2014 թվականին Հայաստանում ծնվել է մոտ 40 հազար երեխա, որոնցից մոտ 45-ը ունի դաունի համախտանիշ: 2014 թվականի պաշտոնական տվյալների համաձայն՝ դաունի համախտանիշ ունեցող 22 երեխայի տարել են մանկատուն: Այս տվյալները այսօր «Մեդիա Կենտրոնում» հրավիրված ասուլիսի ժամանակ հայտնեց «Հաշմանդամություն ունեցող անձանց շահերի պաշտպանության ազգային դաշինք» իրավաբանական անձանց միության նախագահ Զարուհի Բաթոյանը:
«Հայաստանում դաունի համախտանիշ ունեցող անձանց վերաբերյալ վիճակագրությունը ամենացավոտ կողմերից է: Կա վիճակագրություն հաշմադամություն ունեցող անձանց մասին, սակայն կոնկրետ դաունի համախտանիշ ունեցող անձանց վերաբերյալ պաշտոնական տվյալներ չկան»,- նշում է Զարուհի Բաթոյանը:
Հայաստանում դաունի համախտանիշ ունեցող անձանց հետ կապված բազմաթիվ չլուծված խնդիրներ կան. «Ամենակարեւորը՝ իրազեկման պակասն է: Եթե մարդիկ չգիտեն, թե ինչ է դա, ապա առաջին բանը, որ անում են, խուսափելն է»: Զարուհի Բաթոյանի խոսքով՝ այս երեւութը առկա է հայկական մի շարք դպրոցներում. «Չեն թողնում, որ իր կողքը նստի»:
Մեր երկրում նաեւ չկա տեղեկություն ծառայությունների մասին. «Մենք պիտի խոսենք այն մասին, թե ինչ պետք է անի ծնողը, երբ իմանա, որ ունեցել է կամ ունենալու է դաունի համախտանիշով երեխա: Ծնողը պիտի պատրաստ լինի, պետք է իմանա ծառայությունների մասին»: Ըստ բանախոսի՝ այդ ծառայությունները բազմազան են՝ ե՛ւ հոգեբանական, ե՛ւ տեղեկատվական, ե՛ւ վերականգնողական. «Այս ամբողջ համալիրը չկա Հայաստանում: Սա է պատճառը, որ ծնողը, չիմանալով ինչ անել, հայտնվում է ծուղակի մեջ, եւ, լինելով հոգեպես թույլ, առաջին բանը որ անում է՝ հրաժարվում է երեխայից»:
Կարդացեք նաև
Այդ ծառայությունները հասանելի չեն հանրությանը:
«Պետք է իմանալ, որ այդ համախտանիշն ունեցող մարդիկ կարող են երկար կյանք ունենալ, սովորել դպրոցում, համալսարանում, աշխատել»,-վստահեցնում է Զարուհի Բաթոյանը:
Դաունի համախտանիշ ունեցող երեխայի ծնող Աննա Մովսիսյանը փաստում է, որ ինքն ընդհանրապես չի հիշում իր երեխայի խնդրի մասին, հիշում է միայն այն ժամանակ, երբ հարցնում են. «Ես տեսնում եմ ոչ թե նրա խնդիրը, այլ ես գնահատում եմ նրա կարողությունները: Տարիներ առաջ, երբ ծնվեց երեխան, ինձ բացատրեցին, որ նա երկար կյանք չի ունենա:Ես ոչինչ չգիտեի դաունի համախտանիշի մասին, ես ընդհանրապես սկսել էի չապրել, անորոշության մեջ էի: Եկավ տղայիս դպրոց գնալու ժամանակը: Ես հանրությանն ուզում էի ապացուցել, որ իմ տղան էլ կարող է սովորել հանրակրթական դպրոցում: Ճիշտ է նա գնում էր դպրոց, սովորում էր, ուներ ընկերներ, բայց երբ ներառական կրթությունը ի հայտ եկավ, շատ բան փոխվեց: Հանրությունը սկսեց նրան ընդունել: Պետք է մարդիկ առաջինը նրա կարողությունները տեսնեն, ոչ թե խնդիրները, քանի որ մենք բոլորս էլ խնդիրներ ունենք: Համախտանիշը չի խանգարում նրան ապրել, երջանկանալ, ստեղծագործել, ապրել իր երազանքներով»:
Էլյա ՀՈՎՀԱՆՆԻՍՅԱՆ
