Ռազմավարական եւ ազգային հետազոտությունների հայկական կենտրոնը (ՌԱՀՀԿ) ընթերցողի դատին հանձնեց փորձագիտական խմբի ուժերով պատրաստված տարեվերջյան ուրվագիր-գրքույկը, որը կրում է «Հայաստան-2014. Ճանապարհ դեպի անհայտություն» խորագիրը:
Ահա մի հատված այդ գրքույկից:
2014 թվականին երկրից հեռանալու գործընթացի թափը չի թուլացել:
Հայաստանի քաղաքացիները նախանձելի համառությամբ շարունակում են ապագան կապել հեռու երկրների հետ՝ բնավ չմտածելով իրենց որոշումների հետեւանքների մասին:
Կարդացեք նաև
Բնակչության թվաքանակը գնալով նվազում է՝ խախտելով ժողովրդագրական հավասարակշռությունը:
Արտագաղթը մնում է երկրի ազգային անվտանգության վիժեցման գլխավոր գործոններից մեկը:
Հայաստանի կառավարությանն առընթեր Քաղաքացիական ավիացիայի գլխավոր վարչության ս.թ. նոյեմբերին հրապարակված պաշտոնական տվյալների համաձայն՝ ընթացիկ տարվա տասն ամսում միայն օդային փոխադրամիջոցով Հայաստանից մեկնել եւ չի վերադարձել մոտավորապես 40 հազար մարդ:
Անցած տարվա նույն ժամանակամիջոցում օդուղիներով երկիրը լքածների ու չվերադարձածների թիվը կազմել է 29 հազարից մի փոքր ավելի:
Այդպիսով՝ 2013 թվականի համեմատ այդ ցուցանիշը բարձրացել է ավելի քան 36 տոկոսով:
Ըստ նոյեմբերի 7-ի մամլո ասուլիսում ժողովրդագիր Ռուբեն Եգանյանի արած հայտարարության՝ ամեն տարի Հայաստանը լքում է բնակչության 1 տոկոսը: «Եվ դա ամենամեղմ գնահատականն է: Դա նշանակում է, որ ամեն տարի մեր առանց այն էլ փոքր շուկան 1 տոկոսով կրճատվում է»,- ասել է Եգանյանը: Նրա խոսքով՝ տասը տարվա ընթացքում երկրից հեռացել ու այլեւս չեն վերադարձել 320 հազար հայաստանցիներ:
Արտագաղթի աճի առաջին պատճառը, ժողովրդագրի դիտարկմամբ, ցածր աշխատավարձերն են, երկրորդը՝ սոցիալ-բարոյական գործոնները, մասնավորապես ապագայի հանդեպ անվստահությունը, երրորդը՝ աշխատատեղերի բացակայությունը:
Նրա վկայությամբ՝ հիմնականում մեկնում են սոցիալապես ակտիվ մարդիկ, որոնց թիվը բնակչության 5-6 տոկոսից չի անցնում:
Արտագաղթը խթանող գործոնների թվում են՝ տնտեսական ծանր վիճակը, փոքր ու միջին բիզնեսում մրցակցության անհավասար պայմանները, աշխատատեղերի սղությունը եւ, որպես դրա հետեւանք, զանգվածային գործազրկությունը:
Երկիրը լքում է բնակչության առավել գործունակ մասը՝ գլխավորապես երիտասարդությունը:
Արտագաղթողների գերակշիռ տոկոսը տղամարդիկ են, ովքեր վաստակի համար մեկնում են հիմնականում Ռուսաստան եւ այնտեղից տրանսֆերներ ուղարկում իրենց ընտանիքներին:
Տղամարդկանց երկարատեւ բացակայությունը հաճախ ընտանիքների քայքայման պատճառ է դառնում եւ, բացի դրանից, խախտվում է երկրում արական ու իգական բնակչության հարաբերակցությունը, ինչի հետեւանքով երիտասարդ կանայք վերարտադրության ամենաակտիվ շրջանում հնարավորություն չեն ունենում ամուսնանալու եւ ծննդաբերելու:
Կրճատվում է ինչպես դպրոցականների, այնպես էլ զորակոչիկային տարիքի քաղաքացիների թիվը՝ առաջացնելով երկրի անվտանգության լրջագույն սպառնալիք:
Խնդիրներ են ծագում նաեւ՝ կապված բնակչության ծերացման ու կենսաթոշակառուների թվի մեծացման միտումների հետ, ինչն իր հետ բերում է բյուջետային ծախսերի ավելացում:
Դրա հետեւանքների հաղթահարումը բավական ցավոտ է, որովհետեւ ծանրության առյուծի բաժինը՝ պարտադիր կուտակային կենսաթոշակների, ժամանակավոր անաշխատունակության նպաստների եւ նմանատիպ այլ օրենսդրական փոփոխությունների տեսքով, ընկնում է համամասնորեն փոքրաթիվ աշխատողների ուսերին: Մինչդեռ ամենից առաջ պահանջվում են արտագաղթը զսպելու արդյունավետ միջոցներ, որոնք առայժմ գործի չեն դրվում:
Անկախ Հայաստան, Նիկոլի բոստան, խմբապետ Կոստան
Հո դուք թուրք չե՞ք. արտագաղթը որ կասեցնեք, զսպեք՝ էս ժողովոուրդը իրար միս ուտե՞ն: Գոնե տենց փախնում փրկվում են Ձեզանից…