Յարգարժան Նախագահ Հայաստանի Հանրապետութեան՝ Պրն. Սերժ Սարգսեան
Յարգարաժան Վարչապետ Հայաստանի Հանրապետութեան՝ Պրն. Յովիկ Աբրահամեան
Յարգելի նախարարներ, պետական այրեր և տիկնայք, քաղաքական եւ յարանուանական համայնքներու պատկառելի ներկայացուցիչներ,
Սիրելի ներկաներ,
Ընդամէնը 11 ամիսներ կը բաժնեն մեզ Հայոց Ցեղասպանութեան 100-ամեակէն և այսօր, հայրենիքէն մինչև Սփիւռքի ամենահեռաւոր անկիւնը նախապատրաստական աշխատանքները բուռն թափով կ’ընթանան և որքան մօտենայ Ապրիլ 24-ը, կամայ թէ ակամայ, համայն հայութիւնը և ինչու չէ նաև ամբողջ աշխարհը մեծ իրադարձութեան մը ակնկալիքով պիտի համակուի: Այդ առումով, մեծ են սպասելիքները նաև այս պատկառելի յանձնաժողովէն, որ կոչուած է համակարգելու Հայոց ցեղասպանութեան 100-րդ տարելիցին նուիրուած միջոցառումները: Սակայն, որպէս Սոցիալ Դեմոկրատ Հնչակեան կուսակցութեան ներկայացուցիչ, կը կարծեմ, որ նախադէպը չունեցող՝ այս իսկապէ’ս համազգային մարմինը կոչուած է ընելու շատ աւելին քան լոկ միջոցառումներ կազմակերպելը: Տարիներ շարունակ, մեր ժողովուրդի առաջ ծառացած մարտահրաւէրներու հաղթահարման միակ գրաւականը միասնականութիւնն ու համախմբումը համարած ենք, սակայն և այնպէս բարի ցանկութիւններէն անդին ոչ մէկ գործնական քայլ առած ենք այդ ուղղությամբ: Թերևս պատշաճ է, որ մեր ժողովուրդի մեծագոյն ցաւն է, որ մեզ համախմբած է այստեղ, սակայն ոչինչ կը խանգարէ մեզ ընդլայնելու այս յանձնաժողովի աշխատանքային դաշտը և սկիզբը դնելու ազգային ռէալ ռազմավարական ծրագրի մը մշակման:
Նկատի ունենալով, որ Ցեղասպանութեան թղթածրարն է այս յանձնաժողովի ուշադրութեան առարկա, յանուն Սոցիալ Դեմոկրատ Հնչակեան Կուսակցութեան հարկ կը համարեմ ներկայացնել երեք կարեւոր կէտեր, որոնք որպէս հիմք կրնան ծառայել ապագայի մեր գործունէութեան համար:
1. Ցեղասպանութեան 100-ամեակի յանձնաժողովէն պէտք է բխի մշտական մարմին մը, որուն պարտականութիւնը պէտք է ըլլայ մշակել հայ դատի հետապնդման ընդհանուր ռազմավարութիւն ուր պէտք է, Հայաստանի եւ Սփիւռքի դերերու յստակ բաժանում կատարուի եւ անպայման հաշուի առնուին Հայաստանի պետական շահերը և Սփիւռքի ակնկալութիւնները: Միասնական ու համակարգուած մօտեցումը միակ գրաւականն է կանխելու նման անախորժութիւններ, որոնք ծագեցան Հայաստանի և Սփիւռքի միջեւ՝ Հայաստան-Թուրքիա Protocol-ներու ստորագրման օրերուն:
2. Պէտք է արձանագրել, որ Ցեղասպանութեան միջազգային ճանաչման գործընթացը անկասելի դարձած է և ուշ կամ կանուխ կարգը պիտի գայ Թուրքիոյ պետութեան: Այդ իմաստով, բոլորիս համար յստակ է, որ Ճանաչումը միայն առաջին քայլն է և անորմով չաւարտիր մեր արդար իրաւունքներու պահանջը: Հետեւաբար, ժամանակը հասունցած է, ցեղասպանութեան ճանաչումէն անդին նայելու եւ հատուցման իրաւական հիմքեր մշակելու: Առ այսօր, բացի վերնագրերէն գրեթէ ոչ մէկ աշխատանք տարուած է այդ ուղղութեամբ տրուած ըլլալով, որ իւրաքանչիւր հայ, ներառեալ այսօր հոս գտնուողներս, հատուցման վերաբերեալ իր առանձնայատուկ պատկերացումը ունի:
3. Թուրքիոյ առողջ մտաւորականութեան ու քաղաքական գործիչներու հետ կապերը պէտք է սերտացնել: Ցեղասպանութեան թեմային արծարծումը, ճանաչման եւ հատուցման գործընթացներուն մասին ամէնօրեայ զրոյցներուն մեր մասնակցութիւնը շատ աւելի դրական արդիւնք կրնայ տալ Թուրքիոյ մէջ դրական հանրային կարծիք ստեղծելու մէջ քան միայն հեռաւոր ափերու վրայ տարուած շատ մը աշխատանքներ:
Յարգելի ներկաներ,
Պէտք է հաւատալ եւ ընդունիլ, որ Ցեղասպանութեան 100-րդ տարելիցի նշումը, տեղի ունենալիք միջոցառումները կամ ինչպէս շատերու կողմէ ընդունուած է ըսել «Հայկական ցունամին» պիտի դառնայ նոր սկզբնակէտի մը խորհրդանիշը:
Թուրքիոյ վարչապետին, անցնող 24 Ապրիլին ներկայացուցած, իբրեւ թէ քաղաքական ներողամտագիրը խորքին մէջ Թուրքիոյ նախաձեռնողի դերին մէջ ըլլալու փաստի արձանագրումն էր: Անոր դիմաց, մենք որպէս հաւաքականութիւն դէպքը արձանագրող կամ առաւելագոյն պարագային Էրտողանի խօսքին դիմադարձողը միայն հանդիսացանք: Ինչպիս՞ին պիտի ըլլայ մեր դիրքորոշումը և մարտավարութիւնը եթէ երբեք յառաջիկայ Ապրիլ 24-ին Թուրքիոյ պետութիւնը պաշտօնապէս ճանչնայ Ցեղասպանութիւնը, թեկուզ և ոչ այն բառերով կամ բովանդակութեամբ որ մենք կ’ակնկալենք:
Խօսքս աւարտելով արձանագրեմ, որ մեր բոլոր խնդիրներուն՝ Ցեղասպանութեան ճանաչման, Հայաստանի հզօրացման, Արցախի անվտանգութեան եւ միջազգային ճանաչման, Սուրիահայութեան եւ միջին արեւելքի հայութեան անվտանգութեան խնդիրներուն հիմնարար լուծումներ տալու համար մենք կարիքն ունինք ազգային լիարժէք, մասնագիտական եւ առողջ ծրագրի: Իսկ այդպիսի ծրագիր մը մշակելու ե’ւ կարողութիւնը ե’ւ հնարաւորութիւնը անտարակոյս ունինք, կը մնայ միայն նախաձեռնութիւնը, զոր մենք, որպէս հայ ժողովուրդի գերագոյն ներկայացուցչական մարմին կարող ենք տրամադրել:
Շնորհակալութիւն
