Մեր երկրում ծնելիությունը կրճատվել է, ինչի պատճառով էլ արյան քաղցկեղ ունեցող մարդկանց համար դոնոր դառնալու շանսերը` նվազել: Այսօր «Դիալոգ» մամուլի ակումբում «Ոսկրածուծի դոնորների ռեեստր» բարեգործական հիմնադրամի ղեկավար Սեւակ Ավագյանն ասաց, որ չորս երեխա ունեցող ընտանիքում հավանականությունը 25 տոկոս է, որ ոսկրածուծը կհամընկնի: Ներկայումս տոկոսային հավանականությունը նվազել է, քանի որ քիչ երեխա են ունենում:
Պարոն Ավագյանը տեղեկացրեց, որ արյան քաղցկեղ ունեցող մարդկանց բուժումը քիմիոթերապիան է, սակայն երբ այն չի օգնում, նախկինում այդ հիվանդները մահանում էին, հիմա ցողունային բջիջների կամ ոսկրածուծի փոխպատվաստում է կատարվում, եւ առաջին դոնորը քույրը կամ եղբայրն են, այսինքն` այրունակից հարազատները:
Խորհրդային միության երկրներից Հայաստանը միակն է, որ միացել է աշխարհ տարբեր երկրների դոնորների ռեեստրին, որն արդեն 27 հազար դոնոր ունի: Պարոն Ավագյանը կոչ արեց դառնալ այս ռեեստրի դոնոր, որպեսզի անհարժեշտության դեպքում կարողանան մարդկանց կյանքեր փրկել:
Օրինակ, մուսալեռցի մի հիվանդի համար Լիբանանից են դոնոր գտել, որը նույնպես հայ է եղել, որի նախնիները Ցեղասպանությունից փրկված հանգրվանել են Լիբանանում:
Դոնոր կարող են դառնալ 18-50 տարեկան իրենց առողջ համարող անձինք:
Շուրջ մեկ տարի է՝ Հայաստանում ստեղծվել է պորտալարային արյան բանկ, որտեղ պահվում են պորտալարից վերցված արյան ցողունային բջիջները: Սեւակ Ավագյանի խոսքերով, պորտալարի մեջ են գտնվում ամենաթարմ ցողունային բջիջները. «Երբ երեխային անջատում են պորտալարից, այն դառնում է բիոաղբ, մինչդեռ պորտալարի մեջ են գտնվում ամենամաքուր եւ հաջող ցողունային բջիջները եւ դրանք կարելի է հավաքել եւ պահել անսահմանափակ ժամկետով, -182 աստիճանի տակ, որը հետագայում կարող է հենց իրենց երեխայի համար հանդիսանալ դոնոր»:
Պորտալարային արյան բանկը մասնավոր է եւ դեռեւս պետական մակարդակով չի խրախուսվում բանկի գոյությունը, քանի որ ծախսատար է:
Բանկը համագործակցում է ծննդատների հետ եւ այն մայրերը, որոնք ցանկություն են հայտնում իրենց երեխայի պորտալարից ցողունային բջիջներ վերցնեն ու սառեցնեն հետագայի համար, ապա պետք է դա կատարեն որոշակի գումար վճարելու դիմաց:
Մասնագետի խոսքերով, ցողունային բջիջը հետագայում հնարավոր է նաեւ այդ ընտանիքի անդամներից որեւէ մեկին էլ պետք գա:
Լուսինե ԲՈՒԴԱՂՅԱՆ
