Մինչդեռ Թուրքիայի մշակույթի նախարարը
մշակութային հարցերում խորհրդակցում է նրա հետ
Շուրջ 35 տարի է հաշվվում ծնունդով Ստամբուլից դիրիժոր Նվարդ Անդրեասյանի (լուսանկարում) ստեղծագործական կենսագրությունը: Երաժիշտը հանդես է եկել բազմաթիվ երկրներում, այդ թվում՝ Ռուսաստանում, Ֆրանսիայում, Բրազիլիայում, ԱՄՆ-ում, Չինաստանում, Չեխիայում եւ այլն: Թեեւ նա հաճախ է այցելում հայրենիք, սակայն ընդամենը երկու անգամ է ներկայացել մեր հանդիսատեսին: Ազգային օպերային թատրոնում 1990-ականների սկզբներին Նվարդ Անդրեասյանը ղեկավարել է Տիգրանյանի «Անուշ» եւ Դոնիցետիի «Պողիկտոս» օպերաները: Իսկ թե ինչն է նրա՝ Հայաստան հաճախակի այցերի նպատակը, «Առավոտի» հետ զրույցում տիկին Անդրեասյանը նախ հիշեց ժամանակին Երեւանի կոնսերվատորիայում անցկացրած վարպետության դասերը, ղեկավարած ներկայացումները, ապա ասաց, որ իրեն հետաքրքրում է հայաստանյան մշակութային կյանքը:
«Բոլոր ժամանակներում ցանկացած քաղաքակիրթ երկրի համար առաջնահերթ խնդիր է մշակույթի զարգացումը: Օրինակ, հաճախ է շրջանառվում «եվրոպական մշակույթ» արտահայտությունը: Եվրոպայում մշակույթը ուրիշ տեսակ զարգացում է ապրել, որոշ երկրներում տարբեր ժամանակներում նույնիսկ մշակութային հեղաշրջումներ են եղել: Ճիշտ որդեգրած քաղաքականության առանցքում սա է՝ այսօրվա ձեռքբերումը վաղվա համար է»,- հայտնեց դիրիժորը:
Ինչ վերաբերում է հայաստանյան մշակույթին, մեր զրուցակիցն առանց մանրամասնելու ասաց, որ վերջին տարիներին երաժշտարվեստում զգալի առաջընթաց է արձանագրվել:
Օրերս Նվարդ Անդրեասյանը ներկա է գտնվել Ազգային օպերային թատրոնի՝ Վերդիի «Աիդա» օպերայի ներկայացմանը: Երաժիշտն առանձնացրեց մասնավորապես Աիդայի դերերգով հանդես եկած ՀՀ վաստակավոր արտիստ Մարինե Դեինյանին, ասելով, որ երգչուհին պարզապես պարտադրեց նվագախմբին նրբանալ: Խնդրեցինք մանրամասնել ասվածը: «Դիրիժոր Կարեն Դուրգարյանի ղեկավարությամբ նվագախմբի այս օպերայի մեկնաբանությունը մի տեսակ ծանր էր: Ընդհանրապես տեմպը ձգված էր, մինչդեռ անհրաժեշտ էր, որպեսզի այն դինամիկ լիներ: Օրինակ, երբ Ռադամեսը իր զորքով հաղթանակած վերադառնում է, երաժշտությունն էլ պետք է մատուցվեր հաղթանակած շնչով, «զինվորական», այլ ոչ թե փողոցում քայլելու տեմպ հիշեցներ…»,- հայտնեց տիկին Անդրեասյանը: Հետաքրքրությանը՝ ինչո՞ւ իրեն չենք տեսնում հայաստանյան որեւէ նվագախումբ ղեկավարելիս, երաժիշտը նշեց, որ ինքը վաղուց աշխատում է երկու իմպրեսարիոների՝ թուրք Մուրադ Գյուրոլի եւ չեխ Զդենեկ Պրոուզայի հետ, որոնք էլ կազմակերպում են իր հյուրախաղերը: Մանրամասնելով էլ իմպրեսարիոների աշխատանքը, մեր զրուցակիցը նշեց, որ նրանց շնորհիվ ղեկավարել է առաջնակարգ մի շարք պետական սիմֆոնիկ նվագախմբեր, այդ թվում՝ Ռուսաստանի, Լիլի (Ֆրանսիա), Պորտո Ալեգրեի (Բրազիլիա), Սանտա Ռոզայի (ԱՄՆ), Չեխիայի Յանաչեկի անվան ֆիլհարմոնիկ նվագախմբերը եւ այլն, ինչպես նաեւ Պերմի օպերայի եւ բալետի պետական ակադեմիական թատրոնում մեկնաբանել է Մոցարտի «Ֆիգարոյի ամուսնությունը» օպերան: Հարցին, թե ինչու իմպրեսարիոներին չի հուշում կազմակերպել հյուրախաղեր նաեւ Երեւանում, դիրիժորը պատասխանեց. «Նրանց դեռեւս տարիներ առաջ եմ հայտնել իմ ցանկությունը, իսկ հիմա սպասում եմ…»:
Կարդացեք նաև
Արտերկրից Հայաստան ժամանած մեր հայրենակից արվեստագետներից շատերը չեն սպասում հրավերի կամ պարզապես իրենց իմպրեսարիոյին հաճախակի հիշեցնում են հայրենիքում բեմ բարձրանալու ցանկության մասին, երբեմն էլ ուղիղ դիմում են ՀՀ մշակույթի նախարարին: Այս դիտարկմանն ի պատասխան՝ դիրիժորը նշեց, որ իր այցերը հայրենիք կարճատեւ են, հետեւաբար չի կարողանում «հասնել» նախարարի մոտ, ժպտալով էլ հավելեց, թե կարծում է, որ մի օր նախարարն ինքը ցանկություն կունենա հանդիպել իր հետ: «Օրինակ, Թուրքիայի մշակույթի նախարարը ծանոթանալով իմ արտերկրյա գործունեությանը՝ տարիներ առաջ ինձ հրավիրեց խորհրդակցության՝ վերանայելու Թուրքիայում գործող 5 սիմֆոնիկ նվագախմբերի եւ 6 օպերային թատրոնների նվագախմբերի կառավարման համակարգը: Հիշեցնեմ, որ ժամանակին Ֆրանսիայի Լիլ քաղաքում հիմնել եմ «Փոլիխրոմի» ժամանակակից երաժշտության անսամբլը, շուրջ 3 տարի աշխատել Ցյանջին քաղաքի սիմֆոնիկ նվագախմբի հետ եւ այլն»,- հայտնեց մեր զրուցակիցը: Թուրքիայում գործող հայազգի երաժիշտների մասին էլ նշեց. «Թուրքիայում հայերը կենտրոնացած են Ստամբուլում եւ հիմնականում զբաղված են միջին բիզնեսով: Կարող եմ առանձնացնել երկու խմբավարների՝ Բոսֆորի համալսարանի երգչախմբի ղեկավար Մասիս Արամ Գոզբեկին, որի ղեկավարած կոլեկտիվը քանիցս արժանացել է միջազգային մրցույթների դափնիների եւ Արտաշես Ագոշյանին, որը նաեւ կոմպոզիտոր է, կոնտրաբասահար, դասավանդում է Ստամբուլի կոնսերվատորիայում»: Եղեռնի 100-ամյա տարելիցին ընդառաջ՝ դիրիժորը համերգաշարը կսկսի 2015թ. հունվարին եւ մեկ տարի շարունակ թուրքական նվագախմբերի մատուցմամբ կհնչեցնի հայ եւ թուրք կոմպոզիտորների երկեր: «Սա կարծես շարունակությունն է 2010թ. իմ կողմից հիմնած հայ-թուրքական երիտասարդական միացյալ նվագախմբի»,- հիշեցրեց տիկին Անդրեասյանը:
ՍԱՄՎԵԼ ԴԱՆԻԵԼՅԱՆ
«Առավոտ» օրաթերթ
11.09.2014
