«Կոմիտասը, իր հետ կապված մասնագիտական այս եզրը՝ կոմպոզիտոր, երբեք չի կապել իր անվան հետ, նա երբեք չի ասել եւ չի գրել՝ ես կոմպոզիտոր եմ»,- այսօր, Երեւանի Կոմիտասի անվան թանգարան-ինստիտուտում, անվանի կոմպոզիտոր Տիգրան Մանսուրյանն այսպես ասաց Կոմիտասի մասին: Նա նշեց, որ եղել են մարդիկ, որոնք իրենց բնագավառում մեծագույն հաջողությունների հասնելուց հետո խուսափել են իրենց մասնագիտական անունը շեշտելուց, եւ Կոմիտասն իր մաքրագրված ձեռագրերում գրել է՝ հավաքեց եւ ներդաշնակեց Կոմիտաս վարդապետը:
Մաեստրոն երեկոյի ժամանակ Կոմիտասի եւ համաշխարհային մեծությունների հետ զուգահեռներ անցկացրեց, հնչեցրեց Կոմիտասի ստեղծագործություններից եւ իր վերլուծությունը ներկայացրեց:
Մանրամասները՝ տեսանյութում.
https://www.youtube.com/watch?v=hWp3OwHey-k&feature=youtu.be
Կարդացեք նաև
Միջոցառման ժամանակ Կոմիտասյան կատարումներով հանդես եկավ նաեւ Աննա Մայիլյանը:
Aravot.am-ը վերջում զրուցեց մաեստրոյի հետ եւ նրանից հետաքրքրվեց, թե ինչո՞ւ է նա այսօր որոշել անդրադառնալ Կոմիտասին, պարոն Մանսուրյանը պատասխանեց, որ վերջերս առաջարկել էին, որ երկու խոսք ասել Կոմիտասի հետ կապված. «Նոր եմ ավարտել Կոմիտասի հիշատակին նվիրված մի գործ, որը կոչվում է «Եկեղեցական սոնատ», որը Ստամբուլի միջազգային փառատոնի առաջարկությամբ գրվեց եւ առաջին անգամ վերջերս հնչեց Ստամբուլի հայկական եկեղեցիներից մեկում: Այս գործը ուզում էի իմ այսքան խոսելու փոխարեն այսօր հնչեր, բայց առայժմ հնարավոր չեղավ հնչեցնել եւ քանի որ այդ կատարումը չկար ես որոշեցի որոշ վերլուծական բաներ խոսել»:
Մաեստրոյի խոսքերով՝ Կոմիտասը առհասարակ այնքան տարողունակ եւ մեծ երեւույթ է, որ ինչքան էլ ցանկանանք հեռանալ՝ ավելի հստակ պետք է կարողանանք նրան տեսնել. «Մի 50 տարի առաջ ուրիշ էր, այսօր ուրիշ է, վաղը ավելի հետաքրքիր է լինելու եւ կարծում եմ, որ մենք ի վերջո կգանք նրան, որ ավելի խորքային կճանաչենք Կոմիտասին»:
Իսկ մեր այն հարցին, թե Կոմիտասը ձեզ ինչքանո՞վ է ոգեշնչել, եւ որպես ստեղծագործող ինչո՞վ է օգնել, մաեստրոն պատասխանեց, որ նա իրեն ամբողջ կյանքում է օգնել, միայն թե տարբեր շրջաններում տարբեր տեսանկյունից: «Օրինակ` վերջերս գրած սոնատը, որը հենց նրան եմ նվիրել այնտեղ առաջին 3 հնչյունները, ինտերվալը նույն է՝ ինչպես Կոմիտասի «Կուժն առա» երգում առաջին 3 հնչյունները եւ դա ամբողջ սոնատի սկզբում է հնչում եւ որոշիչ դեր ունի, քանի որ ես այդ երգը շատ սիրում եմ եւ ինձ համար այն մի տեսակ Հայաստան-դրախտավայր է: Այս սոնատում ինձ պետք էր այդ դրախտավայրը ստեղծել՝ ամենափոքր ելեւէջը կարող է հիմք դառնալ դրամատուրգիական գործի»,- նշեց մաեստրոն:
Նա նաեւ նշեց, որ մենք երբեմն սիրում ենք այս կամ այն արժեքը, բայց մեր սերը լինում է յուրովի: Սիրում ենք Կոմիտաս եւ մեր սերը արտահայտվում է նրանով, որ, օրինակ վերափոխում ենք այս կամ այն գործիքին՝ հեռանալով նրա հարմոնիական մտածողությունից, կոմպոզիցիոն հիմնական տարրերից՝ ապավինելով միայն մեղեդին եւ ընդհանուր կարգի եվրոպական նվագակցություն:
Այն հարցին էլ, թե մեր երիտասարդները որքանով են սիրում Կոմիտասի ստեղծագործությունները, Տիգրան Մանսուրյանը ասաց. «Անշուշտ մեր կոմպոզիտորական աշխարհ մտած երիտասարդությունը Կոմիտասի նկատմամբ ուշադիր է, որը իր հստակ դրդապատճառներն ունի՝ իրականության հետ շփումների արդյունքում է, իրադրություն է, անկախ Հայաստաննն է, այլեւս գաղափարախոսական այն բարձրագոչ հնչյունների, տոնական նախերգանքների եւ այս տեսակ պաթետիկ երաժշտականության զգացականությունների ժամանակը կարծես թե արդեն անցյալում է: Առհասարակ այսօր համաշխարհային երաժշտական մտածողությունը լինի դասական, թե փոփ երաժշտության մեջ՝ ընդգծված պաթետիզմը առհասարակ գոյություն չունի, դա ուղղակի ամոթ տոն է՝ հեգնանքի է արժանանում անմիջապես: Երիտասարդ մարդը շատ լավ գիտի եւ այս բաներից ազատվելու լավագույն ճանապարհը Կոմիտասին հետեւելն է»:
Մեր այն հարցին, թե բացի երաժշտության հետ կապ ունեցող երիտասարդից, այսօր ինչքանո՞վ է ճանաչելի եւ լսելի Կոմիտասը երիտասարդների կողմից, մաեստրոն պատասխանեց, որ ինչքան նկատել է ավելի շատ արտասահմանյան փոփ աստղերի անուններ գիտեն եւ նրանցով են մեծ մասը հիանում, բայց մեր երիտասարդների մի շրջանակ էլ կա, որ ավելի շատ հավանում է իր բանահյուսությանը, իր ժողովրդական երգերը, պարերը. «Այնպես որ եւ այն կա եւ այս: Ես երկուսին էլ հասկանում եմ՝ պետք է եւ նորագույնը յուրացնել, բայց ազգային արմատներից չկտրվել, հայոց լեզվին կապված մնալ եւ այդ լեզվից ծնունդ առած հայ երգին կապված մնալ»:
Անուշ ՄԱԹԵՎՈՍՅԱՆ
