Գորշ կարմրավուն գույնով, յուրահատուկ հոտով եւ համով դժնիկանման չիչխանը մինչեւ 2 մետր բարձրությամբ ճյուղավորված փշոտ թուփ է։ Պտուղները հասունանում են սեպտեմբեր-հոկտեմբեր ամիսներին։ Աճում է խոնավ տեղերում՝ ճահճուտներում, գետափերին։ Բուժական նպատակով օգտագործում են բույսի պտուղները եւ սերմերից ստացվող յուղը։ Պտուղները պարունակում են մեծ քանակությամբ վիտամին C, ինչպես նաեւ` E, B1, B2, B6, PP, խնձորաթթու, կվերցետին, յուղ, եթերայուղ, միկրոտարրեր։ Սերմերից ստացվող յուղը պարունակում է հետեւյալ արժեքավոր նյութերը՝ տոկոֆերոլ, կարոտինոիդ, վիտամիններ K, B1, B2, B6, ստերիններ, յուղաթթուներ, շաքար, օրգանական թթուներ եւ ֆիտոնցիդներ։
Չիչխանի յուղը արագացնում է վերքերի սպիացումը, ունի հյուսվածքները վերականգնող բարձր հատկություն։ Աչքի է ընկնում նաեւ հակաբորբոքային, լյարդում ճարպային փոխանակությունը կարգավորող, խոլեստերինի քանակն իջեցնող հատկություններով։ Կիրառվում է այրվածքների, տրոպիկական խոցերի, շփաբորբերի, թարախային վերքերի բուժման ժամանակ։ Չիչխանի յուղն օգտագործվում է նաեւ աչքի եղջերաթաղանթի այրվածքները, ինչպես նաեւ սողացող խոցերը բուժելիս։ Մեծ հաջողությամբ բուժում է ստամոքսի եւ տասներկումատնյա աղու խոցային հիվանդությունները։ Չիչխանի յուղով պատրաստված մոմերը օգտագործվում են թութքի, էրոզիայով ուղիղ աղու բորբոքումը բուժելիս, ինչպես նաեւ խրոնիկական տոնզիլիտների բուժման ժամանակ։ Վերջապես այն անփոխարինելի է աթերոսկլերոզի դեմ տարվող պայքարում։
Յուղամզվածք պատրաստելու համար անհրաժեշտ է հասուն պտուղներից քամել հյութը, մնացորդային զանգվածն առանձնացնել, հետո չորացնել, մանրացնել եւ վրան ավելացնել արեւածաղկի յուղ՝ 1:1,5 հարաբերությամբ։ Թրմել երեք շաբաթ տեւողությամբ, սենյակային ջերմության պայմաններում՝ պարբերաբար խառնելով այն։ Հետո հեղուկ մասը զգուշորեն լցնել այլ ամանի մեջ։ Ստացված յուղամզվածքը օգտագործել բուժման նպատակներով։
Պատրաստեց ԱՆՈՒՇ ՄԱԹԵՎՈՍՅԱՆԸ
«Առավոտ» օրաթերթ
04.09..2015
