Լրահոս
Օրվա լրահոսը

Հակոբ Մովսես. «Լեւոն Խեչոյանի «Մհերի դռան գիրքը» նրա վերադարձն էր»

Փետրվար 28,2014 19:00

Ճանաչված արձակագիր, Մարդ եւ Քաղաքացի Լեւոն Խեչոյանի առաջին գիրքը` «Խնկի ծառերը», լույս է տեսել 1991 թվականին: Նրա վերջին` «Մհերի դռան գիրքը» վեպի ազդօրինակը լույս տեսավ գրողի մահվանից տառացիորեն մեկ շաբաթ առաջ: Ցավոք, հեղինակին կորցրինք՝ հիվանդությունը խլեց նրան, տարավ մեզանից ու երկրային կյանքից, եւ Լեւոն Խեչոյանը գնաց ապրելու երկնային կյանքով:

MHM85746-copy

Այսօր Կոմիտասի անվան կամերային երաժշտության տանը կայացավ արձակագրի «Մհերի դռան գիրքը» վեպի շնորհանդեսը: Գիրքը հրատարակել է «Անտարես» հրատարակչությունը: «Մհերի դռան գիրքը» յուրատեսակ ուղերձ է առ երկրի ապագայով մտահոգ մարդիկ:

Հանդիսությունը բացվեց Լեւոն Խեչոյանի ձայնով. «Ես միշտ դեռեւս վաղ տարիքից մտածել եմ, որ արվեստագետը առաքյալի նման է երկիր գալիս: Ինչպես առաքյալը ուղարկվեց երկիր, որպեսզի մահկանացու մարդու, նրա փրկության համար աղոթք անի, այդպես էլ արվեստագետը՝ նկարիչը, երաժիշտը, գրողը երկիր են գալիս, մի գիրք են գրում, սիմֆոնիա են ստեղծում աղոթքի պես…»:

levon-khechoyan2

Վեպի խմբագիր, բանաստեղծ, թարգմանիչ Հակոբ Մովսեսը ելույթում նշեց. «Շատ կարճ ժամանակ է անցել այն օրվանից, երբ մեր ընկերոջը հրաժեշտ տվինք: Լեւոնի առիթով մահը, ըստ էության, պայմանական մի բան է, ապացույցը իր թողած հիասքանչ գրական ժառանգությունն է, որոնցով մեր արձակի մտածողությունը մի նոր հեռանկարի մեջ է մտել: Ամենայն պատասխանատվությամբ կարող ենք ասել, որ Լեւոն Խեչոյանը ստեղծել է գործեր, որոնց տեղը արձակի մեծ վարպետների ստեղծագործությունների կողքին է»:  Նա «Մհերի դռան գիրքը» վեպը որակեց որպես Լեւոն Խեչոյանի հավերժ վերադարձ եւ ոգեկոչում:

Բանաստեղծ, թարգմանիչ, Մատենադարանի տնօրեն Հրաչյա Թամրազյանը Լեւոն Խեչոյանին մարդ-երեւույթ անվանեց, ասաց, որ երբեւէ մարդ-բնություն կապը այնքան տեսանելի չի եղել, որքան Լեւոնի դեպքում: Նրա ձեւակերպմամբ, բնաշխարհը առանց Լեւոն Խեչոյանի թափուր ու դատարկ է թվում:

« …Արդյոք Մհե­րի փակ­վե­լը չէ՞ր բա­ցա­հայ­տում նաև աշ­խար­հի ունայ­նու­թյու­նը, ազ­գե­րի ան­հա­մա­ձայ­նու­թյու­նից ծա­գած’ իրար հա­ջոր­դող պա­տե­րազմ­նե­րի էթ­նիկ բնաջն­ջում­նե­րը, երկ­րա­շար­ժե­րի ան­խու­սա­փե­լի­ու­թյու­նը, հե­ղաշր­ջում­նե­րի ան­մտու­թյու­նը, որ եկել, մեր օրերն էին հա­սել:­  Արդյոք Մհե­րի վա­խը’ քա­նի գնա­ցող գի­տա­կան մե­թոդ­նե­րով ան­մահ դար­ձող ժա­մա­նա­կա­կից մեր մար­դու հա­մար չէ՞ր, որ էգե­րի ու որ­ձե­րի խառ­նա­կու­թյան պատ­ճա­ռով հա­մա­տա­րած ՁԻ­ԱՎ-ի, ամուլ ար­գան­դի և սերմ­նա­կաթ ամոր­ձի­քի պատ­ճա­ռով մարդն ամուլ ան­սե­րունդ էր մնա­լու: Արդյո՞ք կոր­ծան­ման եզ­րին հա­սած ար­դի մար­դու հու­սա­հատ, շիզոֆ­րե­նիայով բռնկ­ված ուղե­ղի տրո­հու­մը վեր­ջի­վեր­ջո ատո­մային ռում­բը չի՞ լի­նե­լու:­ Արդյոք աշ­խար­հից կտր­ված, ան­մա­հու­թյան ձգտող ան­ժա­ռանգ մար­դու պատ­ճա­ռով չէ՞ր ճախա­րա­կի կանգ­նե­լուց հե­տո Մհե­րի` գո­յա­բա­նա­կան աշ­խար­հից հե­ռա­նա­լու մտադ­րու­թյու­նը, որ բերե­լու էր նյու­թա­կան տի­ե­զեր­քի ավար­տը:­  Արդյոք այս ամե­նը նման չէ՞ աշ­խար­հահռ­չակ գիտ­նա­կան­նե­րի հաս­տա­տում­նե­րին, թե տի­ե­զեր­քի վեր­ջը և սկիզ­բը Մեծ պայ­թյու­նից է ծա­գել, որ այն է եղել հո­ղագն­դի ոչն­չա­նա­լու` կր­կին առա­ջա­նա­լու պատ­ճա­ռը, որ Մեծ պայ­թյու­նից է սկ­սե­լու նոր ժա­մա­նա­կի և նոր մար­դու սկիզ­բը»,-գրել է Լեւոն Խեչոյանը:

 

Գոհար ՀԱԿՈԲՅԱՆ

 

Համաձայն «Հեղինակային իրավունքի եւ հարակից իրավունքների մասին» օրենքի՝ լրատվական նյութերից քաղվածքների վերարտադրումը չպետք է բացահայտի լրատվական նյութի էական մասը: Կայքում լրատվական նյութերից քաղվածքներ վերարտադրելիս քաղվածքի վերնագրում լրատվական միջոցի անվանման նշումը պարտադիր է, նաեւ պարտադիր է կայքի ակտիվ հղումի տեղադրումը:

Մեկնաբանություններ (1)

Պատասխանել

  1. Սամվել says:

    Մոսկվայում ինձ ասել էին, որ կա Լևոն Խեչոյան անունով մի տաղանդավոր գրող: Երեկ Երևանում գրախանութում վերցրին նրա կարմիր կազմով գիրքն ու բացեցի պատահական մի էջ: Կարդացի այն մասին, որտեղ հեղինակը պատմում է, թե ինչպես իր հայրը իրեն՝ դեռահաս պատանուն նստեցնելով անվարժ ձիու վրա, ուղեկցում է նրան «մերաքունած» բառով: Սա, այս ոճը, ամենայն հավանականությամբ հայ գրող Խեչոյանի նոր խոսքն է հայ գրականության մեջ: Կարդալով այս խայտառակությունը, փորձեցի կարդալ նոր պոետներից որևէ բան, որ սիրտս չխառնի նախորդից: Կարեն Անտաշյանի գիրքը բացեցի, որը ձեռքս տվեց խանութի աշխատողը: Այստեղ էլ, բացելով պատահական մի էջ, կարդացի մի բանաստեղծություն, որտեղ հեղինակը պատմում է այն մասին, թե ինչպես էին իրենց գյուղի ջահելները «էշ քունում»: Ես հազար անգամ ներողություն եմ խնդրում այս տողերը կարդացող կանանցից, բայց սա այդ հեղինակների խոսքերն են: Ինձ բացատրե՛ք, պարոնայք քննադատնե՛ր, այդ ինպե՞ս է պատահում, որ դուքայսպիսի երկերին կանաչ լույս եք տալիս դեպի գրական դաշտ: Ես էլ չեմ զարմանա, եթե հանկարծ հայ նորօրյա բանաստեղծները իրենց երկերում գրեն սեփական մոր և կնոջ ներքին սպիտակեղենի մասին բալլադ ու ներկայացնեն հասարակությանը որպես գրականության գլուխգործոց: Ես հրաժարվում եմ Թումանյան-Տերյան-Չարենց-Շիրազ-Սևակ-Սահյանից հետո սրանց ճանաչել որպես հայ գրականություն: Ու եթե հայ ժողովուրդը այնքան է ստորացել, որ պիտի կարդա ու ճանաչի այս աղբանոցային գրականությունը,, ուրեմն նա ապրելու իրավունք չունի:

Պատասխանել

Օրացույց
Փետրվար 2014
Երկ Երե Չոր Հնգ Ուրբ Շաբ Կիր
« Հուն   Մար »
 12
3456789
10111213141516
17181920212223
2425262728