Փետրվարի 4-ն աշխարհում նշվում է` որպես քաղցկեղի դեմ պայքարի միջազգային օր: 2015 թվականին քաղցկեղի դեմ պայքարի միջազգային միությունն աշխարհի տարբեր երկրներում կիրականացնի քաղցկեղի դեմ պայքարին ուղղված քարոզարշավ` «Մենք դա կարող ենք» խորագրով: Օրվա խորհուրդն է` ևս մեկ անգամ հասարակության ուշադրությունը սևեռել առողջապահական կարևոր այս խնդրի և դրա հաղթահարման վրա:
ԱՀԿ հաշվարկներով` 2020թ. երկրագնդում կգրանցվի 20 մլն նոր հիվանդ, իսկ չարորակ նորագոյացություններից մահացողների թիվը կկազմի 10 միլիոն: Ինչպես ամբողջ աշխարհում, մեր երկրում ևս, չարորակ նորագոյացությունների դեմ պայքարը բնակչության բժշկակենսաբանական և սոցիալ-տնտեսական կարևորագույն խնդիրներից է: Ամեն տարի չարորակ նորագոյացությունների պատճառով հաշմանդամ է ճանաչվում մոտ 2700 մարդ: Հայաստանի բնակչության շրջանում ոչ վարակիչ հիվանդություններից մահացության կառուցվածքում չարորակ նորագոյացությունների հետևանքով մահացությունը երկրորդ տեղում է` արյան շրջանառության համակարգի հիվանդություններից հետո (20.08%):
Քաղցկեղը չարորակ հիվանդությունների մեծ խմբի ընդհանուր անվանումն է: Այն էպիթելային հյուսվածքից զարգացող ուռուցք է, որն առաջանում է, երբ ախտահարված բջիջը ոչ նորմալ ձևով է բաժանվում` աստիճանաբար նպաստելով նախաքաղցկեղային վիճակի զարգացմանը` հետագայում դառնալով ուռուցք: Ըստ հիվանդությունների միջազգային դասակարգչի գոյություն ունեն քաղցկեղի 100-ից ավելի տեսակներ:
Ապացուցողական բժշկության տվյալների համաձայն` քաղցկեղների ավելի քան 30%-ը կարելի է կանխարգելել` վերացնելով այդ հիվանդությունների զարգացմանը նպաստող գործոնների վնասակար ազդեցությունները: Այդ իսկ պատճառով ՀՀ առողջապահության նախարարությունն իրականացնում է «Հիվանդությունների կանխարգելում և վերահսկում» ծրագիր` նպատակ ունենալով վաղ հայտնաբերել, կանխարգելել և վերահսկել ոչ վարակիչ մի շարք հիվանդությունները, այդ թվում` արգանդի պարանոցի քաղցկեղը: Ծրագրի շրջանակում 2015թ. հունվարից 35-ից 68 տարեկան ՀՀ բոլոր քաղաքացիները հնարավորություն ունեն անվճար հետազոտվել իրենց սպասարկող պոլիկլինիկայում կամ ամբուլատորիայում` զարկերակային գերճնշման և շաքարային դիաբետի ախտորոշման, իսկ 30-ից 60 տարեկան բոլոր կանայք` արգանդի պարանոցի նախաքաղցկեղի վաղ ախտորոշման և քաղցկեղի կանխարգելման նպատակով:
ՀՀ ԱՆ ուռուցքաբանության ազգային կենտրոնում տարեկան բուժում է ստանում շուրջ 11 հազար հիվանդ, իրականացվում է 3500 վիրահատություն, 5600 հիվանդ ստանում է քիմիաթերապիա, 1500 հիվանդ` համակցված ճառագայթային բուժում:
Նշենք, որ Հայաստանում Ուռուցքաբանության գերազանցության հայկական կենտրոն ստեղծելու ծրագիրն ընթացքի մեջ է: Ծրագրի իրականացումը կնպաստի տարածաշրջանում քաղցկեղի դեմ առավել արդյունավետ պայքար ծավալել, կազմակերպել առավել որակյալ բուժօգնություն:
ՀՀ առողջապահության նախարարություն
«Քաղցկեղը էպիթելային հյուսվածքից զարգացող ուռուցք է,,,»
ՍԽԱԼ Է:
Էպիթելային հիւսուածքից զարգացող քաղցկեղը կոչւում է ԿԱՐՑԻՆՈՄԱ:
Մինչդեռ գոյութիւն ունեն նաեւ՝
ՍԱՐԿՈՄԱ (շարակցական հիւսուածք),
ԼԻՄՖՈՄԱ, ԼԵՅԿԵՄԻԱ (արիւնաստեղծ բջիջներ)
ԲԼԱՍՏՈՄԱ (սաղմնային բջիջներ) եւ այլն