Քահանայությունը ոչ թե աշխատանք, այլ նվիրում է, կոչում

«Երբ ինձ հարցնում են՝ որտե՞ղ եք աշխատում, միշտ ուղղում եմ՝ ասելով, որ ոչ թե աշխատում, այլ` ծառայում եմ». Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի Հրատարակչական բաժնի հրատարակչական գործերի պատասխանատու Տ. Ղևոնդ քահանա Մայիլյանն արդեն 26 տարի ծառայում է Մայր Աթոռում` 13 տարի որպես աշխարհիկ պաշտոնյա և 13 տարի` որպես  հոգևորական:

Որքան էլ զարմանալի է, ի սկզբանե Տեր հոր նպատակը հոգևորական դառնալը չի եղել: Նա անցյալ դարի վաթսունականներին սովորել է Երևանի Պետ. Համալսարանի ֆիզիկայի ֆակուլտետում, Լենինգրադի /այժմ՝ Սանկտ Պետերբուրգ/ համալսարանի կիրառական մաթեմատիկայի ֆակուլտետում, աշխատել է դպրոցում, դասավանդել ֆիզիկա, մաթեմատիկա, իսկ «մինչև Մայր Աթոռ գալը Հայաստանի մինիստրություններից մեկի Հաշվիչ կենտրոնի ծրագրավորման բաժնի վարիչն էի»:

Սակայն այս ֆիզիկոս-ծրագրավորողի մեջ ապրող քրիստոնյան գործում էր միշտ: Եկեղեցու հետ կապը մանկությունից էր գալիս. «ծնողներս եկեղեցասեր մարդիկ էին, ես էլ հաճախ էի այցելում և գրեթե ամեն կիրակի մասնակցում Սբ. Պատարագներին»: Տեր Հոր հիշողության մեջ անգամ վառ տպավորված էր  իր՝ մանուկ հասակում  մկրտության պատկերը Սբ. Էջմիածնի Մայր Տաճարում:

Մինիստրությունում աշխատելու տարիներին նա հնարավորություն է ունեցել շփվելու Ամենայն Հայոց Կաթողիկոս Վազգեն Ա Վեհափառի հետ, սակայն չէր կարող պատկերացնել, որ այդ հանդիպումներն ու այցելությունները  հիմնովին փոխելու էին իր կյանքը: «Վեհափառը գիտեր, որ ես ծրագրավորող եմ, և 1988 թ., երբ Հայաստան մտած առաջին համակարգիչը ստացվեց Մայր Աթոռում (մի փոքր համակարգիչ՝ Macintosh plus, որն այսօր միայն թանգարանում կարելի է տեսնել), նա ինձ հրավիրեց աշխատելու այստեղ»,-պատմում է Տեր Հայրը: Վեհափառի հանդեպ ունեցած բացառիկ հարգանքը թույլ չտվեց մերժել, և  հաջորդ օրն իսկ հրաժարվելով աշխարհիկ աշխատանքից` նա Սբ. Էջմիածին տեղափոխվեց. «Դա ինձ համար աստվածային հրավեր էր…»: Վեհափառի նպատակն էր Մայր Աթոռում առաջին անգամ պատրաստել և հրատարակել Աստվածաշնչի արևելահայերեն ամբողջական մի նոր թարգմանություն /Նոր Կտակարանն արդեն մի քանի անգամ հրատարակվել էր/: «Այդ ժամանակ բավական բարդ էր հրատարակչական գործը. այդ հին տեխնոլոգիաներին գալիս էր փոխարինելու համակարգչային տեխնոլոգիաները: Սուրբ Գրքի ամբողջ շարվածքը,  յուրաքանչյուր բառ ինքս  եմ հավաքել». այս ամենի շնորհիվ է, որ Տեր Հայրն այժմ էլ շատ լավ հիշում է աստվածաշնչյան տողերի համարները:

Նախքան ձեռնադրությունը Տեր Ղևոնդը ծառայել է Մայր Աթոռի Քարոզչական կենտրոնում, մի քանի հեղինակային կրոնական գրքեր հրատարակել, նաև դասավանդել հանրակրթական դպրոցներում, մասնակցություն ունեցել «Հայ Եկեղեցու պատմություն» առարկայի դասագրքերի պատրաստման գործում:

Պատահական չէ Տեր Ղևոնդ քահանայի անվան ընտրությունը. նա սրբոց Ղևոնդյանց քահանաների  տոնին է ձեռնադրվել: «Ես արդեն «ղևոնդյան ոգով» ապրող մեկն էի, իսկ այդ օրվանից՝ 2001 թ. փետրվարի 20-ից, Գարեգին Բ Վեհափառ հայրապետի օրհնությամբ անցա Ղևոնդյան նվիրյալների շարքին` արդեն որպես քահանա»:

Այդ տարիներին, ինչպես հիշում է Տեր Հայրը, բացակայում էր հոգևոր- կրոնական գրականությունը, և «երբ որևէ մի հոգևոր գիրք էինք գտնում, չէինք քնում, կարդում էինք»: Տեր Հայրն իր կյանքը նվիրաբերել է Ավետարանի խոսքը տարածելուն` թե´ բանավոր, թե´ տպագիր ճանապարհով:

Մայր Աթոռի Հրատարակչական բաժինը ստեղծման օրվանից մինչև այսօր մոտ 200 գիրք է հրատարակել, և այդ գործում Տեր Ղևոնդն իր մեծ ավանդն ունի: Այժմ նա պատրաստում է իր հեղինակային գիրքը՝  նախորդ` «Ժամանակակից աղանդները Հայաստանում» գրքի մշակված և նորացված տարբերակը: Նպատակը մեկն է՝ մեր եկեղեցու թշնամիների, զանազան կեղծ քրիստոնեական շարժումների դեմ պայքարելը: Այդտեղ ընդգրկված են Հայաստանում գործող գրեթե բոլոր աղանդները, տրված են նրանց դավանանքը, դավանանքի քննությունը,  խոցելի տեղերը և խորհուրդներ, թե ինչպես կարելի է պայքարել դրանց դեմ, և իր ձեռքին ունենալով նման գիրք, «ամեն ընտանիքի հայր, լինելով իր տան քահանան, պիտի պաշտպանի այն արտաքին թշնամիներից և մարտահրավերներից»:

Արդեն երկար տարիներ, մոտ 16 տարի, Տեր Հայրն աղանդագիտություն է դասավանդում Գևորգյան Հոգևոր Ճեմարանում` իր փորձը փոխանցելով ապագա հոգևորականներին:

Վաղը Հայ Եկեղեցին նշում է Սրբոց Ղևոնդյանց քահանաների հիշատակության օրը և Տեր Հորը խնդրեցինք խոսել քահանայական ծառայության, քահանայի կոչման ու առաքելության մասին: Նրա խոսքով` քահանան պետք է կարողանա միջնորդ լինել Աստծո և մարդկանց միջև, իսկ դրան հասնելու համար մեծ ջանք ու եռանդ է պետք: «Քեզ տեսնելիս մարդիկ պետք է Քրիստոսին տեսնեն, իսկ դա հեշտ բան չէ: Քահանայությունն առաջին հերթին մարդկանց ծառայել, նրանց սիրել է նշանակում: Իսկ սիրո և ճշմարտության ճանապարհներով մարդկանց տանելը քահանայի մեծագույն պարտականությունն է: Ի վերջո, քահանայությունը աշխատանք, պաշտոն կատարել չէ. դա նվիրում է, ամենամեծ գործը, որ Աստված հանձնարարել է մարդկանց»:

Տեր հոր խոսքով` Վարդանանց շարժումը կարելի է երկու մասի բաժանել՝ ղևոնդյանք և վարդանանք՝ հոգին և մարմինը:  Ինչպես Վարդանանց ժամանակ հոգևորականներն իրենց բոցաշունչ խոսքերով քաջալերում, ոգի ու ուժ էին հաղորդում հայ մարտիկներին, այսօր էլ քահանաները պետք է ժողովրդին փոխանցեն Հոգու զենքը` Աստծո խոսքը` պայքարելու  համար այսօրվա թշնամիների դեմ (զանազան աղանդավորական շարժումներ, դրսից ներմուծված կեղծ արժեքներ): «Ավետարանի խոսքը, զորավոր պատգամները այսօր էլ կարող են լուսավորել և առաջնորդել մարդուն ճշմարտության ճանապարհով»,-ասում է Տեր Հայրը:

Կարևոր է ոչ միայն լսել Ավետարանի պատգամները, այլև գործադրել դրանք, ապրել դրանցով: Սաղմոսերգուն ասում է. «Մի անգամ խոսեց Աստված, և երկու անգամ լսեցինք» (Սաղմ. ԿԱ, 12): Այսօր մարդիկ Ավետարանի խոսքը մեկ անգամ են լսում, մինչդեռ երկու անգամ`ականջով, և ապա` սրտով պետք է լսել, այսինքն՝ կարողանալ լսածը կյանքի վերածել: «Քահանան պետք է կարողանա «բացել մարդկանց երկրորդ ականջը»: Պետք է աղոթական կյանքով ապրել, Սուրբ Գիրք ընթերցել. եթե մենք լավ իմանանք Ավետարանը, մեզ ոչ ոք չի կարող խաբել, և չարը, որքան էլ քողարկված գա, չի կարող հաղթել»:

Մարիամ  ԱՎԵՏԻՍՅԱՆ