Եվ այսպես՝ Եվրասիական միությանը Հայաստանի անդամակցության պայմանագրի նախագիծը հրապարակվեց, եւ պարզվեց, որ որոշ ապրանքատեսակների ներկրման հարցում Հայաստանն «արտոնյալ ժամկետ» է ստանում։ Պարզ ասած՝ Հայաստանին թույլ են տալիս մոտ 800 ապրանքատեսակների մաքսատուրքերը բարձրացնել ոչ թե անմիջապես, այլ, ասենք, միությանն անդամակցելուց 4-5 տարի հետո։
Հրապարակված փաստաթղթից պարզ է դառնամ նաեւ, որ Հայաստանի եւ Ղարաբաղի միջեւ մաքսակետ այնուամենայնիվ լինելու է, ընդ որում՝ առնվազն երկուսը (Լաչինում եւ Սոթքի լեռնանցքում): Լավ, ենթադրենք՝ սկզբնական շրջանում դրանք ձեւական բնույթ են կրելու, բայց հասկանալի է, չէ՞, որ Ռուսաստանն ու Ղազախստանը ցանկացած պահի կարող են այդ մաքսակետերում ինչ-որ միջադեպեր կազմակերպել եւ այդ առթիվ զինված ջոկատներ ուղարկել՝ «մաքսակետերի բնականոն աշխատանքն ապահովելու համար»։ Պատկերացրեցի՞ք հետեւանքները։
Անցնենք առաջ։ Հայաստանն արդեն 24 տարի է գտնվում է շրջափակման մեջ եւ արտաքին աշխարհի հետ կապվելու երկու ճանապարհ ունի՝ Վրաստանով ու Իրանով։ Եվրասիական միությանն անդամակցելուց հետո Ռուսաստանը մաքսակետեր է տեղադրելու նաեւ Մեղրիում, Բագրատաշենում ու Վրաստան տանող մյուս ճանապարհների վրա, այսինքն՝ Հայաստանը նաեւ ներսից է շրջափակվելու։ Առաջ Հայաստանն ուներ չորս հարեւան, որոնցից երկուսի հետ սահմանը փակ էր, մյուս երկուսի հետ ոնց կարողանամ՝ հարաբերվում էինք։ Հիմա երկու սահմանները մնալու են փակ, մյուս երկուսի բանալիներն էլ գտնվելու են Եվրասիական միության (պարզ ասած՝ Ռուսաստանի) գրպանում։ Հիմա ինքներս մեզ հարց տանք՝ հնարավո՞ր է, որ որեւէ երկրի շրջափակումը խստացվի, բայց երկրի տնտեսությունը դրանից շահի։
Մարկ ՆՇԱՆՅԱՆ
Հոդվածն ամբողջությամբ կարող եք կարդալ «Չորրորդ իշխանություն» թերթի այսօրվա համարում
