Արամ Սարգսյանը՝ Դավիթ Շահնազարյանին
«Դավիթ Շահնազարյան, երբ ԱԱԾ-ի ղեկավարն էիր, ո՞ւմ հետ էիր առաջինը համագործակցում: Ռուսաստանի՞: Ինչի՞ չէիք խզում ձեր հարաբերությունները Ռուսաստանի հետ: Այն ժամանակ չէի՞ք համարում, որ նրանք վտանգավոր են, առավել եւս, որ Ելցինի օրոք մի տարօրինակ պետություն էր ՌԴ-ն»,- «Առավոտի» հետ զրույցում նախկին բարձրաստիճան պաշտոնյա, այժմ Մայդանի հետ համերաշխության հայաստանյան կոմիտեի ներկայացուցիչ Դավիթ Շահնազարյանին այս հարցերն ուղղեց Հայաստանի դեմոկրատական կուսակցության նախագահ Արամ Սարգսյանը՝ հավելելով, որ ինքը չի ընկալում, թե ո՞ր ժողովրդավարության ջատագովներն են հայաստանյան եվրաինտեգրման կողմնակիցները: «Մեր որոշ քաղաքական գործիչների եւ իրենց քաղաքագետներ հորջորջողների մոտ կրկին հիստերիա է սկսվել: Ասում են՝ ՌԴ-ն անեքսիայի է ենթարկում եւ այլն: Բա ո՞ւր էիք, երբ ԱՄՆ-ը Իրաքը, Աֆղանստանը, Լիբիան էր անեքսիայի ենթարկում: Նույն Եվրոպան Քադաֆիին շատ լավ էլ ընդունում էր, թույլ էր տալիս, որ իր վրանը Փարիզի կենտրոնում խփի: Այսօր Իրաքում ամեն օր 40-50 մարդ է զոհվում, դա էլ է ցեղասպանություն: Եթե երկուսն էլ դատապարտեիք, ես կհասկանայի, բայց մարդիկ հայտարարում են, որ անգամ վտանգավոր է ՌԴ-ի հարեւան կամ դաշնակից լինելը: Մի հատ վերանայեք Ձեր իսկ վարած քաղաքականությունը»,- ասաց Արամ Սարգսյանը: Եվրաջատագովներին մեր զրուցակիցը հիշեցնում է, որ Մինսկի խմբի համանախագահները նույն ԱՄՆ-ը եւ Ֆրանսիան են, ու ԱՄՆ Պետդեպի զեկույցում հստակ գրված է, որ սեպարատիստները պահպանում են ԼՂՀ-ն եւ նրա հարակից տարածքները. «Բա ինչի՞ չեք դատապարտում: Սրանից վատ մոտեցո՞ւմ»: Արամ Սարգսյանին բարկացնում է այն, որ նմանօրինակ հայտարություններով խեղաթյուրվում է իրավիճակը, իսկ մարդկանց պատկերացումները խաթարվում են: Նկատի ունենալով այն, որ Հայաստան-Ռուսաստան հարաբերությունները մշտապես կարեւոր են մեզ համար, Արամ Սարգսյանը ճիշտ չի համարում «նման հիստերիաների» մեջ ընկնելը. «Շատ ավելի կշռադատված եւ զուսպ քաղաքական գիծ է պետք: Գրանտակերությունը երբեւէ լավ բանի չի բերում»:
Ղրիմի զարգացումների եւ ԼՂՀ հարցում զուգահեռներում էլ Արամ Սարգսյանը նկատում է. «ԼՂՀ-ն իր ձեւավորմամբ օրինակ է ծառայում այդպիսի կառույցներին, ինչպիսին հիմա Ղրիմն է: Այսինքն՝ միջազգային իրավունքի տեսանկյունից այն, ինչ որ արվել է ԼՂՀ-ի կայացման հարցում, դա օրինակելի է, որովհետեւ այլ ճանապարհն արդեն խախտում է միջազգային իրավունքը»: Մեր զրուցակցի գնահատմամբ՝ եթե Ղրիմի հանրաքվեն իր մեջ հարց չի պարունակում՝ արդյոք համաձա՞յն եք դուրս գալ Ուկրաինայի կազմից, ապա երկրորդ հարցը՝ համաձա՞յն եք մտնել ՌԴ-ի կազմի մեջ, արդեն թերի է: Մեր զրուցակիցը հիշեցնում է, որ ԵՄ-ն, ԱՄՆ-ը, ՆԱՏՕ-ն Կոսովոյի նկատմամբ բացարձակ երկակի ստանդարտներ կիրառեցին, երբ առանց որեւէ մեկին հարցնելու ռմբակոծեցին անկախ պետությունը՝ Հարավսլավիան: ՌԴ-ն էլ այս պարագայում երբ խոսում է մարդկանց ինքնորոշման մասին, դարձյալ երկակի ստանդարտ է կիրառում, քանզի այդ դեպքում Աբխազիայի եւ Հարավային Օսիայի հետ պետք էր ճանաչել ԼՂՀ-ն, որն առաջինն էր, որ միջազգային իրավունքի տեսանկյունից ողջ գործընթացն անթերի էր իրականացրել: Ղրիմի պարագայում, Արամ Սարգսյանի համոզմամբ, ՌԴ-ն իր տեսանկյունից, նաեւ՝ միջազգային իրավունքի տեսանկյունից իրականությունից հեռու չէ. «Եթե Ղրիմը երբեւիցե չի եղել Ուկրաինայի կազմում՝ բացի խորհրդային տարիներից, այն էլ նվիրելով, ռուսական կողմն, այո, իրավունք ունի՝ հաշվի առնելով թեկուզ բնակչության առավելագույն չափի տեսակետը: Ղրիմում բնակչության 60 տոկոսը ռուսներ են կամ ռուսախոս են, ու ՌԴ-ն պետք է հաշվի առնի նրանց անվտանգության հարցը: Կիեւի այսօրվա իշխանությունն էլ պետք չէ ներկայացնել իբրեւ ժողովրդավարական: Ուկրաինայի ժողովրդի ցասումը բացարձակ հասկանալի է, նրանց գործողությունները Մայդանում՝ նույնպես, բայց ոչ թե նրանց, ովքեր փորձեցին այդ շարժումը գլխավորել ու այլ կերպ իրականացնել: Եթե մի կողմին կարելի է, մյուսին էլ է կարելի»:
Որ այս պահը պետք է ճիշտ օգտագործել՝ Հայաստանի եւ ԼՂՀ-ի շահից ելնելով, մեր զրուցակիցը կասկած չունի: Դիմելով Մինսկի խմբի համանախագահներին եւ եռանախագահներին՝ նկատում է. «Եթե այդ նախադեպը Կոսովոն էր, հիմա դառնում է Ղրիմը, ԼՂՀ-ն առավել քան պետք է դառնա այդ նախադեպը: Եթե ՀՀ ԱԳՆ-ն նորից ռեւերանսներ է անում, ապա ԼՂՀ-ի ղեկավարությունը, հատկապես պառլամենտը, այսօր պետք է հանդես գան համապատասխան հայտարարությամբ: Դա պետք է լինի անգամ չճանաչված պետության դիվանագիտական նոտա»:
Ադրբեջանի՝ զենքի կուտակման պատասխանը, ըստ մեր զրուցակցի, պետք է լինի աշխարհաքաղաքական այս իրավիճակից հնարավորինս շահած դուրս գալը: Ի դեպ, աշխարհաքաղաքական այս գործընթացներում Դեմկուսի նախագահը տեսնում է սառը պատերազմին վերադարձի հնարավորություն:
Կարդացեք նաև
Ինչ վերաբերում է ուկրաինական զարգացումների հարցում պաշտոնական Երեւանի դիրքորոշմանը` լռություն, մեր զրուցակիցն ասաց. «Ես կարծում եմ, որ ոչ մի խնդիր չկա, որ ՀՀ իշխանությունները գնահատեն Ուկրաինայում ձեւավորված իրադրությունը, մանավանդ, որ Ուկրաինայի հետ միջպետական հարաբերությունները մեզ համար նույնպես կարեւոր են: Կարծում եմ՝ դիվանագիտորեն պետք էր ներկայացնել, թե ո՞ր տեսանկյունից մեզ համար ավելի ձեռնտու կլիներ փոխհարաբերությունների ձեւավորումը»: Նա գտնում է, որ ճիշտ չէ սպասել ու տեսնել, թե ով է հաղթում՝ նրա կողմն անցնել:
ՆԵԼԼԻ ԳՐԻԳՈՐՅԱՆ
«Առավոտ» օրաթերթ