Եվրասիական տնտեսական հանձնաժողովի (ԵՏՀ) տարբեր պաշտոնյաներ տարբեր ֆորումների ժամանակ խոսում են ԵԱՏՄ-ում առկա տնտեսական ճգնաժամի մասին: Նրանք հավաստիացնում են, որ խնդիրները լուծվելու են ինտեգրացիոն գործողությունների զարգացման միջոցով:
Նոյեմբերի 2-3 Երևանում կայացած ֆորումների ժամանակ ԵՏՀ ինտեգրացիայի զարգացման բաժնի տնօրենի տեղակալ Սերգեյ Շուխնոն պատմել է ԵԱՏՄ առաջին տարվա և Հայաստանի անդամակցության մասին: Մասնավորապես, պարոն Շուխնոն ընդգծել է, այն հնարավորությունները, որոնք, գլոբալ ֆինանսական ճգնաժամի ֆոնին, ԵԱՏՄ անդամ երկրներին է ընձեռում միասնական աշխատանքը տնտեսական ինտեգրացիայի զարգացման գործում:
Սակայն պարզ չէ, թե ի՞նչ ի նկատի ունի պարոն Շուխնոն «գլոբալ ֆինանսական ճգնաժամ» արտահայտությամբ և որտե՞ղ է այդ գլոբալ ֆինանսական ճգնաժամ: Լսելով այսպիսի արտահայտություն կարելի է մտածել, թե համաշխարհային տնտեսական ճգնաժամ է, որ մասին մենք տեղյակ չենք: Ֆինանսական ճգնաժամ իսկապես կա, միայն թե այն ոչ թե գլոբալ է, այլ սահմանափակվում է ԵԱՏՄ տարածքում, և կապված է ռուսական տնտեսության անկման հետ: Եվ կրկին հարց է ծագում, թե տնտեսական ինտեգրացիայի զարգացման միջոցով ինչպիսի՞ հնարավորությունների մասին է խոսվում, երբ ինտեգրվում ենք լուրջ ֆինանսական ճգնաժամում գտնվող կառույցի:
Համեմատության համար նշենք, որ այս տարի Ռուսաստանի ՀՆԱ-ն, ըստ կանխատեսման, ապրելու է 4,5 տոկոսանոց անկում, երբ ամբողջ աշխարհի ՀՆԱ-ն աճելու է 3,1 տոկոսով:
ԵՏՀ ներկայացուցիչը՝ վերլուծելով ճգնաժամի բացասական հետևանքները նշել է, որ փոխադարձ առևտրի անկումը ԵԱՏՄ-ում կրում է ավելի շուտ քանակական, քան որակական բնույթ: Նա, վերջին երկու տարիների անկումը պայմանավորել է Ռուսաստանից դեպի Բելառուս և Ղազախստան նավթի և նավթամթերքների առաքման ծավալի անկմամբ: Այսպիսով, ԵՏՀ ներկայացուցիչը ընդունում է ԵԱՏՄ-ը տնտեսության ուժեղ կախումը ռուսական նավթից ու նաֆթի գնից: Հիշեցնենք, որ Հայաստանը նույնպես ԵԱՏՄ-ի լիիրավ անդամ է 2015 թվականի հունվարի 2-ից և հետևապես մենք նույնպես մեր տնտեսությունը կապել ենք ռուսական նավթի արտահանման հետ:
Իր ելույթի վերջում Սերգեյ Շուխնոն դժվար միջազգային իրավիճակը համարել է ԵԱՏՄ-ը ինտեգրացիոն պրոյեկտի փորձություն և վստահություն է հայտնել, որ ԵԱՏՄ երկրների տնտեսական իրավիճակը աստիճանաբար կբարելավվի նաև ինտեգրացիոն պրոցեսների զարգացման հաշվին:
Այսպիսով, ըստ Սերգեյ Շուխնոի ԵԱՏՄ երկրներում կա ճգնաժամի, իսկ այդ ճգնաժամի լուծումը էլ ավելի խորը ինտեգրացիայի մեջ է…Ինչից էլ հարց է ծագում, թե ինչու՞ Հայաստանը պետք է ինտեգրվի տնտեսական անկում ու ճգնաժամ ապրող մի միության և կիսի փորձությունների բեռը:
Տաթևիկ Վարդանյան,
«Իրազեկ քաղաքացիների միավորում»
