Պատմաբան Գևորգ Յազճյանի բնորոշմամբ՝ «Նեմեսիս գործողությունը. Սողոմոն Թեհլերյան» գիրքը փնթի, տարրական գիտելիքներ չունեցող մարդու աշխատանք է:
Հիշեցնենք, որ վերջերս հայ ընթերցողին ներկայացվեց Պաոլո Կոսսիի, Ժան-Բլեզ Ջիանի և Ժան Վարուժան Սիրապյանի «Նեմեսիս գործողությունը. Սողոմոն Թեհլերյան» գրքի հայերեն թարգմանությունը (400 օրինակ): Իսկ ռուսերեն, ֆրանսերեն, անգլերեն և հունարեն տարբերակներն ավելի վաղ են լույս տեսել:
Գիրքը պատկերապատումներով ներկայացնում է «Նեմեսիս» գործողությունն ու Սողոմոն Թեհլերյանի կողմից Հայոց ցեղասպանության գլխավոր կազմակերպիչ Թալեաթ փաշայի գնդակահարության պատմությունը: Այստեղ կան նաև Հայոց ցեղասպանությունը փաստող նյութեր, քարտեզներ, ինչպես նաև Սողոմոն Թեհլերյանի կյանքն ու դատավարությունը:
Պատմաբան Գևորգ Յազճյանը, սակայն, գրքում մի շարք թերություններ, սխալներ ու վրիպակներ է նկատել. «Սողոմոնի ազգանունը ոչ թե Թեհլերյան, այլ Թեհլիրյան է, և գրքի հենց շապիկին սխալ է գրված։ Նշված է նաև, որ Ստեփան Զատիկյանը 1921 թվականին սպանել է Ջեմալ փաշային: Այդպիսի բան չի եղել, նա մասնակցել է ընդհանուր գործողությանը։ Կոպիտ սխալներից մեկն էլ այն է, որ Սողոմոն Թեհլիրյանն ամբողջ աշխատության մեջ ներկայացված է որպես հանցագործ, որն արյան վրեժ է լուծել։ Այդտեղ կորցրած հայրենիքի խնդիրը կար: Կամ բոլոր տեղերում Թալեաթի մասին խոսելիս գործածում է «զոհ» բառը, բայց ախր զոհը դրական իմաստ ունի, ինչպե՞ս կարելի է նրան զոհ անվանել։ Մեր Պաշտպանության նախարարն էլ հաճախ զոհ բառը սխալ է գործածում, ասում է՝ Ադրբեջանն այսքան զոհ է ունեցել։ Պետք է ասել սպանված, այլ ոչ թե զոհ. այդ մեր տղաների դեպքում պետք է զոհ ասել»,- կարծում է պատմաբանը։
Նա վստահեցնում է, որ գրքում բազմաթիվ են սխալները՝ պատմական, լեզվական և այլն: Ասում է, որ դեմ չէ գրքի վերահրատարակմանը, միայն թե այն լուրջ սրբագրման կարիք ունի:
Սիրանուշ ՀԱՅՐԱՊԵՏՅԱՆ
