ՀԱԿ պատգամավոր Լյուդմիլա Սարգսյանը չի համարում, որ պատգամավորներն ու պաշտոնյաները հենց նկարվելու համար էին գնացել սահմանամերձ զորամասեր ու բնակավայրեր:
-Խորհրդարանական քառյակի 12 կետերի հրապարակումից, որոնք ուղղված էին իշխանություններին՝ իբրեւ պարտադիր կատարման պահանջ, երկուսուկես ամիս է անցել: Այդ ընթացքում Հովիկ Աբրահամյանի ղեկավարած կառավարությունը, կարելի է ասել, բավական ակտիվ աշխատում էր. հայտարարվեց պայքար ստվերի դեմ ու դրա շրջանակներում տարբեր քայլեր են կատարվում: Քառյակի 12 պահանջներից մի մասն ուղղակիորեն առնչվում էին ստվերին ու դրա դեմ պայքարին: Կառավարության գործունեության մեջ տեսնո՞ւմ եք քայլեր, որոնք բխում են նաեւ ՀԱԿ-ի, ԲՀԿ-ի, ՀՅԴ-ի եւ «Ժառանգության» պահանջներից:
– Կառավարությունն իր քայլերում չի հենվում քառյակի 12 կետերին: Ձեւակերպումը, համենայնդեպս, այդպես չէ: Ամեն ինչ ներկայացվում է սեփական ծրագրերի իրականացմանն ուղղված քայլեր եւ կարծես թե ուզում է ցույց տալ, որ քառյակի պահանջներով չի պայմանավորված կառավարության գործունեությունը: Բնականաբար, ես չեմ բացառում, որ իրենց քայլերում ներառված են կետեր, որոնք կան նաեւ ընդդիմության 12 պահանջներում ու կառավարությունը փորձում է ինչ-որ ուղղություններով, ինչ-որ աշխատանքներ տանել:
Ինչեւէ, ես այն կարծիքին եմ, որ իշխանությունը նպատակ ունի ինչ-որ չափով բավարարել քառյակի պահանջները՝ դա չներկայացնելով այդպես, այլ իբրեւ սեփական ծրագրի կատարում:
Կարդացեք նաև
– Այսինքն, եթե ամփոփենք, կարող ե՞նք արձանագրել, որ մեծ հաշվով, կառավարությունը կատարում է քառյակի պահանջները՝ դրանք ներկայացնելով իբրեւ սեփական նախաձեռնություններ:
– Կուզենայի որ այդպես լիներ: Բայց, 12 կետերը պահանջների ամբողջություն են, որոնք իշխանությունն ի զորու չէ կատարել: Կարող է մեկ-երկու քայլ անեն, բայց չեմ կարծում, թե հակված են բոլոր կետերը կատարելուն: Եթե այդ 12 կետերի գոնե մեծ մասն իրականություն չի դառնում, դա նշանակում է, որ կյանքը Հայաստանում դրական փոփոխության չի ենթարկվելու: 12 պահանջների ամբողջությունն, ըստ էության, մի ծրագիր է, որի արդյունքում երկրում կարող է սոցիալ-տնտեսական վիճակը բարեփոխվել: Եթե այդ կոմպլեքսից դուրս ինչ-որ քայլեր են արվում, դա նշանակում է, որ կառավարությունը փորձում է իր գոյությունն արդարացնել՝ տարբերվելով նախկին կառավարությունից: Այսօր ես դա եմ տեսնում: Լուրջ քայլեր, որոնք ուղղված են 12 կետերի հստակ կատարմանը, դեռ տեսանելի չեն:
Ես հասկանում եմ, որ իշխանությունը իշխանություն է նաեւ նրա համար, որ ցույց տա, թե ինչ անում է ընդդիմության պարտադրանքի ներքո չէ, այլ իր սեփական կամքի արգասիքն է: Ես կողմ եմ նաեւ դրան՝ թող սեփական կամքի արգասիքը լինի, թող կատարված քայլերի անուններն ուրիշ լինեն, բայց արդյունքում շահի ժողովուրդն ու երկիրը: Առայժմ, ցավոք, դա տեսանելի չէ: Հայաստանում այնպիսի մի մոնոլիտ համակարգ է ձեւավորվել, որը քանդելն իշխանությունն ի զորու չէ, քանզի դա քանդելով՝ հենց իշխանությունն է քանդվում:
– Փաստորեն, սեպտեմբերյան համատեղ հանրահավաքի հետ կապված, ընդդիմության ծրագրերում փոփոխություններ չե՞ն սպասվում:
– Ես չեմ շտապի գնահատական տալ: Առջեւում դեռ մեկ ամիս ժամանակ կա: Միգուցե կառավարությունը ծրագրեր է իրականացնում, որը մեզ համար դեռ ակնհայտ տեսանելի չէ եւ մոտ ապագայում, եթե իշխանությունը քաղաքական կամք դրսեւորի, տեսանելի դառնա: Եթե ոչ՝ արդեն սեպտեմբերի վերջին քառյակի ուժերը կամփոփեն եւ իրենց կարծիքը կարտահայտեն կառավարության գործունեության մասին:
– Վարչապետ Հովիկ Աբրահամյանի հայտարարությունը, որ հարյուր օրը քիչ ժամանակ է ստվերի դեմ արդյունավետ պայքար իրականացնելու համար, ընդդիմադիրների սուր քննադատությանն արժանացավ: Մասնավորաբար, ՀԱԿ խմբակցության ղեկավար Լեւոն Զուրաբյանն էլ այդ հայտարարությունը որակեց իբրեւ կառավարության ձախողում: Համամիտ չե՞ք այդ որակման հետ:
– Այն որ Հովիկ Աբրահամյանն ասել է, որ հարյուր օրը քիչ ժամկետ է, կարծում եմ, ընդունելի է: Տարիներով կառուցված քրեաօլիգարխիկ համակարգը եւ ստվերը հարյուր օրում դժվար կլիներ հարկային դաշտ բերել, մանավանդ, որ կառավարությունը գնաց մի ճանապարհով՝ ամեն օլիգարխի հետ առանձին բանակցություն վարել: Բայց, կարծում եմ, առավել արդյունավետ կլիներ եթե կառավարությունն ընտրեր այլ ճանապարհ՝ հարկային գերատեսչությունները հստակ հրահանգով պիտի աշխատեին, միաժամանակ, նաեւ պաշտպանվածություն ունենալով պետության կողմից, որպեսզի օլիգարխների կամայականություններից ու ոտնձգություններից զերծ մնային: Այդ պարագայում, միգուցե, հարյուր օրվա մեջ կառավարությունը կարողանար տեղավորվել: Բայց, քանի որ նաեւ բարեկամական կապեր կան, կառավարությունը ինչ-որ տեղ տղայական մոտեցում ցուցաբերեց՝ անհատական-համոզելու տարբերակով գնաց:
Ինչ վերաբերվում է ձախողմանը, ի սկզբանե էլ հույս չկար, որ այդ մեխանիզմը կաշխատի:
նչեւէ, կառավարությանը մեկ ամիս ժամանակ է մնացել: Հովիկ Աբրահամյանը, կարծում եմ, կհասցնի հստակեցնել իր անելիքները եւ արդյունքներ արձանագրել:
– Վերջերս, Նոյեմբերյանի տարածաշրջան կատարած այցից հետո, «Ժառանգություն» խմբակցության ղեկավար Ռուբեն Հակոբյանը տեղեկացրեց, որ առաջիկայում խորհրդարանական վեց խմբակցությունները համատեղ օրենսդրական փաթեթ կներկայացնեն կառավարությանը՝ սահմանամերձ բնակավայրերին տրվելիք արտոնությունների վերաբերյալ: Սակայն, ՀԱԿ խմբակցության պատգամավոր Նիկոլ Փաշինյանն առաջ ընկավ, եւ այդ առիթով սեփական օրենսդրական նախաձեռնությունը շրջանառության մեջ դրեց խորհրդարանում: Հավանական համարում ե՞ք, որ այդ նախագիծը դառնա միասնական կամ ինչ-որ համագործակցության տարբերակներ տեսնում ե՞ք:
– Ինձ համար էական չէ, թե նախաձեռնությունն ումն է: Կարեւորը, որ նախաձեռնությունը կյանքի կոչվի, քանզի խոսքը վերաբերվում է մեր երկրի ամենախոցելի հատվածներին, որտեղ իրոք անհրաժեշտ են եւ արտոնություններ, եւ կտրուկ բարեփոխումներ: Այն մարդիկ, ովքեր դեռ շարունակում են բնակվել սահմանամերձ գոտիներում, պետք է կարողանան ազատ շնչել ու չմտածել երկիրն օր առաջ լքելու մասին:
Օրեր առաջ ես զրուցում էի Տավուշի մարզի Ոսկեվան գյուղում բնակվող եղբորս հետ, նա ցավով նշեց, որ գյուղում համարյա մարդ չի մնացել: Այս իրավիճակում, անհրաժեշտ է շատ կտրուկ եւ արագ լուծումներ գտնել՝ սահմանամերձ գոտիներում բնակվողներին արտոնություններ տալու համար: Հակառակ դեպքում, սահմանը միայն զինվորն է պշտպանելու: Բայց եթե թիկունքում բնակվողներ չկան, զինվորն իր նվիրվածությամբ ու համառությամբ էլ չի կարող պաշտպանել հողը: Խնդիրը ռազմաքաղաքական, ռազմատեխնիկական է, ուստի, ինձ համար բնավ էլ էական չէ, թե դա ո՞ւմ առաջարկով կլինի, եւ ովքե՞ր կցանկանան համագործակցել: Կարեւորն արդյունքն է, որին շատ արագ պետք է կարողանալ հասնել:
– Սահմանային լարված այդ օրերին պատգամավորներից ու պաշտոնյաներից շատերը շտապեցին սահմանային գյուղեր եւ զորամասեր այցելել, նկարվել ու նկարները տարածելով իրենց գովազդել: Դուք արմատներով Տավուշից եք. եղա՞ք հարազատ բնակավայրերում:
– Ես անընդհատ կապի մեջ եմ Տավուշում բնակվող իմ հարազատների, բարեկամների, ընկերների հետ: Այդ օրերին չեմ գնացել, որովհետեւ երկրում չեմ եղել:
Ինչ վերաբերվում է ձեր դիտարկմանը՝ ես չեմ համարում, որ պատգամավորները հենց նկարվելու էին գնացել: Չեմ ուզում այդպես մտածել, որովհետեւ, կարծում եմ, որ ամեն դեպքում, յուրաքանչյուր հայի սիրտ էլ ցավում է մեր սահմաններում տիրող իրավիճակի համար: Ես հակված եմ մտածել, որ բոլորն էլ մտահոգ են եւ փորձում են ինչ-որ կերպ զինվորի կողքին լինել: Բայց չեմ կարծում, որ մեկ այցելությամբ հնարավոր է զինվորին ոգի տալ: Նման այցերը պետք է մշտական լինեն ու պարտադիր չէ՝ տեսախցիկով: Միգուցե կլինեն մարդիկ, ովքեր նաեւ սեփական PR-ի համար են գնացել, բայց ես դա բացառապես այդպես չէի ներկայացնի: Ավելին, անգամ դրա մեջ էլ վատ բան չեմ տեսնում:
Զրույցը՝ Նելլի ԳՐԻԳՈՐՅԱՆԻ
«Առավոտ» օրաթերթ
23.08.2014
