Խոսքով կարող ես գերել, նույնքան վնաս հասցնել կամ ոչնչացնել: Գիտնականները կրկին ցնցող բացահայտում են արել. ԴՆԹ-ն ոչ միայն պատասխանատու է մեր կեցության համար, այլ նաև ընկալում է մարդկային խոսքն ու ձևափոխվում: Նրանք պնդում են, որ խոսքն այնքան հզոր «զենք» է, որ նույնիսկ կարող է քաղցկեղ առաջացնել կամ, լավագույն դեպքում, տարբեր հիվանդություններ վերացնել: Ասում են՝ նույնիսկ յուրաքանչյուր ազգ պետք է լսի իր ազգային երաժշտությունը, հակառակ դեպքում կվնասի ԴՆԹ-ի շղթան:
Բայց մեր զրույցը ոչ թե ԴՆԹ–ի, այլ խոսքի գաղտնիքների մասին է, հատկապես եթե ընտրել եք հաղորդավարի, ուսուցչի, ղեկավարի մասնագիտությունը և այն ոլորտները, որտեղ միայն համոզիչ խոսքը կարող է բերել հաջողության:
«Ցիցերոնն ասել է, եթե ուզում ես ինձ համոզել, պետք է մտածես իմ մտքերը, զգաս իմ զգացմունքներն ու խոսես իմ խոսքերը: Այստեղից ամեն ինչ հասկանալի է: Մարդիկ սիրում և հավատում են նրանց, ովքեր նման են իրենց: Եթե անգամ մարդը վստահ չէ իր վրա, ամեն ինչ վերջացած չէ: Կարելի է շտկել: Ինքնավստահությունը հեղուկ բան է, որը կարելի է զարգացնել պարապելու և տարբեր վարժությունների միջոցով», – մեզ հետ զրույցում ասել է Մեծ Բրիտանիայի Խոսքի Կենտրոնական դպրոցի և դրամատիկականի ձայնի, խոսքի ուսուցիչ Քերըլայն Գոյդրը:
Նրա համոզմամբ, խոսելու ժամանակ նյարդային վիճակն ուղիղ կապված է մարդու պատրաստվածության հետ: Օրինակ՝ ճառ ասելուց կամ որևէ միջոցառմանը ներկայանալուց առաջ պետք է առնվազն մեկ ժամ պատրաստվել, փորձ անել, բարձր կարդալ և ձայնագրել: Այդպես ավելի վստահ կլինեք: Մեկ այլ տարբերակ էլ երգելն է, որը կօգնի շնչառության կարգավորմանն ու ձայնի որակի բարձրացմանը: Հեռախոսով կամ դեմ առ դեմ զրույցի ժամանակ համոզիչ խոսելու լավագույն տարբերակը դարձյալ խոսքի կատարելագործումն է: Հեռախոսով խոսելիս ավելի լավ է կանգնել, որպեսզի ձայնն ավելի հզոր և հետաքրքիր հնչի:
«Խոսելու ընթացքում կարող եք պատկերացնել ձեր զրուցակցին, որպեսզի զրույցն ավելի բնական ստացվի: Եթե նյարդային եք, կարող եք պատկերացնել, որ ձեզ հետ զրուցող մարդը հարազատ կամ մտերիմ անձնավորություն է: Այդկերպ նյարդերը կհանգստանան և երկու զրուցակցի կենսաէներգիաները կնույնացվեն և կհավասարակշռվեն: Վատ տրամադրության դեպքում կարող եք փոխել դիրքն ու կանգնել կամ մաքուր օդ շնչել: Փորձեք ձևացնել, որ լավ տրամադրություն ունեք: Թուլացրեք ծնոտը, ուսերն ու ժպտացեք: Մինչ զրուցելը կամ որևէ միջոցառմանը մասնակցելը պատկերացրեք ձեզ, թե ինչպես եք խոսում, ինչպես են ձեզ նայում զրուցակիցները և ինչպիսի ավարտ է ունենում: Այդկերպ կազատվեք ավելորդ վախերից», – հավելել է խոսքի մասնագետը:
Ըստ տիկին Գոյդրի՝ պարելն ու երգելը շատ օգտակար կլինեն: Անգամ կօգնի ինքներս մեզ խոստանանք, որ տանը հաճելի հանգիստ կամ ժամանց է սպասվում: Երաժշտությունը հիանալի դեղամիջոց է տրամադրության համար: Այն նույնիսկ օգնում է ճիշտ սնվելուն: Հիշեք նաև, որ շատ շաքարավազը, քաղցր սնունդը, սուրճը, ճարպոտ և ծանր ուտելիքները հանգեցնում են օրգանիզմի արագ հոգնածության:
Մեր հարցին՝ ինչպե՞ս կարելի է խոսելիս ձեռքի շարժումներից խուսափել, մասնագետը պատասխանեց, որ ուղղակի հարկավոր է տեղյակ լինել դրանցից, նայել հայելու մեջ, նկարահանել/ձայնագրել, այնուհետև հանգստանալ, թուլացնել ուսերը, թևերն ու պարանոցը: Որքան ուսերը հանգիստ լինեն, այնքան վստահ և հանգիստ կլինեն մեր խոսքն ու շարժումները, իսկ ասելիքն ավելի ընկալելի:
«Ամենակարևորը մարմնի և մտքի համաձայնեցումն ու կառավարումն է: Կարող են օգնել յոգան, սպորտը կամ ֆիզիկական այլ վարժություններ, սակայն ամենակարևորը մասնագիտությանը տիրապետելն ու անընդհատ աշխատելն է: Անհանգստությունը, լարվածությունն ու հուսահատությունը միայն կվատթարացնեն վիճակը», – ավելացրել է Քերըլայնը:
Ք. Գոյդրից հետաքրքրվեցինք նաև՝ արդյոք ճի՞շտ է, որ տղամարդկանց մեծամասնությունը կանանցից ակնկալում է սեքսուալ խոսելաոճ, պատասխանը հնչեց այսպես. «Մշակութային հսկայական տարբերություններ կան: Որոշ երկրներում գուցե այդպես է, բայց մի բան հստակ է. վստահ և արհեստավարժ խոսքը համոզիչ ու գրավիչ է ամեն դեպքում, որն անպայման կարժանանա հարգանքի ոչ միայն տղամարդկանց, այլ նաև կանանց կողմից»: Ի դեպ, բիզնեսի մարդիկ նույնպես պետք է աշխատեն իրենց վրա, նաև դիմեն համապատասխան մասնագետի օգնությանը, իրենք իրենց ձայնագրեն և անընդհատ կատարելագործվեն: Իսկ հավելյալ վստահության և հմայքի համար հաղորդավարը կամ ուղղակի զրուցակիցը կարող է պատկերացնել, որ մի գաղտնիք գիտի, որի մասին մյուսները չգիտեն: Այն յուրահատուկ հմայք և փայլ է հաղորդում աչքերին: Դե իսկ ժպիտը մեր անբաժանելի բարեկամը պետք է լինի:
«Շատերը կարծում են, որ երբեք չեն կարող գեղեցիկ խոսել, սակայն իրականում յուրաքանչյուր մարդ էլ կարող է: Պարզապես հարկավոր է սովորել՝ ինչպես մտածել, խոսել, կանգնել բեմին, երբ դադար վերցնել, շնչել, երբ շարունակել զրույցը և այլն: Օրինակ՝ Բարաք Օբամային Հարվարդի համալսարանում ասում էին, որ նա շատ վատ հռետոր է: Բայց արիուտես, որ կատարելագործվելուց հետո այսօր համարվում է լավագույն հռետորներից մեկը», – բացատրել է մասնագետը:
Մեր վերջին հարցին, թե ինչու է իր գիրքը (Gravitas – Communicate with Confidence, Influence and Authority) և առցանց մեթոդն անվանել «Գրավիտաս», նա պատասխանեց, որ բառը լատինական արմատներ ունի և նշանակում է «լրջություն», «արժանապատվություն», «ազդեցություն» և «հեղինակություն»: Հին Հռոմում այն քաղաքացուց պահանջված արժանիքներից էր: Հնագույն որակ՝ ժամանակակից կարևորությամբ, որը յուրաքանչյուր մարդ կարող է զարգացնել իր մեջ:
Ելենա ՉՈԲԱՆՅԱՆ
Ժողովուրդ,նյութի հեղինակի ազգանունը ներշնչման և ազդեցություն գործելու համար է այդպես գրված?
Հարգելի Կառլեն,
եթե ազգանվան մեջ անուշադրական սխալը նկատի ունեք, արդեն ուղղված է: Շնորհակալություն:
Հարգելի Կառլեն: Եթե դուք ներշնչվում եք ազգանուններից կամ ազգանվան, օրինակ՝ տեխնիկական սխալներից (եթե իհարկե լինում են), ուրեմն շնորհավորում եմ՝ դուք թեթև ապրող մարդ եք: Հարգանքով՝ Ելենա Չոբանյան:
Հ.Գ.՝ Հատուկ շնորհակալություն Հռիփսիմեին՝ նյութերս ստուգելու և իր պարտականությունները պարտաճանաչ ու պատշաճ կատարելու համար: