Ընթերցողին ներկայացվող այս մտահոգություններս ես գրել եմ մեկ տարի առաջ, նույն այս օրերին, երբ ավարտեցի քերթողահայր Խորենացուց հետո «երկրորդ պատմահայր» պատվին ու կոչումին արժանացած, 18-րդ դարի պատմիչ-պատմաբան Միքայել Չամչյանցի «Պատմություն հայոց, ի սկզբանե աշխարհի, մինչև 1785թ. » աշխատության I հատորի թարգմանությունը՝ գրաբարից՝ ժամանակակից գրական հայերենի:
Փորձեցի հավաստիանալ՝ լրատվամիջոցները, գրականության ու արվեստի ինստիտուտները իրենց հաղորդումներում ու նիստերում կհիշատակեն «երկրորդ պատմահոր 7 անունը դեկտեմբերի 4-ին, նրա ծննդյան օրը: Ավաղ …. գուցե ե՞ս չեմ լսել կամ, գուցե չեն խախտում 70-ամյա լռության ավանդույթը նաև ազատ, անկախ, ինքնիշխան Հայաստանում: Այսինքն` ամբողջ մեկ դար մոռացության է մատնվել մեր պատմության ամենախոշոր գիտակներից մեկը, որին ժամանակակիցները համարել են 18-րդ դարի հայ ամենամեծ մտավորականը, մեծ հայրենասերն ու հայասերը:
Այս անթափանց քողը չքածվեց նրա վրայից: Այսօր վստահորեն կարելի է ասել, որ մեր մտավորականների շրջանում շատերը չէ որ ծանոթ են Մ. Չամչյանցի «Պատմությանը» և դրանում մեղավոր չեն, քանզի նրանց ուսուցիչներն ու դասախոսներն էլ են անտեղյակ, որովհետև Հայաստանում խորհրդային կարգեր հաստատվելուց ի վեր ուսումնական ծրագրերում չի ընդգրկվել նրա անունը: Պատճառը պարզ է, անաստվածություն քարոզվող երկրում չէր հանդուրժվի աստվածաբանական ու կրոնական մեկնությունների, առավել ևս՝ ազգերի միջև եղած տարբերության գաղափարախոսությունը:
Միայն 1985թ., Մ. Չամչյանցի «Պատմություն հայոց…»-ի Վենետիկում առաջին տպագրության 200 ամյակի առթիվ Երևանի պետական համալսարանը վերահրատարակեց այդ աշխատությունը՝ 2000 այսօրվա համար՝ պատկառելի, այն ժամանակի համար՝ ծիծաղելի տպաքանակով: Գրքի խմբագրական կազմը՝ պատմության և լեզվաբանության հայ անվանի մասնագետները, պահպանելով ժամանակի պահանջվող գաղափարախոսական մոտեցումները, որոշ պատմագիտական վերլուծության թերություններ նշելով հանդերձ, գրքի նախաբանում այս աշխատությունը համարեցին «…պատմամշակութային վիթխարի երևույթ, որին վերապահված էր դառնալ հայ նոր պատմագիտության հիմնակետերից մեկը»: Բայց եռահատոր այդ ուսումնասիրությունը սեղանի գիրք չդարձավ: Նախ` արժե համառոտակի ծանոթանալ այս հիրավի հանճարեղ մարդու կերպարին:
Կարդացեք նաև
Ծնվել է Պոլսում 1736թ. դեկտեմբերի 4-ին, (այսինքն` արդեն 270 ամյակն է, լրանում է 2016թ.-ի դեկտեմբերի 4-ին, 2016-ին նաև «Պատմության» տպագրության 230 ամյակն է): Կարապետը (մինչև կաթոլիկ վարդապետ կարգվելը) Պոլսում ավարտելով հայկական վարժարանը, ուսումը շարունակում է սուրբ Ղազար կղզու Մխիթարյան միաբանության դպրոցում, հետո նաև եվրոպական մի քանի համալսարաններում: «Պատմություն հայոց…»-ը գրելիս նա հին ձեռագրերին ու մատյաններին ծանոթացել է բնօրինակների լեզվով: Եղել է բազմալեզվանի, հիմնովին տիրապետել է հունարեն, լատիներեն, իտալերեն, ֆրանսերեն, անգլերեն, գերմաներեն, պարսկերեն, ասորերեն, եբրայերեն, թուրքերեն, ինչպես նաև մի շարք մեռած լեզուների և կարողացել է հայոց պատմության որոշ շրջաններ լուսաբանել օտար սկզբնաղբյուրների միջոցով, հայոց պատմությունը համադրել հարևան ժողովուրդների պատմության հետ:
Ինչպես նշում են գրքի համալսարանական վերահրատարակության առաջաբանի հեղինակները, Չամչյանցի պատկառելի քանակի գիտական ուսումնասիրությունները զարմանք ու պատկառանք են առաջացնում, ունեն նաև աղբյուրագիտական նշանակություն: Նրա ուսումնասիրության առարկա են դարձել ոչ միայն հայոց պատմությունը, այլև լեզվաբանությունը, մանկավարժությունը, մշակույթը, կրոնագիտությունը, աշխարհագիտությունը:
Բավական է ասել, որ «Պատմություն հայոց, ի սկզբանե աշխարհի մինչև 1785թ.» գրելիս նա օգտագործել է 23 հայ և 70-ից ավելի օտար հեղինակների տպագրած գրքեր, հարյուրավոր վավերագրեր, հիշատակագրեր, թղթեր (նամակներ), ողջույնագրեր, եկեղեցական ժողովների որոշումներ, կանոնագրքեր, ճառընտիրներ, վկայություններ, գրական գրավոր և բանավոր ստեղծագործություններ, և դրանց մեջ եղած փաստերը միմյանց հետ համեմատելուց հետո միայն, տեղադրել է իր պատմության մեջ՝ դա էլ համարելով ոչ ստույգագույն վարկած:
Լինելով հայ կաթոլիկական եկեղեցու վարդապետ, Մ. Չամչյանցը հայոց քրիստոնեական դավանանքի երկու ճյուղերի՝ Առաքելական և կաթոլիկական եկեղեցիների համագործակցության ջերմ ջատագովն էր: Այս գաղափարները նա արծարծել էր իր «Վահան հավատո, որում հաստատի ուղղափառություն Հայաստանեաց եկեղեցվո» տպագրված աշխատության մեջ: Այս գիրքը Վատիկանի հավատաքննության գերագույն ատյանը որակեց հերոտիկոսություն և 1818թ. այրեց խարույկի վրա:
Իր բազմազբաղ ուսումնասիրությունների ընթացքում նա աչքաթող չի արել սելջուկ թուրքերի յաթաղանից փրկված հայերի վիճակը, որոնք իրենց բնօրրանում և հարևան երկրներում սփռված, կանգնել էին ուծացման եզրին: Նա իրեն նվիրում է գաղթօջախների հայ երեխաների հայեցի դաստիարակության և կրթության, հայկական ավանդույթներն ու մշակույթը պահպանելու գործին: Հիմնականում Մերձավոր Ասիայի հայկական գաղութներում բացում է ազգային դպրոցներ, որպես ուսուցիչներ հրավիրում Եվրոպայում կրթություն ստացած երիտասարդներին, այդ դպրոցների համար գրում է ուսումնական ծրագրեր և ուսուցման մեթոդիկա, շեշտը դնելով ազգային լեզվի և հայագիտական առարկաների վրա, ինքն էլ գրում է և 1779թվ. լույս է ընծայում այդ դպրոցների համար «Քերականություն հայկազյան լեզվի» դասագիրքը, որով դասավանդվում են հայոց դպրոցներում շուրջ 70 տարի, և վերահրատարակվում 15 անգամ:
Բայց Չամչյանցի վերահրատարակված «Պատմություն…» գիրքը չդարձավ ընթերցասերների սեղանի գիրք ոչ այն պատճառով, որ չհրապուրեց ընթերցողին իր ոճով, փաստերի ճշգրտությամբ, այլ պարզապես, այն գրված էր հին հայերենով, դասական գրաբարով, ուշ միջնադարում գործածվող հայերենի համակցությամբ: Համոզված եմ, բացի մի քանի այդ լեզվին տիրապետող մասնագետներից, այն չեն ընթերցել նույնիսկ հայոց պատմություն դասավանդող ուսուցիչներն ու դասախոսներից շատերը: Թող վիրավորական չհնչի, սա դառը ճշմարտություն է:
Վերջին հարյուր տարում հայոց պատմությունը խորքային աղավաղումներ է կրել: Այսօր արդեն մենք մեր ժողովրդի պատմությունը վատ գիտենք: Թե հասարակության լայն շրջանների, թե մասնագետ պատմաբանների համար սեփական ազգի պատմության առավել ճշգրիտ իմացության պահանջարկ է առաջացել, քանի-որ թե գիտական, թե քաղաքական բանավեճերի ժամանակ և թե հատկապես լրատվամիջոցներով հաճախ են մեջբերումներ արվում մեր պատմական անցյալից, վկայակոչություններ անում, որոնք երբեմն անստույգ են, մտացածին: Եվ դրանում մեղավոր են ոչ միայն վկայակոչողները, այլև այն պատմաբան ուսումնասիրողները, լրագրողները, գրողները, ովքեր հանրությանն են ներկայացնում դասագրքեր, մենագրություններ, հանրամատչելի ձեռնարկներ, որտեղ խեղաթյուրված են պատմական ժամանակաշրջանը, երևելի անձանց անունները, նրանց կատարած մեծագործությունները:
Եվ դա այն դեպքում, երբ օտար պատմիչները, հայոց պատմությունը գրելիս, հենվում եմ հատկապես Խորենացու և Չամչյանցի փաստերի վրա, որպես առավել ստույգ աղբյուր:
Մենք մեզ համարում ենք ազգասեր և ավանդապահ ազգ ու ժողովուրդ, հպարտանում ենք մեր պապերի և նախապապերի մեծագործություններով, բայց չենք ընդօրինակում նրանց փորձառությունը՝ ազգին սպառնացող վտանգին դիմագրավելու պահին, կորցրել ենք ազատ ու ինքնիշխան ապրելու նրանց խրոխտ բնավորությունը: Չէ որ միայն ոգեկոչությամբ անհնար է հաղթահարել հավերժի անվախճան ճանապարհը, չունենաս ճանապարհացույց առաջագնացներ, ազգին նվիրյալ իմաստուն այրեր, որոնք Արշակ Մեծի հանդգնությունն ունենան, Աբգար արքայի և Տրդատի իմաստնությունն ու խոհեմությունը, Նարեկացու տիեզերական մենախոսությունը, Չարենցի ըմբոստ ոգու միասնականության բանաձևը:
Այսօր միայն ուռռա հայրենասիրական խոսքն ու երգն է թևածում մեր մայրաքաղաքի և մարզային կենտրոնների դահլիճներում, նույնիսկ գյուղական համեստ խրճիթներում, դեռևս չուսումնասիրված Ջունգլիների անտառներում մոլորված ցեղերի պարերն են ընդօրինակում մեր մարմնամարզիկացու երիտասարդները: Իսկ մենք մեզ շոյված ենք զգում, նույնիսկ հպարտանում ենք, երբ մեր երեխաների համար մեծ ապագա են գուշակում խորհրդատու ծրագրավորողները՝ Եվրոպայից ու Ամերիկայից: Նրանք նաև մեզ վճարում են, որ խոսենք իրենց լեզվով, երգենք իրենց երգերը, ամուսնանաք գենդերային ազատ ընտրությամբ, երեխաներ որդեգրենք կամ ներմուծենք նաև այլ երկրներից, սովորենք խոնարհումով սպասարկել օտարերկրյա հյուրերին ու զբոսաշրջիկներին, քանզի մեր երկրին վայել չէ գիտությամբ զբաղվել, արդյունաբերական և ռազմական արտադրանք թողարկել, առանձնահատուկ ոճի կառույցներ ունենալ: Ուսումնասիրության համար, խնդրեմ, բաց են դռները բոլոր երկրների, սովորիր, ստեղծագործիր, ապրիր ազատ ու երջանիկ կյանքով, ինքդ դարձիր քո երկիր գնացող զբոսաշրջիկներից մեկը, ուր քեզ կընդունեն գրկաբաց խոնարհումով. կոշիկներդ ամեն առավոտ փայլեցված կլինեն, հագուստդ՝ արդուկված, մազերդ՝ հարդարված, զվարճավայրերդ՝ մոտ, ուտելիքդ՝ անարատ-բնական, չէ՞ որ նախատեսված ծրագրով Հայաստանը ունենալու է բարվոք գյուղատնտեսություն, հզոր սննդարդյունաբերություն, քիմմաքրման, լվացքի, գեղեցկության սրահներ, կոշիկի, վերնազգեստի, հուշանվերների արհեստանոցներ, ավտոմեքենաների, հեծանիվների, լվացման ու տեխսպասարկման կետեր, որոնցից ստացվող եկամուտը մի քանի անգամ գերազանցում է այսօրվա Պետական բյուջեն, չհաշված թեյավճարը:
Սա մեր երկրի զարգացման հիմնական հեռանկարային ծրագիրն է, որը անվերապահորեն ընդունել են երրորդ հանրապետության առաջին երեք նախագահները և լռելյայն իրականացնում են այն:
Դե եկ վարդապետ ու մի խենթացիր,-կասեր հեռատես Պ. Սևակը:
Ուրեմն «կեցցե՛ կատուն, որ իր փորի համար մուկ է բռնում»: Իսկ մենք…
Իսկ մենք դառնանք ողորմի տանք մեր ռոմանտիկ ու հերոս պապերին և նախապապերին, որոնց ջանքերով XXI դար հասավ հայի տեսակը: Կշարունակվի՞ այդ երթը՝ մեծ հարցականը կախված է երկնքում: Գիտնականների կարծիքով երկրագնդի վրա քաղաքակրթությունները փոխարինում են իրար 10-15 հազար տարին մեկ և եթե այս կանխատեսմանը ավելացնենք Աստվածաշնչյան սպառնալիքը նոր Սոդոմ-Գոմորով պատժել հոգիները սատանային ու դևերին ծախած ամբարտավաններին, կարծես հասկանալի է դառնում երկրագնդի վրա շիկացած աշխարհաքաղաքական հակասությունների հավանական լուծումը՝ աշխարհակործան զենքերի գործադրմամբ:
Հուսանք, որ կանխատեսումները կմնան որպես ենթադրություն, մեկ անգամ չէ որ մարդկությունը հաղթահարում է պայթյունավտանգ ճգնաժամերը՝ ապաշխարանքով: Հայոց պատմությունը լի է նման իրական պատմություններով: Նույնիսկ Խորենացին է երկուսուկես հազարամյակ առաջ ողբացել Հայոց աշխարհի կործանման վրա, իսկ մեր տարաբախտ երկրորդ պատմահայրը՝ Միքայել Չամչյանցը, իր պատմության առաջաբանում մարդու գործունեության ճշմարիտ ուղի է ցույց տալիս, որին միշտ չէ, որ հետևում են մարդիկ:
Նա գրում է,- Խոսքիս վերջում հորդորում եմ քեզ՝ ընթերցողիդ, ուղղամիտ ընթերցիր այս պատմությունը ի շահ սրա ավանդած բարի տեղեկությունների, քանզի պատմության տեղեկությունների ընթերցումը եթե զուտ հետաքրքրությունից է, անիմաստ է, նաև, եթե հիշողությունը հարստացնելու նպատակ ունի, մի ծանրաբեռնիր ուղեղդ, օգուտ չի տա, քանի որ առաջին դեպքում այն չի պտղաբերի, իսկ երկրորդ դեպքում ավելի շուտ կտխրեցնի, քան բերկրանք կպատճառի: Սակայն, եթե ընթերցում ես մարդու կյանքի ընթացքը ուղղելու նպատակով, արդյունավետ է և բարի, նաև կխթանի հոգու խաղաղությանը…»:
Անհրաժեշտ է միշտ ականջալուր լինել մեր իմաստուն մեծերի իմաստուն խոսքերին: Հիշենք և ողորմի տանք նրանց հոգիներին:
Համլետ ՄԱՆՈՒԿՅԱՆ
Լրագրող
Հ.Գ. – Հավելեմ և հիշեցնեմ. Մ. Չամչյանցի «Պատմություն հայոց, ի սկզբանե աշխարհի մինչև 1784թ.» աշխատությունը երեք հատորով, ամեն հատորում երկու գիրք, առաջին անգամ լույս է տեսել Վենետիկում «Պատմության» ավարտից մեկ տարի անց, 1785թ. հունիսին, բարեպաշտ Հովսեփ և Զաքար Բարաղամյան եղբայրների ծախսերով:
Իմ կողմից ժամանակակից գրական լեզվի փոխադրված Առաջին հատորը (երկու գրքով), 4-5 տարի է ձեռագիր վիճակում է: Երևանի Պետ. համալսարանի հրատարակչության տնօրեն՝ Պերճ Ստեփանյանը 2012թ. հաշվարկել տվեց հատորի 500 օրինակով տպագրական ծախսերը «Գյուլբենկյան» հիմնադրամի միջոցով տպագրությունը իրականացնելու համար, սակայն նրա մոտալուտ մահով չիրականացավ գրքի լույսընծայումը: Ես չեմ դիմել ոչ պետական համապատասխան կառույցներին, ոչ էլ գրասեր հովանավոր մեծահարուստներին: Գուցե այս փոքր հոդվածին կարձագանքեն ընթերցողներից ոմանք և ես ձեռնամուխ կլինեմ «Պատմության…» հաջորդ երկու հատորների լեզվի փոխադրմանը:
Ես մէկ բանի համար ուրախ եմ որ տակաւին Համլէտ Մանուկեանի նման անձեր գոյութիւն ունին ։
Այո վիճակը շատ ցաւալի է։ Չափանիշները փոխուած են հիմա։ Չամչեան-Ալիշան- Աւգերեան-Աւետիքեան-Բագրատունի-Հացունի -Ղազիկեան -Ինճիճեան եւMONNAIES ARMENIENNES
Le Musée d’Histoire d’Arménie désire acquérir une pièce rare du roi Léon Ier de Cilicie
Le Musée d’Histoire d’Arménie à Erévan étudie l’achat en ligne d’une pièce de monnaie en or très rare de la période de Levon Ier du Royaume de Petite Arménie qui régna de 1198 à 1219. Après avoir réalisé l’estimation de cette pièce de monnaie arménienne en or qui sont en ligne proposées à la vente, le Musée d’Histoire d’Arménie procèdera à leur achat si l’évaluation correspondait bien à son véritable prix dit le directeur du musée, Krikor Krikorian qui juge que cette pièce doit prendre place en Arménie au sein de son musée. Cette monnaie est en ligne sur le site Cngcoins.com. Sur l’un des faces est représentée Léon Ier sur son trône en forme de lion tenant de sa main droite une croix. Sur l’autre face de la monnaie sont représentés deux lions avec la croix. Cette pièce exceptionnelle serait issue de la « Collection Ararat » de Laurence Adams. Elle est mise à prix aux enchères à 50 000 dollars. Le nom de l’acquéreur sera connu début janvier. Sans doute le Musée d’Histoire d’Arménie.
Krikor Amirzayan
mardi 15 décembre 2015,
Krikor Amirzayan ©armenews.com
CET ARTICLE VOUS A PLU ? POUR AIDER LE SITE A VIVRE…
Envoyer l’article à un ami
Imprimer l’article
SOUTENEZ LA PRESSE ARMENIENNE LIBRE !
ABONNEZ VOUS OU OFFREZ UN ABONNEMENT
AUX NOUVELLES D’ARMENIE MAGAZINE.
Abonnez vous !
DANS LA MEME
RUBRIQUE…
L’UE et la Turquie ont ouvert un nouveau chapitre dans leurs négociations d’adhésion
La Russie critique les positions « destructrices » de la Turquie sur le Haut Karabagh
Daech se serait fourni en gaz sarin en Turquie
Washington envisage des mesures de rétorsion après les accusations de fraudes au referendum arménien
Rassemblement devant l’ambassade d’Arménie à Paris
Le RPA loue le vote le plus transparent dans l’histoire de l’Arménie
Le cdH confirme l’exclusion de Mahinur Ozdemir : la députée a refusé de reconnaître le génocide arménien
Le PM n’exclut pas que le Président Sarkissian puisse rester au pouvoir après l’expiration de son mandat
Comprendre et prévenir les génocides : Arménie 1915 – Auschwitz 1945 – Srebrenica 1995
Négationnisme du génocide arménien : défauts et qualités de l’arrêt Perinçek contre Suisse
Don pour la communauté arménienne en Syrie
Sharmazanov : prouvez-le ou sinon vous êtes un menteur !
Aller à la rubrique Brèves
THEMES ABORDES :
HISTOIRE
Sortie du livre « Le Temps des Réformes, l’Arménie ottomane, Mahmoud II, le Tanzimat, Constantinople 1780-1860 » d’Onnik Jamgocyan
Conférence sur « L’intégration d’un peuple en exil, l’arrivée des Arméniens en Drôme-Ardèche » par Henri Siranyan
En 2016 plusieurs sites archéologiques seront rénovés dont les fortifications ourartéennes de Ldjachen datant du VIIe siècle avant J.-C.
Toulon : Hommage à la Marine Française et à ses Amiraux pour leur acte héroïque au Moussa Dagh en septembre 1915
Exposition « Bande dessinée et immigration : un siècle d’histoire(s) » inaugurée au Centre du Patrimoine Arménien de Valence
La Turquie a demandé l’inscription du fort de Van dans la liste du Patrimoine culturel mondial de l’humanité
Célébration du souvenir de la résistance du Musa Dagh
Grâce à l’action de Zepyur Batikian, la salle « Ancienne Turquie » du British Museum renommée « Anatolie et Ourartou »
Le tricolore arménien de 100 mètres de long au Mont Nemrut
Plus de 7 000 visiteurs sur le site archéologique de Tigranakert (Haut Karabagh) entre janvier et juillet 2015
MONNAIE
L’Arménie veut réduire la dollarisation dans ses échanges au sein de l’UEE
Les délits liés à la monnaie ont doublé en Arménie entre janvier et juillet
La Banque Centrale d’Arménie émet une monnaie commémorative sur le Saint-Chrême d’Etchmiadzine
Les exportateurs arméniens durement touchés par la crise de la monnaie russe
Une pièce de monnaie Arméno-Seldjoukide
Kirk Kerkorian, 393ème homme le plus riche du monde et 130ème aux Etats-Unis avec 4,2 milliards de dollars
Le taux d’intérêt de nouveau en hausse
L’Arménie émet une série de 6 nouvelles pièces de monnaie de 200 drams consacrée aux arbres
Hausse des taux d’intérêt
La Banque Centrale d’Arménie procède à l’émission d’une monnaie commémorative sur Saint Grégoire l’Illuminateur
այն հսկայ բաղանքը Մխիթարեան Հայրերու որ մեզ Հայաստանի բարձրավանդակէն ուղիղ գիծով մտցուցին արեւմտեան ամենաբարձր ակադեմիաները- իրենց գիտական լուրջ աշխատանքներով-հրատարակչական գործունէութեամբ ,
շուրջ ԵՕԹԸ ՀԱԶԱՐ տիտղոս գիտական աշխատասիրութիւններու հեղինակութեամբ-արժանանալով կայսերական ՝/Նափոլէոն Պոնոփարթի / ուշադրութեան եւ միջազգային ԱԿԱԴԵՄԱԿԱՆ կոչումին-այսօր եւ ոչ իսկ կը հրաւիրուին հայագիտական-հայերէն լեզուի ,պատմութեան,ազգագրութեան եւն
նուիրուած ՀԱՄԱԳՈՒՄԱՐՆԵՐՈՒ ուր կը բազմին հազիւ հայերէն գիտցող անծանօթ անձեր յաճախ մի քանի բան սորված նոյնինքն Մխիթարեան ՀԱՐԻՒՐ ՅԻՍՈՒՆ անցեալի եւ ներկայի վարժարաններուն մէջ , եւ այսպէս առաջ կը շարունակենք երթալ դէպի հայագիտութեան հոգեվարք։
Այո ժամանակները փոխուած են – հիմա ԳԷՏ-երու դարն է։ Բարձրախօս ձեռքը առնողն ու ինքզինք Գամերաներու առջեւ զգացող անծանօթը մէկ ալ տեսար կը ներկայացնեն որպէս ռազմաԳԷՏ – ԱրցախաԳԷՏ-ՔրտաԳԷՏ- ՀոգեբանաԳԷՏ-ԻսլամաԳԷՏ- ՀՅԴայաԳԷՏ- ՍփիւռքաԳԷՏ- ԿոմիտասաԳԷՏ- ՃէզաԳԷՏ-ՌապիզաԳԷՏ -Բարձր քաղաքաԳԷՏ-ԳԷՏ-ԳԷՏ-ԳԷՏ- մոռնալով Արաքս ԳԵՏԸ -ԵփրատԳԵՏը- Ազատ-ԳԵՏԸ – ՈրոտանԳԵՏը-ԴեբետԳԵՏԸ-ԱխուրեանԳԵՏԸ-ԱղստեւԳԵՏԸ,,,,,
հիմա ՊՆԱԿԱԼԵԶՈՒԹԵԱՆ մրցում է ամէն կողմ-սկսած ՄԱԿի նստարաններէն մինչեւ ՖԻՖԱյի աթոռները-հիւանդութիւն մը որ մեզ մօտ շուտով համաճառակի կրնայ վերածուիլ։Բարեբախտաբար մեր խոր արմատներուն շնորհիւ մենք միշտ պիտի ունենանք Համլէտ Մանուկեաններու նման սրտցաւ անձեր եւ քաջ խմբագիրներ որ մեզի յիշեցնեն թէ ուր կը գտնուին մեր իսկական արժէքները։
—————————————-
henri says: Your comment is awaiting moderation. Դեկտեմբեր 15, 2015 at 14:01 Ես մէկ բանի համար ուրախ եմ որ տակաւին Համլէտ Մանուկեանի նման անձեր գոյութիւն ունին ։ Այո վիճակը շատ ցաւալի է։ Չափանիշները փոխուած են հիմա։ Չամչեան-Ալիշան- Աւգերեան-Աւետիքեան-Բագրատունի-Հացունի -Ղազիկեան -Ինճիճեան եւայն հսկայ բաղանքը Մխիթարեան Հայրերու որ մեզ Հայաստանի բարձրավանդակէն ուղիղ գիծով մտցուցին արեւմտեան ամենաբարձր ակադեմիաները- իրենց գիտական լուրջ աշխատանքներով-հրատարակչական գործունէութեամբ , շուրջ ԵՕԹԸ ՀԱԶԱՐ տիտղոս գիտական աշխատասիրութիւններու հեղինակութեամբ-արժանանալով կայսերական ՝/Նափոլէոն Պոնոփարթի / ուշադրութեան եւ միջազգային ԱԿԱԴԵՄԱԿԱՆ կոչումին-այսօր եւ ոչ իսկ կը հրաւիրուին հայագիտական-հայերէն լեզուի ,պատմութեան,ազգագրութեան եւն նուիրուած ՀԱՄԱԳՈՒՄԱՐՆԵՐՈՒ ուր կը բազմին հազիւ հայերէն գիտցող անծանօթ անձեր յաճախ մի քանի բան սորված նոյնինքն Մխիթարեան ՀԱՐԻՒՐ ՅԻՍՈՒՆ անցեալի եւ ներկայի վարժարաններուն մէջ , եւ այսպէս առաջ կը շարունակենք երթալ դէպի հայագիտութեան հոգեվարք։ Այո ժամանակները փոխուած են – հիմա ԳԷՏ-երու դարն է։ Բարձրախօս ձեռքը առնողն ու ինքզինք Գամերաներու առջեւ զգացող անծանօթը մէկ ալ տեսար կը ներկայացնեն որպէս ռազմաԳԷՏ – ԱրցախաԳԷՏ-ՔրտաԳԷՏ- ՀոգեբանաԳԷՏ-ԻսլամաԳԷՏ- ՀՅԴայաԳԷՏ- ՍփիւռքաԳԷՏ- ԿոմիտասաԳԷՏ- ՃէզաԳԷՏ-ՌապիզաԳԷՏ -Բարձր քաղաքաԳԷՏ-ԳԷՏ-ԳԷՏ-ԳԷՏ- մոռնալով Արաքս ԳԵՏԸ -ԵփրատԳԵՏը- Ազատ-ԳԵՏԸ – ՈրոտանԳԵՏը-ԴեբետԳԵՏԸ-ԱխուրեանԳԵՏԸ-ԱղստեւԳԵՏԸ,,,,, հիմա ՊՆԱԿԱԼԵԶՈՒԹԵԱՆ մրցում է ամէն կողմ-սկսած ՄԱԿի նստարաններէն մինչեւ ՖԻՖԱյի աթոռները-հիւանդութիւն մը որ մեզ մօտ շուտով համաճառակի կրնայ վերածուիլ։Բարեբախտաբար մեր խոր արմատներուն շնորհիւ մենք միշտ պիտի ունենանք Համլէտ Մանուկեաններու նման սրտցաւ անձեր եւ քաջ խմբագիրներ որ մեզի յիշեցնեն թէ ուր կը գտնուին մեր իսկական արժէքները։