Ծաղկաձորում այս օրերին անցկացվում է «Ես եմ» միջազգային 8-րդ երիտասարդական կինոփառատոնը, որը մեկնարկել է հոկտեմբերի 1-ին և կտևի մինչև հոկտեմբերի 5-ը: Ներկայացված 118 ֆիլմից ընտրվել են 60-ը` վավերագրական, խաղարկային, անիմացիոն:
Կինոփառատոնի ժյուրին նախագահում է ռեժիսոր Ռուբեն Քոչարը, ում հետ էլ որոշեցինք զրուցել և′ նման փառատոների կարևորության, և′ այսօրվա երիտասարդության կինոմտածողության մասին:
-Օտարազգի երիտասարդ ռեժիսորներն իրենց ձեռագրով շատ նման են մեր երիտասարդներին,- ասում է Ռուբեն Քոչարը,- այսինքն` նույն տրամադրության մեջ են` աղքատների, խեղճերի են նկարում: Չգիտես ինչու աղքատ ենք, նման բաներ են նկարում: Բայց, օրինակ, ղազախները շատ հետաքրքիր ֆիլմեր են նկարում, ռուսները լրիվ մաքուր էին նկարել, հատկապես` ՎԳԻԿ-ի ուսանողները. զգում ես, որ պրոֆեսիոնալ բան կա: Մեր դեպքում Սովետից եկած բան է, որը ներարկում են մեր ջահելների մեջ: Այն, որ մենք մեծ ժողովուրդ ենք, որ ունենք մեծ մտքեր, գաղափարներ, բայց մեզ խեղճ ենք ներկայացնում: Մենք պիտի նկարեինք «Մենք ենք, մեր սարերը», իհարկե, լավ ֆիլմ է, լավ դիալոգ կա, բայց էությունն անգրագիտության մասին է, որ իբր հայերն էդ են: Մեր մեջ մտել է, որ այդպիսին պիտի լինենք: Ասածս այն է, որ եթե անգամ դժվար կյանք ենք ուզում նկարել` բանտ, ծերանոց, դրա մեջ էլ պիտի գեղեցկություն լինի, մենք ասում ենք գեղարվեստ, չէ՞: Տգեղն էլ պիտի գեղեցիկ լինի: Երիտասարդներին թվում է՝ եթե իրենք այդպես նկարեցին, ուրեմն` ռեալիստ են, բայց արվեստը, գեղարվեստը ռեալիզմ չի , դա խրոնիկա է դառնում:
-Մենք անընդհատ բողոքում ենք, թե ՀՀ-ում չկա կինոարտադրություն, բայց կինոյի տեսեք քանի փառատոն ունենք:
-Ինչ մակարդակի փառատոներ ունենք, ճիշտ այդ մակարդակի էլ՝ կինոարտադրություն. դրանք համահունչ են: Բայց այս փառատոնն ինձ համար հաճելի է, ես սրանում լուսավոր բան եմ տեսնում: Սա թրեյնինգ է` փորձադաշտ, որ երիտասարդները տեսնեն՝ ինչ բան է փառատոն ասվածը: Սա դպրոց է, որտեղ հավաքվում են իրար գլխի, քննարկում միմյանց ֆիլմերը, մի տեղ ապրում: Վաղը-մյուս օրը, որ ուրիշ երկրներում մասնակցեն, արդեն փորձ կունենան: Ուզում եմ մի բան ձևավորվի` անպայման չի, որ լինես առաջինը: Մի քիչ աբսուրդ է, որ բոլորն ուզում են չեմպիոն դառնալ: Ի վերջո, առաջին կամ երկրորդ տեղ ասվածը հարաբերական է: Կարևորը քեզ ընդունեն, եթե ընդունեցին՝ հաղթած ես: Սա կուզեի, որ արմատավորվի նաև մեր ժողովրդի մեջ: Եթե արվեստագետը մասնակցում է փառատոնին, դա արդեն մեծ բան է: Ասում են` գնացին, բայց… բայց գնացին չէ՞:
-Մենք, ճիշտ է, միջազգային փառատոներից մրցանակներով ենք հետ գալիս, բայց ավելի վերև այդպես էլ չի հաջողվում բարձրանալ, ինչպես և ոչ մի հայ գրող Նոբելյան մրցանակի չի արժանացել: Սա երևի նրանից է, որ մենք գրում ենք մեր խնդիրներից, որը դրսի մարդուն, աշխարհին հետաքրքիր չէ:
-Այդ հարթակներն էլ են տարբեր, դրանց իմաստները պիտի հասկանանք: Ամեն հարթակ չի, որ առողջ է: Օրինակ, ինչպես Օսկարինը, Կաննինը: Չնայած դրանք էլ պիտի հասկանանք, թե ինչպես են ընդունում, ինչ քաղաքականություն կա: «Ավատարին» բան չտվեցին, որովհետև ԱՄՆ-ի զավթողականությունը ցույց տվեց, և իդեալոգիան չբռնեց: Հիմա ասում են` գնացին Ճ կլասի փառատոն։ Հիմա, եթե էդ միջազգայինները Ճ կլասի են, սա ուրեմն` մինուս Ճ է՞: Չի կարելի ասել այդպես, որովհետև սա մի խումբ մարդկանց կարծիք է, Ճ կլասը դու ես: Մարդիկ մի տեղ հավաքվել են, փող են դրել, մի բան են փորձում անել, դա արդեն մեծ բան է: Ֆրանսիական «Նոր ալիքը», որ սկսեց, մի այսպիսի միտք ասվեց` երկու հոգի իրար հետ խոսեցին և աշխարհը լսեց, հիմա այստեղ տասը հոգի են: Շատ կարևոր է, թե ով է գովեստով հանդես եկողը և ով՝ հակառակը: Մի հարգարժան մարդ կա, այն ժամանակ նա երիտասարդ էր, եկել և հայրիկիս առաջարկել է, որ արձանը սարքի, հայրիկս պատասխանել է` դու ով ես, որ իմ արձանը սարքես: Այսինքն` սա ևս հարաբերական է, կրկնում եմ` կարևոր է, թե ով է այդ գովացողը և չգովացողը:
ՄԱՐԻԱՄ ՊԵՏՐՈՍՅԱՆ
«Ես եմ» կինոփառատոնի աշխատակազմ
