Իմ մեջ միշտ հարգանք են առաջացրել մարդիկ, որոնք տիրապետել են լեզուների: Դե, ռուսերենին տիրապետելն իմ սերնդակիցների համար այնքան էլ դժվար չէր: Երիտասարդներն, այո, պետք է ջանք գործադրեն՝ Պուշկինի լեզվով վարժ խոսելու եւ կարդալու համար: Այդ ջանքերն, իհարկե, արժե թափել՝ դրանք առատորեն կփոխհատուցվեն հետագա կյանքում: Ինչպես նաեւ ցանկացած այլ լեզվի դեպքում:
Երբ ես լսում եմ, որ մեր երիտասարդը Հայաստան եկած հյուրի հետ ազատորեն շփվում է անգլերեն, ես հպարտություն եմ զգում: Նույնը՝ ռուսերեն, ֆրանսերեն, գերմաներեն, թեկուզ թուրքերեն: Երբ հայաստանցիները, հայերը իրար հետ ռուսերեն են խոսում, ինչպես որ ես էլ էի առաջ անում, դա, խոստովանեմ, այսօր ինձ ականջահաճո չէ: Մանավանդ սեպտեմբերի 3-ից հետո: Երբ «Առավոտի» հայ ընթերցողները բոցաշունչ հայրենասիրական ճառեր են գրում ռուսերեն, դրանք, անկախ բովանդակությունից, իմ մեջ ավելի քիչ վստահություն են առաջացնում, քան այն դեպքում, եթե այդ գրառումները լինեին հայերեն:
Երբ բանավոր եւ մանավանդ գրավոր խոսքում օգտագործվում են օտար բառեր, դա նույնպես վատ է: Օրինակ, վերջերս լսեցի, որ մի երիտասարդ մյուսին ասում է՝ «ափրոուչդ ինձ դուր չի գալիս»: Չեմ կարծում, որ նման բառերը նրանց ավելի «ժամանակակից» են դարձնում: «Առավոտում» էլ են հաճախ լինում անհարկի օտարաբանություններ, որոնք շատ տեղին հայտնաբերում է մեր ընթերցողներից մեկը՝ Արթուր Ղազարյանը, ինչի համար մենք նրան անչափ շնորհակալ ենք:
Բայց երբ պաշտոնական հաղորդագրություններում են հայտնվում օտար բառեր, այն էլ թուրքերեն, դա արդեն, իմ կարծիքով, արտառոց է: Խոսքը «ասքյար» բառի մասին է: Օրինակ, «ոչնչացվել է 5 ասքյար»: Այդ օտարաբանության իմաստը որեւէ կերպ չեմ կարողանում հասկանալ: Եթե դա հակառակորդի նկատմամբ արհամարհանքի դրսեւորում է, դարձյալ ընդունելի չէ. մեզ համար, կարծում եմ, «ասքյարներ» չպիտի լինեն. կան հակառակորդի զինվորներ, որոնց, իհարկե, անհրաժեշտության դեպքում պետք է ոչնչացնել, բայց երբեք պետք չէ թերագնահատել կամ վերեւից նայել:
Արամ Աբրահամյան
Հավանաբար ասքյարը գործածուվում է ի պատասխան թուրքերի գործածած գյավուրի:
իսկ ինչո՞ւ համար ասում էք/ենք «հակառակորդ», երբ խօսքը, տառացի եւ իսկական իմաստով, ոսոխի, թշնամիի մասին է
«հակառակորդ», դատարանում է, թենիսի կամ ֆութպոլի դաշտում, կամ վիճաբանական ասուլիսում, եւայլն.
պատերազմի մէջ, դիմացի կողմէն ան որ քո վրայ կրակում է եւ որի վրայ դու կրակում ես, կը կոչուի՝ թշնամի, կամ ոսոխ
(ասկեար բառը կը կրէ այլ յետին իմաստներ, արձագանգելով Օսմանեան ժամանակների հայերի վիճակին, Արեւմտեան Հայաստանում. այդ տեսակէտից, իմաստալից է եւ խորհրդանշական)
Ռազմական տերմինաբանության մեջ թշնամի բառ չկա, կա հակառակորդ: Ընդունելի չի չէ՞, որ պաշտոնական մեկնաբանություններում գրվի ՛՛ոչնչացվել է 5 ստահակ կամ էշի գլուխ՛՛: Առավոտի խմբագիրը ճիշտ է նկատել:
Թէ որ այդպէս է,
ուրեմն ինչի՞ է վերաբերում «թշնամի» բառը…
Կուզեմ ավելացնել, որ Սէֆիլյանի, նրա ընտանքի անդամների, ընկերների եվ ընտանքի անդամների վրա հարձակումը նույնն է, ինչ Մոնթեին ու Ազգալդյանին մեջքից սպանելը… էդ ասքյարները մեզ նորից որբի իրավիճակում դրեցին…
Այնուամենայնիվ շնորհալ եմ… մնացածի համար…
Լսիր քեզ ինչ եմ ասում՝ Գալուստ: երեկ մի տեղ էլ եմ հանդիպել այդ մտքիդ հետ, որտեղ Արցախի ոստիկաններին թուրքերի հետ ես համեմատում: Ուրեմն ասեմ, որ չափերդ անցնում ես այ… իմ ոչ լավատեղյակ սփյուռքահայ բարեկամ, այ իմ ոչ ճիշտ աղբյուրներից իրազեկված և հետևաբար մոլորյալ անդրօվկյանոսյան ընկեր… սա լավագույն դեպքում, քանի որ եթե ճիշտը գիտես բայց հատուկ ես ՛՛մուտիլովկա՛՛ անում՝ գնահատականները լրիվ ուրիշ կլինեին, հասկացար?
Իսկ պատերազմի մեջ գտնվող և էդ քո ասած թուրքի հետ տարածքային խնդիրներ ունեցող երկրի այն քաղաքացիներին, որոնք ինչ որ երթեր են անում, իբր թե աշխարհին բարձրաձայնելու համար, որ գիտե՞ք, մեր երկիրը հանցագործներ են ղեկավարում, հետևաբար մեր երկրին այդ լույսի տակ վերաբերվեք…, դրանց էլի թուրք չասենք, բայց թուրքի ջրաղացին ջուր լցնող հաստատ կարելի է կոչել: Մանավանդ որ իրենց այդ ՛՛պայքարը հանցագործ ռեժիմի դեմ՛՛ նրանք սերտորեն կապում են մեծ եղեռնի 100-ամյակի հետ, որը մենք պատրաստվում ենք այս տարի նույն այդ աշխարհին մի այլ կերպ ի ցույց դնել ու Հայոց երկու նորաստեղծ պետությունների ձայնը լսելի դարձնել…
Կամ ո՞վ է քեզ խաբել, որ Ժիրոն եսիմ ինչ մի դյուցազն հերոս ա, և իր արած քայլերը անքննելի են… Ժիրոն ա էլի, հա կռվել ա, ոնց որ ես ու հազարավոր մեր ընկերներ, հետո՞ ինչ: Ի դեպ միշտ էլ խառնակիչ բնավորություն է ունեցել, ինչի հետևանքով կռվի ժամանակ էլ պարբերաբար խնդիրներ էր ունենում:
Գլուխներդ մտցնում եք համակարգիչի մեջ, ստեղնաշարը տանջում եք, գիտեք թե գործ եք էլի անում… մեզ էլ թուրք եք հա՞ անվանում…
Պապիկան ջան, մի հատ ճիշտ աղբյուրներից իրազեկի, իմանանք ինչ ա կատարվել։ Էդ երթ ա, ինչ ա, էլի կռված տղերք են՞ գնացել, ծեծվել։ Հայաստանում ո՞նց են վերաբերվում կռված տղուն ծեծող ոստիկանին (թե՞ Ղարաբաղը Հայաստան չի)։ Դու կիմանաս՝ Ժիրոն Շուշիի հատուկ գումարտակի հրամանատար ա եղե՞լ։ Մերսի (համակարգողին և խմբագրին՝ կներեք օտարաբանությանը)։
Պարոն Պապիկյան, հաջորդ անգամ գրելիս նախորոք անպայման կփորձեմ կապնվել Ռուսաստանի դեսպանության եվ Առավոտի խմբագրության, գուցե նաեվ քո հետ, եթե հնարավոր լինի…նոր կգրեմ…ներող կլնես…
Պապիկյան, արի գլուխ մի հարթուկի էլի, էտ հեքիաթները գնա Ղարաբաղի անաղուհաց ոստիկաններին պատմի, որ ծափ տան, թե չէ եկել ես բանիմաց մարդկանց միջավայր ընկել, որ ինչ անես: Կամ էլ գնա մեծարի քո հերոսներին՝ Մոսի, Օգանովսկի, Ռիժի Լյովա ու նման բաներ: Շատ մի նեղվի դրանցից մենք էլ ունենք՝ Գեներալ կամ Զորավար Մանվել, Սերյան Սարոյան ու նման բաներ:
Ներող կլինես ճշմարտության համար:
Չեմ պատասխանում, քանի որ դրա կարիքը չկա, և յուրաքանչյուր ընթերցող էլ առանց որևէ իմ կողմից հակադարձման, ինքը կգնահատի իմ ու քո մոտեցումները կյանքին ու հայրենիքին՝ վշտացած պարոն Գալուստ Ենոքյան գլենդելից…
Հարգելի պարոն Պապիկյան, ես ախպարս, որ Եղեռնից մազապուրծ եղած որբի տղա եմ…ձեր մոտեցումներին չեմ սպասում…Գլենդելում էլ չեմ ապրում…մեզ էնտեղ «վիզա» չտվեցին…ժամանակավոր բնակվում եմ Հոլիվուդում ու Թեմեկուլայում…տեղական հնդիկների «ռեզերվացիային» կից…
Պապիկյան, ի՞նչ էին անելու էդ մարդիկ, որ նման վերաբերմունքի արժանացան: Հը՞: Կարա՞ս արդարացում գտնես https://www.aravot.am/2015/02/01/537866/ ասենք 6.09 կամ 8.55 րոպեների ավտոմեքենայի ապակին ջարդելուն: Թե գտնես, ասա իմանանք:
Տիգրան, ինչի համար որ գնում էին, ու ինչ որ ուզում էին անեին, այ հենց դրա համար էլ ծեծ են կերել… հիմա գրածս մի անգամ էլ ավելի դանդաղ ու ուշադիր կարդա, ու ոնց ուզում ես հասկացիր
Դե ձեր դեմ խաղ չկա Պապիկյան…ոչ կին , ոչ երեխա … մենակ թալանեք…Ալիվների ձեռը բռնած ու հայդա Դուբայ…
Վախներդ փորներդ ա , թե հանկարծ կերակրատաշտը ձեռներիցդ կխլեն…դրա հար էլ էդ ասքյարներին լավ նայում եք, որ պետք էղած ժամանակ քսի տաք…
Հարգելի պարոն Պապիկյան, ինձ կներես ես քո նկատմամբ անձամբ ոչինչ չունեմ, հավատում եմ, որ անձամբ քո տեսակետն ունես…հավատում եմ որ անկեղծ մտահոգ ես մեր երկրի համար…ես տարիքով մեծ եմ , եվ ես էլ իմ մոտեցումն ունեմ էս կյանքին…
Երբ փոքր էի, հայրս պատմում էր մի Հրանտ Պապիկյանի մասին որն իրեն շատ օգնել էր Հայաստան գալուց հետո 48 թվականներին: Էդ Պապիկյանը հորս աշխատանքի էր ընդունել Գյումուշ գեսի ինչ որ մի հիմնարկում որպես բանվոր եվ շատ հարցերում հովանավորել էր որպես ախպարի, ազնիվ մարդ էր եղել…կարծեմ ինքն էլ Վանից էր եղել… Խնդրում եմ վերեվում ասածներս անձանբ քո սրտիդ մոտ մի ընդունիր…
Հոդվածը շատ տեղին է; Կարծում եմ “Առավոտը” պետք է մի քայլ էլ անի առաջ, նոր կանոն ընդունի Մեկնաբանույթուններում. ոչ միայն արգելի լատինատառ հայերենը, այլ նաև այլ լեզուներով արտահյատվելը; Գրողները ամեն դեպքում հայեր են, և գրում են հայերի համար. թող գրեն հայերեն;
Ռուսերեն և անգլերեն մեկնաբանությւոնները թող գրեն “Առավոտի’ համապատասխան ռուսերեն և անգլերեն բաժիններում;
Պարոն Աբրահամյան, իսկ ճի՞շտ է արդյոք ոչնչացված թշնամուն զոհ անվանելը… Մամուլում, այդ թվում նաև ՛՛Առավոտ՛՛-ում, հաճախ են գրում. <> կամ <> ադրբեջանցի զինվոր…