Հայաստանի նախկին արտգործնախարար Վարդան Օսկանյանը հերթական հոդվածն է հրապարակել «Ալ Ջազիրա»-ում: Հոդվածը թարգմանաբար ներկայացված է ստորև:
Սառը պատերազմի ավարտը դարակազմիկ իրադարձություն էր։ Դրա վերսկսումը չափազանց անպատասխանատու կլինի։ Այն շրջադարձային պահ էր՝ պատմական տեսանկյունից ոչ պակաս կարևոր, քան Վեստֆալյան հաշտությունը, Ֆրանսիական հեղափոխությունը, Վիեննայի կոնգրեսը կամ երկու աշխարհամարտերը։ Եվ ինչպես բոլոր դարակազմիկ իրադարձությունների դեպքում է, շարունակականության և փոփոխության հակադիր ուժերը պայմանավորել են և կշարունակեն պայմանավորել հետագա իրադարձություններն ու զարգացումները։
Նապոլեոնյան պատերազմների ավարտին Եվրոպան առերեսվեց երկընտրանքի։ Չնայած ֆրանսիական միլիտարիզմի վերածնման վախին՝ Եվրոպան, այնուամենայնիվ, կարողացավ Ֆրանսիային ինտեգրել միջազգային հարաբերությունների համակարգում։ Դա աշխատեց։
Նմանատիպ փորձ արվեց Սառը պատերազմի ավարտից հետո, երբ ջանքեր գործադրվեցին միջազգային համակարգում Ռուսաստանին ինտեգրելու համար։ Բորիս Ելցինի թույլ Ռուսաստանի տարիներին դա կարծես աշխատում էր։ Սակայն Վլադիմիր Պուտինի դեպքում, որը ավելի ուժեղ Ռուսաստանի ղեկին է, այդ նույն համակարգը լուրջ ճեղքեր է տվել, և եթե դրանք խորանան, Սառը պատերազմի վերսկսման հավանականությունը կմեծանա։
Կարդացեք նաև
Այսպիսի սցենարից խուսափելու համար մենք պետք է պատասխանենք հետևյալ հարցերին՝ որո՞նք էին փոփոխության և շարունակականության ուժերը Սառը պատերազմի ավարտին, ինչպե՞ս էին դրանք իրար վրա ազդում և ինչպե՞ս են շարունակում ազդել, ինչպե՞ս և ի՞նչ խորությամբ է դրանց փոխազդեցությունը շարունակում ձևավորել համաշխարհային քաղաքականությունն ու նոր աշխարհակարգը։
Փոփոխության հիմնարար, գերիշխող և գերակա ուժ էր ժողովրդավարության և ազատ շուկաների հաղթանակը ավտորիտարիզմի և պլանային տնտեսության նկատմամբ։ Շարունակականության գերիշխող ուժը, որն ամբողջովին անտեսվեց նոր համակարգի ճարտարապետների կողմից, Ռուսաստանի անվտանգության մշտնջենական խնդիրն էր։
Միացյալ Նահանգների արտաքին քաղաքականության խոշորագույն երկու դեմքերը՝ Ջորջ Քենանն ու Հենրի Քիսինջերը, նախազգուշացնում էին Ռուսաստանի ամենազգայուն մտահոգությունն անտեսելու գնի մասին։
Նյութի մանրամասները կարդացեք Սիվիլնեթի կայքում
