Հայաստանում կրթական համակարգի ներառականության ապահովումը պաշտոնապես համարվում է ՀՀ կառավարության՝ կրթության ոլորտի առաջնահերթություններից մեկը և կրթական բարեփոխումների կարևոր բաղադրիչ:
Բայց եթե հանրակրթության ներառականության ստեղծման ուղղությամբ որոշակի քայլեր են ձեռնարկվում, ապա բարձրագույն կրթության ներառականության և մատչելիության ապահովման հարցն անգամ պատշաճ հնչեղություն չի ստանում:
Նպատակ ունենալով բարելավել Հայաստանի բարձրագույն կրթության մատչելիությունը և ներառականությունը հատուկ կարիքներ ունեցող անձանց համար՝ «Ունիսոն» հասարակական կազմակերպությունը (ՀԿ) ԵԱՀԿ երևանյան գրասենյակի աջակցությամբ հանձն է առել իրականացնել հաշմանդամություն ունեցող անձանց համար բարձրագույն կրթության ֆիզիկական և ծրագրային մատչելիության, ինչպես նաև ակադեմիական ներառականության ուսումնասիրություն:
«Ունիսոն» ՀԿ նախագահ Արմեն Ալավերդյանի փոխանցմամբ՝ հետազոտությունն իրականացվել է Երևան, Գյումրի և Վանաձոր քաղաքներում, քանի որ բուհերի ճնշող մեծամասնությունն այս քաղաքներում է գտնվում: Ընտրանքում ներառվել են պետական, ոչ պետական և միջպետական 29 բուհեր:
Կարդացեք նաև
«Ուսումնասիրված 29 բուհերում հավաքագրված տվյալների համաձայն՝ 7 877 դասախոսներից 56-ն ունեն հաշմանդամության երկրորդ կամ երրորդ խումբ: 73 581 ուսանողներից 339-ը նույնպես հաշմանդամություն ունեն: Հաշմանդամություն ունեցող ուսանողների 62%-ը արական սեռի ներկայացուցիչներ են, 38%-ը՝ իգական»,- կարդում ենք ուսումնասիրության հաշվետվության մեջ:
«Կարևոր է նշել, որ բուհերում հաշմանդամություն ունեցող թե´ դասախոսների, թե´ ուսանողների վերաբերյալ տվյալներն ու վիճակագրությունը լիարժեք չեն,- ասում է Արմեն Ալավերդյանը,- այսինքն՝ ոչ բոլորի հաշմանդամության խմբի և տեսակի վերաբերյալ կան համապարփակ տվյալներ, ինչը խիստ կարևոր տեղեկություն է բուհի ընթացակարգերը հարմարեցնելու տեսանկյունից»:
Ինչ վերաբերում է ՀՀ-ում բուհերի ֆիզիկական մատչելիությանը, այն ապահովված չէ. «Մասնավոր դեպքերում, ֆիզիկական մատչելիություն ասվածը սահմանափակվում է մուտքի թեքահարթակի և վերելակի առկայությամբ»,- ասում է «Ունիսոն» ՀԿ նախագահը՝ ընդգծելով, որ հաշմանդամություն ունեցող ուսանողների համար բուհերի ուսումնական, կրթական ծրագրերի մատչելիությունը ևս ապահովված չէ. «29 բուհերից միայն մեկ միջպետական բուհում՝ Հայաստանի ամերիկյան համալսարանում է գործում հաշմանդամություն ունեցող ուսանողների կրթության կազմակերպման վերաբերյալ հատուկ ընթացակարգ: Մնացած բուհերում ընթացակարգերը վերաբերում են միայն հաշմանդամություն ունեցող ուսանողների ընդունելության պայմաններին և վարձի զեղչմանը»:
Ա. Ալավերդյանի դիտարկմամբ՝ փաստը, որ հաշմանդամություն ունեցող ուսանողները կազմում են բուհերի ուսանողության միայն 1%-ը, հաստատում է այն ենթադրությունը, որ բուհերի մատչելիությունը, այլ գործոնների հետ միասին, առաջնային դեր է խաղում հաշմանդամություն ունեցող երիտասարդների՝ բուհական համակարգում ներգրավվելու փուլում:
Սիրանուշ ՀԱՅՐԱՊԵՏՅԱՆ
