Դուք կարո՞ղ եք պատկերացնել որեւէ վատ ջութակահարի, որը, գիտակցելով իր սահմանափակ հնարավորությունները, այնուամենայնիվ, արդարացնում է իր սարսափելի կատարումները՝ նշելով, որ աշխարհում կան իրենից վատ ջութակահարներ: Ինքնին այդ վերջին պնդումն անվիճելի է. միշտ վատից ավելի վատը կգտնվի, տխմարից՝ ավելի տխմարը, ստորից՝ ավելի ստորը:
Որքա՛ն տխուր է այն մարդկանց կյանքը, ովքեր նպատակ են դրել մրցել վատերի հետ եւ մխիթարվել նրանով, որ նրանք ամենավատը չեն: Նույն տրամաբանությամբ ինձ առանձնապես դուր չի գալիս, երբ մեր պաշտոնյաները եւ քաղաքական գործիչները հպարտորեն արձանագրում են, որ Հայաստանն ավելի ժողովրդավարական երկիր է, քան Ադրբեջանը կամ, ասենք, Ռուսաստանը: Իսկ ինչո՞ւ մենք պետք է նրանց հետ համեմատվենք եւ ոչ թե ձգտենք ժողովրդավարության բարձր եւ կոռուպցիայի ցածր մակարդակով ավելի լավը լինել, քան Նորվեգիան է կամ Դանիան: Ոչ մի առարկայական խոչընդոտ դրա համար չկա:
Տնտեսական վիճակը, այո, մի 20-30 տոկոսով ունի օբյեկտիվ հիմքեր, բայց քաղաքական համակարգի հասունությունը 100 տոկոսով կախված է քաղաքական վերնախավի եւ քաղաքացիների կամքից: Կողմնորոշվել վատ օրինակներով եւ հարաբերական չափանիշներով՝ նշանակում է անհատական եւ ազգային մակարդակներով հետընթաց ապրել: Ենթադրենք, դուք պատգամավոր եք եւ ամեն օր հիմարություններ եք դուրս տալիս: Երբ որեւէ մեկը դրա վրա ուշադրություն է դարձնում, արդարացումը պատրաստ է՝ «իսկ իմ ընդդիմախոսներն ինձնից լա՞վն են»: Այսինքն՝ մարդիկ թե՛ քաղաքականության եւ թե՛ այլ ոլորտներում ձգտում են ոչ իրենք իրենցով, իրենց առաջ դրված բացարձակ չափանիշներով լավը լինել, այլ հակառակը՝ «վատը լինելու» գործում չզիջել իրենց ընդդիմախոսներին: Վերջիններս էլ՝ ղեկավարվելով այդ նույն չափանիշներով, ձգտում են է՛լ ավելի վատի: Դրանից հետո արժե՞ արդյոք զարմանալ, թե ինչու է մեր քաղաքական բանավեճի մակարդակն այնքան ցածր: Ընտրություններից առաջ խոսում եմ կուսակցություններից մեկի ներկայացուցչի հետ: «Ինչո՞ւ եք,- ասում եմ,- ընտրակաշաք բաժանում»: Պատասխան. «Բա որ սրանք բաժանում են, մենք ո՞նց չբաժանենք: Կարո՞ղ ա հարիֆ ենք: Ձեւը սենց ա, բան չես կարող անես»: Բայց այդ վատ «ձեւի» մեջ, որը նշանակում է հասարակության կատարյալ այլասերում, հնարավո՞ր է արդյոք որեւէ դրական արդյունքի հասնել: Իսկ գուցե փորձել մահանա չբերել մրցակիցներիդ, տարբերվել նրանցից եւ ստեղծել քո սեփական չափանիշները: Ռիսկը, իհարկե, մեծ է: Բայց հաջողության դեպքում շահումն էլ է մեծ: Դրա այլընտրանքը ճահճի մեջ նստելն է ու գորտերի երգչախմբին մասնակցելը:
ԱՐԱՄ ԱԲՐԱՀԱՄՅԱՆ
Վերջին տարիներին դուրս եմ եկել “ճահճից” եւ չեմ մասնակցում “գորտերի երգչախմբին”, ստեղծելով սեփական կյանքի գոյության չափանիշներ: Լեռները “գորտերի” համար չեն:
Շատ ճիշտ դիտարկում է Աբրահամյան ջան: Նույն այդ համեմատության արդյունքում է, որ ունենք չհիմնավորված վճարովի ավտոկայանատեղեր, չհիմնավորված մաքսային ու հարկային համակարգ: Եթե կարողանանք մեր կենսակերպը կազմակերպել ոչ թե նայելով դրսի վատ օրինակներին, այլ` թեկուզեւ ուտոպիստական, բայց լավ օրինակներին (սա այն դեպքերի համար, երբ ինքներս ի վիճակի չլինենք մերը ստեղծելու, ինչպես աշխարհում ինչ-որ մեկը ստեղծում է որեւէ նոր բան` առանց դրա նախատիպը ունենալու), այ այդ ժամանակ էլ կսկսենք լավ ապրել: Բայց այս գաղափարները, ինչպես նշել էիք Ձեր հրապարակումներից մեկում դեմ են ընդհանուր հոսանքին, եւ, հետեւաբար, նախեւառաջ դժվար ընկալելի: Արդյունքում ունենք այն` ինչ ունենք:
Համամիտ եմ հեղինակի հետ, այն առումով, որ պետք չէ այլոց հետ համեմատվել: Անհասկանալի ներկան, անորոշ ապագան, պատմական կնճռոտ անցյալը հայի մտածելակերպի վրա շարունակաբար ազդելով մեր տեսակին խիստ յուրօրինակ է դարձրել: Ի դեպ յուրօրինակ է նաև այն, որ մենք զարմանալիորեն հանդուրժում ենք տարաշխարհիկ թվացող մեր իշխանությունների գործելաոճը: Մենք մեր այսօրը պետք է համեմատենք միայն մեր երեկվա հետ, վեր հանենք տարբեր իրավիճակներում մեր տեսակի դրսևորման ձևերը, առանձնակի ուշադրություն դարձնելով իշխանությունների՝ մեր և ուրիշի, կայացրած որոշումների նկատմամբ ժողովրդի ընդվզումներին և փորձենք այդ ամենի հիման վրա կառուցել մեր տեսակին ղեկավարելու մոդելը: Կեղծ դեմոկրատիան՝ իշխանությունների մասին ասել ու գրել ամեն բան, ինչը պարբերաբար իշխանությունները խոսքի ազատություն են անվանում, միանշանակ փակուղի է տանում, փակուղի, որովհետև հետադարձ կապը չկա, իսկ ընտրության ներկայիս տխրահռչակ ձևը հայելային անդրադարձն է ինշխանությունների շնորհիվ ունեցվածքի տեր դարցած մարդուկների:
Ես միայն համաձայն չեմ այդ ընդիմախոս,քաղաքական հակառորդ և այլ լուրջ բառերի հետ,որոնք կիրառված են հոդվածում և վերաբերվում են Հայաստանի քաղաքական դաշտին և գործիչներին։Ախր հազար կիլոմետրից էլ պարզ երևում է,որ Հայաստանում առհասարակ պայքար չկա հատկապես քաղաքական դաշտում,բոլորն իրար քիթ մտած թալանում են ժողովրդին և միայն այդքանը։Այդ որտեղ է երևում այդ պայքարը անկեղծ ասած չեմ հասկանում։ Բոլոր գլոբոլ հարցերով բոլորը միակարծիք են էլ ինչ կոնկուրենցիյա,հետո խնդրում եմ Հայաստանը լուրջ և բազմաշերտ երկրների հետ,օրինակ հզորագույն ՌՖ-ի մի համեմատեք իրոք դա ծիծաղելի է։
А вы–представители 4-й власти, хорошо выполняете вашу работу??? По моему, 90% ваших коллег (из всего сми) абсолютно неправильно выражают настроение населения,не говоря уже об отдельных! Например одна газета пишет только про одного человека кааааждый день!!