Կամ՝ ինչպես Ցիցերոնն էր ասում՝ դատավորը խոսող օրենքն է,
իսկ օրենքը՝ համր դատավորը
Երբ դատարանում տեսանելին դառնում է անտեսանելի եւ անհերքելին հերքվում է, դու պապանձվում ես, ակամայից ուզում ես այդպիսի դատարանի վրա… մեղա քեզ Աստված, օրենքն արգելում է ոչ հարգալից վերաբերմունք դատարանի եւ դատավորի նկատմամբ:
Այսպես կոչված՝ մրցակցային դատավարության գոյություն ունեցող սկզբունքը պահանջում է, որ դու բոլոր փաստարկներդ հանես, փռես դատավորի առջեւ, համոզես նրան (դատավորն առաջնորդվում է նաեւ համոզմունքով), վեճի բռնվես քո հակառակորդ կողմի հետ: Բայց քո հակառակորդ կողմը՝ հետաքննիչն ու դատախազը, ծպտուն չեն հանում քո փաստարկների դեմ, դու ներկայացնում ես խնդրո առարկա տեսաձայնագրառումը, ճգնում ապացուցել, որ այն կատարվել է գաղտնի, ապա մոնտաժվել ու ներկայացվել դատարան:
Բայց քեզ լսող, ոչ էլ առարկող չկա: Մտածում ես՝ «Կարո՞ղ է ՀՀ Սահմանադրության 23 եւ Քրեական օրենսգրքի 144 հոդվածներն արդեն կորցրել են իրենց ուժը»: Այլապես դատախազն այդ ի՞նչ օրենքով է հաստատել նորաթուխ հետաքննիչի որոշումն այն մասին, որ գաղտնի չի եղել ձայնագրառումը: Ո՞նց թե գաղտնի չի եղել, այդ դեպքում ինչո՞ւ է ձայնագրության սարքը թաքցվում սեղանի տակ: Դատախազն այստեղ լռում է: Նրա փոխարեն դատավորն է պատասխանում՝ «Իսկ ինչո՞ւ թույլ տվեցիք սեղանի տակ թաքցնելու»: Թվում է՝ ֆարս ես դիտում թատրոնում կամ այդ պահին դատավորը մտքով իր հաջորդ՝ Վարդան Պետրոսյանի դատի հետ է: Պարույր Սեւակը նման դեպքում ասում էր՝ «կուզես պատռվիր մեջտեղիցդ, բերանիդ բարձ խոթիր, գլուխդ պատեպատ տուր», միեւնույն է՝ նրանք իրենցն են առաջ տանելու: Ամեն ինչից երեւում է՝ այստեղ դատավորն իր համոզմունքն ունի, այն չի փոխվի, որովհետեւ այդ համոզմունքն ունի նաեւ դատախազը: Հաճախ ենք լսում շատերից՝ մեր օրերի դատական համակարգը սա է: Ընդամենը մի անգամ է եղել լեգենդ դարձած մի դեպք, երբ դատավորը, կոնկրետ դատավոր Ռաֆայել Բլբուլյանը (բանաստեղծ Լեւոն Բլբուլյանի հայրը) ընդդիմացել է դատախազի ճնշումներին եւ սանկցիա կիրառել նրա նկատմամբ: Անցյալում էր դա: Կոնկրետ մեր դեպքում դատավոր Վաղինակ Մկրտչյանն իր գործընկեր դատախազ Վ. Ռշտունու (ի դեպ, նա նոր է դատավորի պաշտոնից դատախազ դարձել) ոչ մի օրենքով չպատճառաբանված կարծիք -ենթադրությունը դարձրել է իր համոզմունքը, որին դեմ գնալը կարծես իր համար սրբապղծություն է: Նույնը կարելի է ասել Վերաքննիչ դատարանի այս գործը քննող նախագահող դատավոր Գ. Ավետիսյանի մասին: Դատաքննությունից պարզվեց, որ նա դեռեւս ծանոթ էլ չէ գործի բոլոր նյութերին, սակայն դա չի խանգարում, որ ձեւի համար մտնի խորհրդակցական սենյակ, որպեսզի որոշում կայացնի դատախազի որոշման copy paste տարբերակով: Գուցե սա ընդունված կարգ է մեր իրականության մեջ եւ հենց այս փաստով էլ կարող ենք եզրակացնել, թե ինչու այսքան խորն են անկում ունեցել մեր դատարանները: Այնուամենայնիվ, հարց է առաջանում՝ ինչո՞ւ իրավապահներն այսպես ջերմեռանդորեն պաշտպանում են այս անձին: Գուցե նրանց վախեցնում է այն փաստը, որ այս ստահակը (դատարանի վճռով հաստատված է անպատկառ նրա ստահակությունը) մամուլում տարածել էր հաղորդումներ այն մասին, որ ինքն ունի նախագահ Սերժ Սարգսյանի «դաբրոն»: Հավանաբար նրանց վախը բռնել է պետք, կամ երեւի «Այսքան սրբերի աղոթելու փոխարեն՝ մի Աստծո աղոթենք, պրծնենք»: Կամ գուցե իրավապահներն այս անձի ինչ-ինչ ծառայությունները հատուցելու համար էին 11 ամիս ձգել նրա սուտ մատնության հիման վրա քրեական գործ հարուցելու գործընթացը: Դա արդեն թեմա է, որը պիտի դառնա նոր դատի գործ, ինչից հիմա նրանք խուսափում են…
ՄՆԱՑԱԿԱՆ ՀԱՐՈՒԹՅՈՒՆՅԱՆ
«Հրազդան» հեռուստաընկերության
խմբագիր
Կարդացեք նաև
«Առավոտ» օրաթերթ
24.09.2014
