըստ Հարությունյանի ներկայացրած զեկույցի, անհանդուրժողականության ինդեքսում ցածր ցուցանիշով է հանդես եկել Aravot.am-ը, որի դեպքում իրադարձային շղթան, ճիշտ է, աշխատում է ապահովելով թեմատիկ առավել լայն լուսաբանում հանրային հնչեղություն ունեցող իրադարձությունների ժամանակ, բայց այլ դեպքերի լուսաբանման միտում եւս կա. «Ինչպես նաեւ բազմաբեւեռության ապահովում կա, որը սակայն ընտրողական մեջբերումներով վերնագրերում դառնում է անհանդուրժողական միջոց»:
Epress.am-ն էլ, ըստ զեկույցի, կենտրոնացում ունի խնդրո առարկա թեմայի վրա եւ լուսաբանման գործառույթ ունի ավելի շատ հանրային իրազեկվածության բարձրացման ուղղությամբ, շատ բացահայտ դիրքորոշում չի նկատվում:
A1+.am-ին անդրադառնալով, Անահիտ Հարությունյանն ասաց, որ չնայած այս լրատվամիջոցը լուսաբանում է բացառապես հանրային հնչեղություն ունեցող խնդիրներ, փորձում է առավել հետեւողական ներկայացնել, բայց հակված է լսելի դարձնել միայն մի կողմի դիրքորոշումն ու մեկնաբանությունները. «Այս պարագայում հիմնական խոսող ակտորները քննադատական կոնտեքստում են ներկայացնում անհանդուրժողականություն դրսեւորող ակտորներին»:
Իրադարձային նյութերի առումով առաջին տեղում News.am-ն ու 1in.am-ն են, նույն տեղեկատվական առիթներն են օգտագործում, օպերատիվ են, բայց աշխատում են փոքր ժամանակահատվածում առավել շատ ինֆորմացիա տալ:
Tert.am-ը, ըստ զեկույցի, ավելի զգուշավորություն է ցուցաբերում: «News.am-ում բովանդակային առումով բազմակարծություն ու վերլուծական հոդվածները բացակայում են, չկա բացահայտ դիրքորոշում, բայց կա մերջբերվող միեւնույն խոսքի անընդհատ կրկնություն, որը լատենտ ինչ-որ դիրքորոշման մասին է խոսում»,-ասաց Հարությունյանը:
Ըստ նրա, «Հայկական ժամանակն» ունի լատենտ հանդուրժողականություն, որն արտահայտվում է հոդվածներում, վերնագրերի միջոցով, կամ տարբեր հիշեցումների միջոցով շեշտադրվում է այս կամ այն միտքը. «Չնայած թեմայի ներկայացումը տեղի է ունենում հիմնականում իշխանական գործողությունների քննադատության կոնտեքստում, սակայն լրատվամիջոցի կողմից որեւէ իրադարձության գործողության վերաբերյալ դիրքորոշման արտահայտումը սահմանափակ թվով դեպքերում է տեղի ունենում, իսկ հակառակ կողմի կարծիքները, նույնիսկ քննադատական կոնտեքստում, գրեթե լսելի չեն:
Azatutyun.am-ը, եթե խոսենք հունիս- հուլիս ամիսների կտրվածքով, Բաղրամյանի դեպքերին է առավել անդրադարձ արվել, եւ շատ է անդրադարձ արվել միջազգային իրավապաշտպան կազմակերպությունների անդրադարձին: Նկատվում է հոդվածների վերնագրերում նույն քննադատական խոսքն է կրկնվում, որը ուղղված է ոստիկանական գործողությունների հանդեպ տարբեր ակտորների կողմից քննադատական խոսքի լուսաբանմանը»:
Նելլի ԲԱԲԱՅԱՆ
