Տեղական շուկայի սահմանափակությունը, բարձր որակավորված աշխատուժի
պակասը, հարկային-մաքսային վարչարարությունը, հասանելի ֆինանսավորման սահմանափակությունը խոչընդոտում են ընկերությունների տնտեսական աճին: Այսպիսի հետեւություն են արել «Հայաստանի ազգային մրցունակության զեկույցի» հեղինակները, որոնք տնտեսական աճի հնարավոր սահմանափակումների վերաբերյալ պատկերացում կազմելու նպատակով հարցումներ են իրականացրել տեղական ընկերությունների շրջանում: Գործարարները նշել են, որ այդ ամենը խոչընդոտում է աճի համար ներդրումներ իրականացնելու իրենց պատրաստակամությանը:
Զեկույցի հեղինակները փաստում են, որ, ճիշտ է, Հայաստանը չունի բարձրագույն կրթություն ունեցող մարդկանց պակաս, սակայն, որակյալ մարդկային ռեսուրսների առաջարկի ներկայիս մակարդակը տնտեսական աճի առանցքային սահմանափակումներից է: Ըստ վիճակագրության, մեր երկրի բնակչության (համապատասխան տարիքային խմբի) կեսից ավելին ունի բարձրագույն կրթություն:
Հայաստանն այս ցուցանիշով նույնիսկ գերազանցում է ավելի բարձր եկամտի
մակարդակ ունեցող մի շարք երկրների: Սակայն շրջանավարտների շրջանում կատարված հարցումները ցույց են տվել, որ գյուղատնտեսության ոլորտի շրջանավարտների 70%-ը եւ բժշկական ոլորտի շրջանավարտների 50%-ը չեն աշխատում իրենց մասնագիտությամբ:
Աշխատանքի եւ ուսման բնագավառների միջեւ անհամապատասխանությունը
հիմնական մասնագիտացումների դեպքում կազմում է մոտ 30%:
Զեկույցի հեղինակները հիմք ընդունելով այս փաստը, եկել են այն համոզման, որ
մեր երկրում աշխատուժի հետ կապված խնդիրներն արմատապես կապված են որակի հետ. «Գործատուների հարցման համաձայն, 17 ընկերությունների ղեկավարների 90%-ը կարծում է, որ աշխատուժի որակի ներկայիս մակարդակը կարող է իրենց ոլորտի աճի խոչընդոտ հանդիսանալ: Գերակշռող է այն տեսակետը, որ ընդհանուր առմամբ, շրջանավարտները պատրաստ չեն աշխատելու իրենց մասնագիտական ոլորտներում՝ ինչպես տեսական, այդպես էլ գործնական գիտելիքների եւ հմտությունների պակասի պատճառով: Այսպիսով, մեծ ճեղքվածք կա կրթական համակարգի կատարելագործվածության մակարդակի եւ տնտեսության իրական պահանջարկի միջեւ»,-ասված է զեկույցում:
Որպես լրացում, զեկույցի մասնագետները նշել են, որ աճի սահմանափակումների վերաբերյալ շրջանավարտների շրջանում վերջերս անցկացված հարցման արդյունքներով՝ բարձր որակավորում ունեցող աշխատուժի պակասը ընկերությունների աճի երկրորդ կարեւորագույն
խոչընդոտն է:
Լուսինե ԲՈՒԴԱՂՅԱՆ
