Հատված Կովկասի ինստիտուտի տնօրեն, քաղաքագետ ԱԼԵՔՍԱՆԴՐ ԻՍԿԱՆԴԱՐՅԱՆԻ հարցազրույցից
-Համաձա՞յն եք այն տեսակետին, որ Ուկրաինայի շուրջ Արեւմուտք-Ռուսաստան դիմակայությունը կարող է վատ վերջանալ ուկրաինացիների համար, ընդհուպ՝ հանգեցնել Ուկրաինայի դե յուրե մասնատման։
-Ուկրաինան իր այսօրվա վիճակով ոչ մեկին պետք չէ՝ ո՛չ Եվրամիությանը, ո՛չ Ռուսաստանին։ Ուկրաինան այսօր նույնիսկ պետություն էլ չէ, այլ տարածք։ Կարծում եմ, բոլորը՝ ե՛ւ եվրոպացիները, ե՛ւ ամերիկացիները, ե՛ւ ռուսները շահագրգիռ են Ուկրաինայի ամբողջականության վերականգնմամբ։ Հասկանում են՝ Ուկրաինային ընտրության առաջ կանգնեցնել, նշանակում է ենթարկել ցնցումների, ներքաշել ճգնաժամի մեջ. հենց Ուկրաինան Ռուսաստանի եւ Եվրամիության միջեւ «կիսելու» փորձերն էին, որ բերեցին այսօրվա ճգնաժամային իրավիճակին։
Ոմանց կարծիքով՝ Ռուսաստանը որոշ «կտորներ» նախապես փորձում է իրենով անել՝ հասկանալով, որ Ուկրաինան վաղ թե ուշ մասնատվելու է։ Ես այդ կարծիքին չեմ։ Ավելի շատ հակված եմ այն տեսակետին, որ ուկրաինական ճգնաժամի լուծումը «փխրուն» համադաշնության ստեղծումն է, որտեղ Ռուսաստանը կունենա իր ազդեցության գոտիները։ Սա հասկանում է նաեւ Արեւմուտքը։
Որպեսզի Ուկրաինան վերականգնվի որպես ամբողջական պետություն, պետք են մեծ փողեր, եւ դատելով ամենից, Ռուսաստանը պատրաստ է վճարել դրա համար։ Մնացածը քարոզչություն է՝ տեղեկատվական պատերազմ։ Չէի ասի, թե ռուսները այստեղ առանձնապես հաջող են խաղում այդ դաշտում՝ Ռուսաստանը «կոշտ» խաղացող է, նրա հետ աշխարհաքաղաքական խաղեր տալն այնքան էլ հարմար չէ։
Ինչ վերաբերում է հարցին՝ Ուկրաինան կմասնատվի՞, թե՞ ոչ, ըստ իս, այդ հարցադրումը ժամանակավրեպ է։ Ուկրաինան արդեն իսկ մասնատվել է, ոչ ամբողջությամբ, ո՛չ դե յուրե, բայց դե ֆակտո ամբողջական պետություն չէ. «հավաքելու» միակ ձեւը՝ չարյաց փոքրագույնը, կրկնում եմ, դե յուրե կամ դե ֆակտո համադաշնության ձեւավորումն է։
-Այս համատեքստում, որքանո՞վ տեղին են հայտարարությունները, թե Ուկրաինան արդեն իսկ կատարել է իր ընտրությունը, եւ այդ ընտրությունը Եվրոպան է։
Կարդացեք նաև
-Գիտե՞ք ինչ, ես չեմ կարող եւ չեմ պատրաստվում խոսել «պիտակներով»։ Դրանք անիմաստ խոսակցություններ են։ Խնդիրը բոլորովին էլ ճակատին «Եվրոպայի» կնիք խփելը չէ. խնդիրն այն է՝ հիվանդը կապաքինվի՞, թե՞ ոչ։ Այսինքն՝ խոսքը ոչ թե Ուկրաինայի ընտրության, այլ պետությունը «հավաքելու» մասին է։
Պետք է լինի սուբյեկտ, որի հետ Եվրամիությունը կարող է պայմանավորվել կամ համաձայնագիր ստորագրել։ Այսօր դեռեւս պարզ չէ՝ ո՞ւմ հետ պետք է բանակցություններ վարել՝ Յանուկովիչի՞, Յացենյուկի՞։ Այդ ամենը ուղղակի անլուրջ է։ Նման հարցադրումներ կարող են անել նրանք, ովքեր ընդհանրապես չեն պատկերացնում՝ ինչ է կատարվում Ուկրաինայում։
Երկրորդ՝ իր այսօրվա «տեսքով» Ուկրաինան ուր էլ մտնի՝ Եվրամիությո՞ւն, թե՞ Մաքսային միություն, տրոյական ձիու պես կկործանի այն միությունը, որտեղ մտել է։ Ենթադրենք՝ Կիեւը ստորագրեց Ասոցացման համաձայնագիրը, ի՞նչ եք կարծում՝ ինչպես դրան կարձագանքի Խարկովը, Դոնեցկը, նույն Ղրիմը։ Ինչպիսի՞ն կլինի Ռուսաստանի ռեակցիան։
Պիտակներ կպցնելուց առաջ, նախ, պետություն է պետք կառուցել, Ուկրաինայի դեպքում՝ նաեւ ժողովուրդ։ Միայն դրանից հետո կարելի է խոսել Ուկրաինայի ընտրության մասին։
Պետության կարեւորագույն ատրիբուտը իշխանությունն է, որն ի վիճակի է որոշումներ կայացնել եւ իրականացնել այդ որոշումները։ Ուկրաինայի պարագայում դա չկա. հետեւաբար պետք է մտածել ոչ թե երեք ամսական երեխային գիտությունների դոկտորի կոչում տալու մասին, այլ որ երեխան կաթ ուտի, մեծանա եւ չափահաս դառնա։
Լիլիթ ՊՈՂՈՍՅԱՆ
Հարցազրույցն ամբողջությամբ՝ «Հայոց աշխարհ» թերթի այսօրվա համարում
