Այսօր Ծաղկաձորում անցկացված ոչ իշխանական չորս ուժերի «Նոր տնտեսական քաղաքականություն» խորագրով քննարկման ժամանակ ՀԱԿ-ի ներկայացուցիչ Վահագն Խաչատրյանն այն միտքն արտահայտեց, որ անհրաժեշտ է նվազագույնի հասցնել, կամ բացառել պետության միջամտությունը տնտեսական գործունեությանը:
Ընդմիջմանը ՀԱԿ վարչության անդամ, տնտեսագիտության դոկտոր Զոյա Թադեւոսյանը Aravot.am-ի հետ զրույցում անհամաձայնություն հայտնեց իր կուսակցի այս մտքերին: «Պետության մասնակցությունը տնտեսական կառավարմանը միանգամից հերքել այսօր, ներկայիս դարաշրջանում չի կարելի: 19-րդ դարի վերջին, դասական տնտեսագիտության ժամանակահատվածում, երբ պետությունը տնտեսական գործառույթներ էր իրականացնում, այն ժամանակ այնքան էլ արդյունավետ չէր կառավարում: Հետեւաբար, այդ ժամանակահատվածի տնտեսագիտական միտքը գտնում էր, որ պետք է ավելի շատ տնտեսական ազատությունների զարկ տալ եւ պետությունը չպետք է խառնվի տնտեսության կառավարման գործերին: Հաջորդ դարաշրջանի 30-ական թվականներին գտան, որ պետության միջամտությունը տնտեսությանը որոշակիորեն պետք է արտացոլվի, քանի որ հնարավոր չէ միայն տնտեսական ազատությունների միջոցով հասնել արդյունավետ կառավարման: Պետությունը պետք է իր որոշակի լծակներով կարողանա տնտեսվարողների համար ստեղծել գործունեության բարենպաստ այնպիսի դաշտ, որպեսզի արդյունավետությունն, ի վերջո, սոցիալական ծրագրեր իրականացնելու հնարավորություն տա:
Երբ խոսում ենք սոցիալ-տնտեսական զարգացման մասին, այո, շուկան ղեկավարվում է անկախ բիզնեսմենների կողմից, տնտեսական քաղաքականությունն իրականացվում է շուկայական միջավայրում: Բայց սոցիալական քաղաքականությունն արդեն տնտեսական միջավայրի խնդիր չէ: Դա գնում է դեպի իրավասությունների շրջանակ: Ուստի տնտեսությունը պետք է կառավարել եւ հնարավոր միջոցներ հայթայթել սոցիալական ծրագրեր իրականացնելու համար: Այդ դեպքում պետության խնդիրն ինքնըստինքյան աճում է: Բայց ամենակարեւորն այն է, թե պետությունը որքանով պետք է միջամտի տնտեսությանը: Կա մի սահման, որն անցնել չի կարող եւ այդ սահմանի սահմանման խնդիրն է, որ աղավաղում են անցումային շատ տնտեսություններ: Եվ երբ ստանում են վատ արդյունք, ստիպված են խոսել այն մասին, որ չկա պետության՝ տնտեսությանը միջամտելու անհրաժեշտություն եւ ավելի լավ է պետությունը զերծ մնա:
Ես դրան համամիտ չեմ: Եթե կառավարիչը կամ պետական ամբողջ ապարատը ճիշտ է մոտենում տնտեսության կառավարմանը, ստացվում են արդյունավետ լուծումներ: Պետք է լինի հարկերի օպտիմալ մակարդակ, որը չի վնասի տնտեսվարողներին: Մեր երկրում այդպես չի: Մեր երկիրը կառավարվում է հիմնականում ֆիսկալային քաղաքականության վրա՝ հնարավորինս շատ բարձրացնել հարկային տոկոսադրույքները, գտնել տարբեր ձեռնարկություններ՝ տարբեր մակարդակի տնտեսվարողների գրպանը մտնելու համար: Դրա արդյունքում էլ փոքր ու միջին ձեռնարկությունները, ինչպես նշեց հիմնական զեկուցողը, հազարներով փակվում են: Դա ոչ արդյունավետ տնտեսական կառավարման հետեւանք է:
Կարդացեք նաև
Մյուս կողմից համաձայն չեմ առանց լավ հաշվարկված արտոնությունների դաշտի հետ, որովհետեւ պետությունը պետք է, ի վերջո, ունենա իր սոցիալական ծրագրերն իրականացնելու հնարավորություն: Դրա համար մոտեցումները պետք է լինեն հետեւողական, գնահատված, գիտականորեն փաստարկված, որպեսզի կարողանանք ճիշտ հարկային քաղաքականություն իրականացնել՝ հենվելով օրենքների եւ օրինականության վրա: Պետության ֆունկցիան հենց ճիշտ կառավարել կարողանալն է», – ասաց Հայաստանի պետական տնտեսագիտական համալսարանի դասախոսը:
Աշոտ ՀԱԿՈԲՅԱՆ
