Արթուր Միտինյանը թողել է մոսկովյան շահեկան նախագծերը

Նա Հայաստանում «Ես եւ նա» ռոք-օպերան կիրականացնի

Խորհրդային տարիներին երաժշտարվեստի որոշ ուղղությունների, այս դեպքում՝ ռոքի դեմ՝ իբրեւ «բուրժուական» երաժշտական ուղղություն, պայքարը ըստ էության չկարողացավ արմատախիլ անել պրոգրեսիվ երաժշտության այս ժանրը: 1960-ականներին սկիզբ առած հայաստանյան որոշ ռոք խմբեր, այդ թվում՝ «Առաքյալներ», «Կալեյդոսկոպ», «1+2» եւ այլն, ճանաչում ձեռք բերեցին ԽՍՀՄ-ում: 1980-ականներին հայտնվեցին նոր սերնդի հետաքրքիր խմբեր՝ «Ասպարեզ», Արթուր Միտինյանի լեգենդար «Այասը» եւ այլն: Հետագայում ստեղծվեցին «Տեսիլք», «Գաուդեամուս», «Ոստան հայոց», «Սարդեր», «Empyray», «Դիվահայր», «Արամազդ», «Որդան կարմիր», «Աստծո բանակ» եւ այլ խմբեր: Նշենք, որ 1980-ին Հայաստանից արտաքսվեց մեր երկրում ստեղծված, հետագայում Ռուսաստանում հայտնի անուն Ստաս Նամինի ռոք խումբը…

«Առավոտը» հանդիպեց ռոք երաժիշտ, ՌԴ կոմպոզիտորների միության անդամ, 1980թ. Երեւանում հիմնված «Էլիպս» խմբի հիմնադիր (չշփոթել 1986 թ հիմնված նույնանուն խմբի հետ ) հետագայում ընդհատումներով գործող «Այասի» երաժիշտ Արթուր Միտինյանի հետ: Հիշեցնենք, որ 2010թ. «Այասը» Հայաստանի պետական ֆիլհարմոնիկ նվագախմբի հետ, Էդուարդ Թոփչյանի ղեկավարությամբ հանդես է եկել «Երկինք եւ երկիր» ծրագրով՝ 1988թ. եւ 1994թ. լույս տեսած երկու ալբոմներից ծաղկաքաղով: 1990-ականներին Արթուր Միտինյանը պարբերաբար ստեղծագործել է Մոսկվայում: Նշենք միայն ռոք բանաստեղծ Մարգարիտա Պուշկինայի անունը, ում տեքստերով երգերը հայտնի են «Մաստեր», «Արիա», «Գրան Կուրաժ» եւ այլ ռոք խմբերի կատարմամբ: Նա ստեղծագործել է նաեւ մոսկովյան որոշ թատրոնների համար, գրել կինոերաժշտություն: Ավելին՝ 2007թ. Մոսկվայի կոնսերվատորիայի հրատարակած պոլիֆոնիայի ուսումնական ձեռնարկում տեղ են գտել նաեւ Արթուր Միտինյանի ստեղծագործությունները՝ հիմնված հայկական տաղերի, շարականների ու եկեղեցական երաժշտության հենքի վրա: Իսկ Սամարայի օպերայի եւ բալետի պետական ակադեմիական թատրոնը բեմադրել է մեր հայրենակցի «Հավերժ Բիթլզ» ռոք բալետը, որը 2006թ. ընդգրկված է եղել Մոսկվայի Մեծ թատրոնում ընթացող ամառային փառատոնի շրջանակներում: Հիշյալ օպերան Երեւանի օպերային թատրոնը ցանկություն է ունեցել բեմադրել, սակայն դրան խոչընդոտել է գումարի բացակայությունը:

ԽՍՀՄ-ում եւ Արեւմուտքում ճանաչված ռոքեր Արթուր Միտինյանն ասաց, որ հանդիպում է ունեցել ՀՀ մշակույթի նախարարի հետ, ներկայացնելով իր երեք ծավալուն նախագծերը՝ «Հավերժ Բիթլզը», «Տիգրան Մեծ» ռոք օպերան՝ նվիրված Ցեղասպանության 100-րդ տարելիցին, որը մեր զրուցակցի խոսքերով՝ ոչ թե լացուկոծ է, այլ հայերիս անկոտրում ոգին ներկայացնող երկ եւ փարիզաբնակ հանգուցյալ երաժշտագետ Լեւոն Տավաջյանի հանրագիտարանը, որը ներկայացնում է 4-րդ դարից մինչեւ 2005թ. երաժշտարվեստի բոլոր ժանրերում հայաստանցի եւ սփյուռքահայ ստեղծագործողներին: Ի դեպ, երաժշտագետը հանրագիտարանը կտակել է Միտինյանին, որը լրացրել է այն մինչեւ մեր օրերը:

Արթուր Միտինյանը նշեց, որ Մոսկվայում ինքը թողել է եկամտաբեր մի շարք նախագծեր, սակայն խնդրեց, որ իր խոսքերով՝ այս մասը շարադրվի այնպես, որ չստացվի, թե ինքը թիվ 1 հայրենասերն է: 2003-ի վերջերից Երեւանում ստեղծագործող ռոքերը հայտնեց, որ շուտով հայաստանցի ունկնդիրը ականատեսը կլինի Նար-Դոսի «Ես եւ նա» պատմվածքի հիման վրա ստեղծված իր նոր ռոք-օպերայի: «Ես եւ նա» օպերայի ռեժիսորն է «Էպսիդոն» երիտասարդական թատրոնի գեղարվեստական ղեկավար եւ ռեժիսոր Արմեն Սարգսյանը, տեքստերը Արա Շիպակցյանինն են, բալետմայստերն է Քրիստինա Հովակիմյանը, վոկալի եւ երգչախմբի ղեկավարը՝ Ռոմելա Գրիգորյանը: Այս նախագծում հրավիրված են Երեւանի կոնսերվատորիայի, Կոմեդիայի եւ օպերային թատրոնների երիտասարդ մեներգիչներ: Մեր զրուցակիցն ասաց նաեւ, որ այս մեծակտավ երկում համատեղել է ծանր ու մետալ ռոքը, օգտվել հայկական ռոմանսներից ու երգչախմբային արվեստից: Հետաքրքրությանը, թե ի՞նչ միջոցներով է իրականացնում «Ես եւ նա» ռոք-օպերայի բեմադրությունը, Արթուր Միտինյանը պատասխանեց. «Ժամանակին ամերիկյան «One Armenia» կազմակերպությունը մրցույթ էր հայտարարել մշակութային տարբեր ոլորտներում դասական որեւէ ստեղծագործության ժամանակակից մեկնաբանման համար, ստացված 50 հայտերից առաջնությունը տալով «Ես եւ նա»-ին: Կոմպոզիտորը հավելեց, թե շահած 10.000 ԱՄՆ դոլարի շրջանակներում աշխատում են իրականացնել այս նախագիծը, որի իրական արժեքը գուցեեւ 100 հազար է…»:

ՍԱՄՎԵԼ ԴԱՆԻԵԼՅԱՆ

«Առավոտ» օրաթերթ