Բավականաչափ հետաքրքիր է դիտարկել խորհրդարանում սահմանադրական բարեփոխումների նախագիծը հանրաքվեի դնելու որոշման քվեարկության արդյունքներն ու զուգահեռ ընթացող բողոքի ակցիայի նրբերանգները:
Ինչ վերաբերում է խորհրդարանի դեմ բողոքի ակցիային, ապա այն խիստ սակավամարդ էր: Դա արդեն իսկ ենթադրելի էր ուրբաթօրյա հանրահավաքի ընդհանուր տրամադրությունից:
Բայց բողոքի ակցիան բազմապատիկ սակավամարդ է երեւում սահմանադրական փոփոխություններին դեմ հանդես եկող ուժերի ներկայացուցիչների ելույթների խորապատկերում: Տվյալ գործիչները շարունակ հավաստիացնում են, թե՝ «բոլորը դեմ» են, «մի մարդ չկա, որ կողմ լինի», եւ այլն, եւ այսպես շարունակ: Սակայն «դեմ»-ի կամ «ոչ»-ի ակտիվ կողմնակիցների քանակությունը, անկեղծ ասած, տպավորիչ չէր: Համենայն դեպս դա այն դրսեւորումը չէ, որն այս կամ այն կերպ ազդեր թեկուզ մեկ պատգամավորի որոշման վրա, ասենք, մեկնումեկին մղեր տատանվելու:
Բողոքի ակցիա ասվածն էլ փաստորեն հիմնականում արտահայտվեց խորհրդարանի ցանկապատին «Ոչ»-ի մեծ պաստառ փակցնելու, ապա այդ պաստառը ոստիկանների հետ քաշքշելու «գործողությամբ», որին հաջորդած «բերման ենթարկելով» էլ, թերեւս, այդ ցույցն ավարտվեց:
Սակայն ամենակարեւորը ոչ թե առանձին վերցրած բողոքի ակցիայի մանրամասներն են, այլ, ինչպես նշեցինք, սակավամարդությունը եւ այն, որ ակնհայտ դարձավ. «Ոչ»-ի ճակատ՝ որպես այդպիսին, չկա: Համենայն դեպս բազմաթիվ կազմակերպությունների թվարկումը, այլեւայլ կուսակցությունների հիշատակումը հուշում է, որ պետք է տպավորիչ ցուցարար զանգված լիներ: Մինչդեռ ամենեւին այդպես չէր:
Կարդացեք նաև
Ակնհայտ է, ու հենց իրենք էլ՝ «ոչ»-ականները, այլեւս խոստովանում են, որ ոչ մի «ճակատ» էլ չկա, որ ինչ-որ մարտավարական հարցերում տարբեր մոտեցումներ ունեն: Առհասարակ այս «մարտավարական խնդիրները» հայրենի ընդդիմադիրներից շատերի վերջին փաստարկն են դարձել:
Հենց տեսնում են՝ բան չի ստացվում, հայտարարում են, թե «մարտավարական խնդիրներն ենք մշակում» կամ՝ «մարտավարական հարցերում որոշ տարբերություններ կան, պետք է համաձայնեցնել» ու նման բաներ: Իբր ռազմավարությունը, կներեք, «հորով-մորով են արել», իսկ այ, մարտավարության հարցում տեղապտույտ է:
Ակնհայտ է նաեւ, որ չնայած կազմակերպությունների անվանումները թղթի վրա մի երկար ցուցակ են կազմում, իրականում այդ «ցուցակը» ռեսուրսներ չունի: Մյուս կողմից՝ պարզ է նաեւ, որ չնայած առանձին-առանձին դեմ են հանդես գալիս սահմանադրությունը փոփոխելուն, բայց փաստորեն չեն կարողանում միավորել անգամ իրենց համեստ հնարավորությունները:
Դժվար է ասել, թե մինչեւ հանրաքվեն նրանց որքանո՞վ կհաջողվի հարթել այսպես ասած՝ «մարտավարական կնճիռները», բայց մինչ այժմ արած քայլերը դեռ առանձնակի տպավորիչ չեն: Միտինգային հարթակներից հնչեղ ասվում է՝ «ոչ», բայց պատկերն այնպիսին է, որ կարող է դուրս գալ… ոչինչ:
Ա. ՀԱԿՈԲՅԱՆ
Հոդվածն ամբողջությամբ՝ «Հայոց աշխարհ» թերթի այսօրվա համարում
